Джэймз Джойс: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д →‎Вонкавыя спасылкі: выпраўленьне спасылак
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д дапаўненьне, стыль, выпраўленьне спасылак
Радок 4:
|Жанчына =
|Партрэт = Revolutionary Joyce.jpg
|Памер = 220пкс
|Апісаньне =
|Імя пры нараджэньні =
|Псэўданімы =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|2|2|1882}}
|Нарадзіўся Месца нараджэньня = [[2 лютага]] [[1882]]<br />[[Ратгар]], [[Дублін]], [[Ірляндыя]]
|Памёр = [[13 студзеня]] [[1941]] (58 гадоў)<br /> [[Цюрых]], [[Швайцарыя]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|13|1|1941}}<br />(58 гадоў)
|Месца сьмерці = [[Цюрых]], [[Швайцарыя]]
|Грамадзянства =
|Род дзейнасьці = пісьменьнік, журналіст, настаўнік
Радок 21 ⟶ 23:
|Сайт =
}}
'''Джэймз Аўгустын Алаізыюс Джойс''' ({{мова-en|James Augustine Aloysius Joyce}}; {{мова-ga|Séamas Seoige}}; [[2 лютага]] [[1882]] — [[13 студзеня]] [[1941]]) — [[Ірляндыя|ірляндзкі]] пісьменьнік і паэт, лічыцца адным з самых уплывовых пісьменьнікаў [[мадэрнізм|мадэрнісцкага]] авангарду пачатку [[XX20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]]. Джойс больш за ўсё вядомым дзякуючы сваёму твору «[[Уліс (раман)|Ўліс]]» ([[1922]]), знакавай працы, у якой эпізоды з [[Гамэргамэр|Гамэравай]] «[[Адысэя|Адысэ]]і» пераплецены з кантраснымі літаратурнымі стылямі. Гэта, мабыць, ёсьць самы бачны твор, дзе тэхніка [[плынь сьвядомасьці|плыні сьвядомасьці]] была ўжыта. Іншыя буйныя працы ёсьць апавяданьне «Дублінцы» ([[1914]]), раманы «[[Партрэт мастака ў юнацтве]]» ([[1916]]) і «[[Памінкі па Фінэгану]]» ([[1939]]). Ягоная поўная творчасьць уключае ў сябе тры кнігі вершаў, п’еса, часам журналістыка й ягоныя апублікаваныя лісты.
 
Джойс нарадзіўся ў сям’і прадстаўніка сярэдняй клясы ў [[Дублін]]е, дзе ён атрымаў навучаньне ў езуіцкай школе «Клангоўз Ўудз» і [[Бэльвэдэр (каледж)|Бэльвэдэр]], а затым ува ўнівэрсытэцкім каледжы Дубліна. У самым пачатку дваццатых гадоў ён эміграваў на сталае жыхарства ў кантынэнтальную [[Эўропа|Эўропу]], дзе жыў у [[Трыест|Трыесьце]], [[Парыж]]ы й [[Цюрых]]у. Нягледзячы на тое, што вялікую частку свайго дарослага жыцьця ён правёў за мяжой, дзеяньні ў ягоных творах не выходзяць за межы Дубліна, а пэранажы гэтых твораў вельмі нагадваюць чальцоў сям’і, ворагаў і сяброў, якія засталіся ў Дубліне. Ува «Ўлісе», у прыватнасьці, дакладна апісваецца месцазнаходданьне дублінскіх вуліц і завулкаў.
 
== Біяграфія ==
[[Файл:James Joyce by Alex Ehrenzweig, 1915 restored.jpg|міні|180пкс|зьлева|Джэймз Джойс у [[1915]] годзе]]
Джэймз Джойс нарадзіўся ў [[Ратгар]]ы, забудаваным геаргіянскімі дамамі раёне на паўднёвым баку [[Дублін]]у, у вялікай сям’і Джона Станісласа Джойса і Мэры Джэйн Мары. Непасьпяховае вядзеньне справаў амаль разарыла ягонага бацьку, які вымушаны быў некалькі разоў зьмяняць прафэсію і ўладкаваўся ў якасьці вінакура, і нават падатковага інспэктара. Сям’я некалькі разоў пераяжджала з аднаго раёну Дубліну ў іншы. Джэймз здолеў атрымаць неблагую адукацыю, аднак галеча і неўладкаванасьць ягонага жыцьця ў юнацтве назаўжды засталіся ў ягонай памяці, што часткова знайшло сваё адлюстраваньне ў ягоных творах. Сам Джойс часта праводзіў [[біяграфія|біяграфічныя]] аналёгіі з галоўным героем некаторых сваіх твораў («[[Партрэт мастака ў юнацтве]]» і «[[Уліс (раман)|Уліс]]») ''Стывэнам Дэдалам''.
 
