Вікіпэдыя

Верхнялужыцкая мова: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (гутаркі | унёсак)
52 250 правак
д Bot: Migrating 46 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q13248 (translate me)
д вікіфікацыя, артаграфія
Радок 1:
{{Інфармацыя пра мову |
|Назва мовы = Верхнелужыцкая |
|Назва мовы ў арыгінале = Hornjoserbšćina |
|Краіны ўжываньня = [[Нямеччына]]|
|Рэгіён = [[Саксонія (фэдэральная зямля)|Саксонія]] |
|Колькасьць карыстальнікаў = 40, 000 |
|Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская]]<br />
&nbsp;[[Славянскія мовы|Славянская]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Заходнеславянскія мовы|Заходнеславянскія]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Лужыцкія мовы]]
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Верхнелужыцкая''' |
|Афіцыйная мова ў = |
|Рэгулюецца = |
|Код па ISO 639-1 = - |
|Код па ISO 639-2(B) = hsb |
|Код па ISO 639-2(T) = hsb |
}}
 
'''Верхнелужыцкая мова''' ({{lang-hsb|hornjoserbska rěč}})  — мова [[лужычаны|лужыцкіялужыцкіх сэрбысэрбаў]] і адна з афіцыйных моваў [[Нямеччына|Нямеччыны]].
 
Адносіцца да [[славянскія мовы|славянскай]] групу моў. Агульны лік носьбітаў&nbsp;— каля 40&nbsp;000 чалавек, яны жывуць у [[Саксонія (фэдэральная зямля)|Саксоніі]]. Лік носьбітаў мовы ў штодзённым жыцьці значна ніжэйшы. Агульны лік лужыцкіх сэрбаў у Горнай Лужыцы  — 40&nbsp;000, аднак актыўна карыстаюцца мовай  — 13&nbsp;000. Агульны лік лужычан у Дольнай Лужыцы  — 20&nbsp;000, аднак актыўна карыстаюцца мовай  — 7&nbsp;000. У адрозьненьні ад [[дольналужыцкая мова|дольналужыцкай мовы]] горналужыцкая мова не знаходзіцца на мяжы выміраньня. Усяго ж пражываюць у Лужыцы прыкладна 600&nbsp;000 чалавек  — лужычанаў і нялужычанаў ([[немцы|немцаў]]). Цэнтрам горналужыцкай культуры зьяўляецца горад [[Баўцэн]] у [[Саксонія|Саксоніі]].
 
[[Файл:Germany sorbian region.png|left|thumb|130px|распаўсюджаньне лужыцкае мовы]]
 
== Асаблівасьці ==
Націск заўсёды падае на першы склад. Шэраг фанэтычных асаблівасьцяў збліжае горнасэрбскую мову зь [[беларуская мова|беларускай]]: наяўнасьць фрыкатыўнага /h/, зьмякчэньне гукаў /d/, /t/ адпаведна да /dź/, /ć/, наяўнасьць прыстаўнога /в/.
Радок 28 ⟶ 29:
[[Файл:Bautzen Ortschild.jpg|thumb|У рэгіёне распаўсюджваньня горналужыцкай мовы табліцы з назовамі гарадоў і вуліц часта двухмоўныя.]]
<blockquote>
"«Naša wjeska"»
 
To je naša wjeska. Blisko wjeski je lěs. Tam widźiš našu chěžu. Wokolo chěže je zahroda. W zahrodźe je naša wowca. Naša kruva tam njeje. Tu je dróha do města. Widźiš tam šulu? Tam je naš wučer. Wučer ma psyka. Blisko zahrody je naš susod. Susod ma awto a jědźe do města. Maš doma tež awto? Blisko dwora je štom. Wokoło štoma je trawa. Što hišće widźiš?
Радок 34 ⟶ 35:
 
<blockquote>
"«Нашая вёска"»
 
Гэта наша вёска. Паблізу вёскі ё лес. Там бачыш нашу хату. Вакол хаты агароджа. У агароджы нашая авечка. Нашая карова там ня есь. Вось дарога у места. Бачыш там школу? Там наш настаўнік. Настаўнік мае сабаку. Паблізу агароджы наш сусед. Сусед мае аўтамабіль ды езьдзіць у места. А ты маеш дома аўтамабіль? Паблізу двара ё дрэва. Вакол дрэва трава. Што яшчэ ты бачыш?
Радок 127 ⟶ 128:
* [http://arhivarij.narod.ru/luzhica.html '''Падручнік, слоўнік, карысныя матэрыялы, усё на расейскай''']
* [http://www.luzice.euweb.cz/samowuk/index.html Дапаможнік горналужыцкай мовы на чэскай] ([http://arhivarij.narod.ru/Verhneluzhickij.doc '''Тут''' пераклад пачатку чэскага падручніка на расейскую).
* [http://luzicane.narod.ru/slovar01.txt Лужыцка-нямецкі слоўнік]
 
{{Славянскія мовы}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Верхнялужыцкая_мова»