Радок 36 ⟶ 39:
Незадоўга да пачатку [[Першая сусьветная вайна|Першае сусьветнае вайны]] Джойс з жонкай перабраліся ў [[Цюрых]], дзе ён пачаў працаваць над раманам «Партрэт мастака ў юнацтве», а пазьней і над першымі главамі «Уліса». Перамяшчаючыся па [[Эўропа|Эўропе]], Джойс пісаў вершы, некаторыя зь якіх публікаваліся ў анталёгіях [[імажызм]]а. Ён таксама працягваў працаваць над «Улісам», раманам, які ўпершыню пабачыў сьвет не на радзіме пісьменьніка, дзе быў апублікаваны ў [[1933]] годзе, а ў Францыі. Гэта найбольш вядомы твор Джойса, дзе аўтар на 600 старонках апавядае аб адным дні ([[16 чэрвеня]] [[1904]]) дублінскага габрэя Леапольда Блума. Нягледзячы на тое, што «Уліс» ствараўся за мяжой, па гэтай кнізе, як сьцьвярджаў сам Джойс, магчыма было аднавіць Дублін у выпадку ягонага зьнішчэньня. Дзень [[16 жніўня]] сьвяткуецца заўзятарамі Джойса ва ўсім сьвеце як [[Блумздэй]] (''Bloomsday'').
 
У Парыжы Джэймз Джойс пачаў працу над сваім апошнім маштабным творам — «[[Памінкі па Фінэгану]]», апублікаваным у [[1939]] годзе. Гэты складаны экспэрымэнтальны раман, аднак, ня быў дастаткова добра прыняты публікай, і дагэтуль застаецца кнігай «для спэцыялістаў», у адрозьненьні ад ранейшай ягонай кнігі навэлы «[[Дублінцы (апавяданьні)|Дублінцы]]», якая лічыцца цяпер узорнай кнігай гэтага жанру. Папулярны цяпер таксама яго ранейшы раман «Партрэт мастака ў юнацтве».
 
Пасьля паразы Францыі і акупацыі часткі ейнай тэрыторыі нямецкімі войскамі напачатку [[Другая сусьветная вайна|Другое сусьветнае вайны]] Джойс вярнуўся ў [[Цюрых]]. Ён моцна пакутваў ад апошняе [[глаўкома|глаўкомы]]. Ягонае здароўе працягвала пагаршацца, і [[13 студзеня]] [[1941]] году ён памёр.
 
== Асноўныя працы ==
=== «Дублінцы» ===
Джойсавы ірляндзкі вопыт уяўляюць сабой важны элемэнт ягоных твораў, які сустракаецца ва ўсіх ягоных творах. Ягоныя раньнія кароткія апавяданьні, «[[Дублінцы (апавяданьні)|Дублінцы]]», зьяўляюцца глыбокім аналізам застою й паралічу грамадзтва Дубліна. Гісторыі ўключаюць [[прасьвятленьне|прасьвятленьні]], слова якое сам Джэймз выкарыстоўваў, пад якімі ён меў на ўвазе раптоўную сьвядомасьць «душы» рэчываў.
 
== Цікавыя факты ==
Радок 49 ⟶ 56:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Літаратура ==
Радок 65 ⟶ 72:
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Джойс, Джэймз}}
 
[[Катэгорыя:Джэймз Джойс|Джэймз Джойс]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 2 лютага]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1882 годзе]]
[[Катэгорыя:Настаўнікі]]
[[Катэгорыя:Ірляндзкія літаратары]]
[[Катэгорыя:Памерлі 13 студзеня]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1941 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Швайцарыі]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]