Заходнеславянскія мовы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 89:
* Зьмены ў групах ''tort'', ''tert'', ''tolt'', ''telt''. У мовах лехіцкае ды лужыцкае падгрупаў дадзеныя групы зьмяніліся на ''trot'', ''tret'', ''tlot'', ''tlet'': напрыклад, польск. ''złoto'', ''brzeg'', ''mleć'', в.-луж. ''złoto'', ''brjóh'', ''mlěć'' ({{мова-be|золата, бераг, малоць}}), у чэска-славацкіх на ''trat'', ''trět'', ''tlat'', ''tlět'' як у паўднёваславянскіх: напрыклад, чэск. ''zlato'', ''břeh'', ''mlít'', славацк. ''zlato'', ''breh'', ''mliet’''. Адсутнасьць мэтатэзы ў спалучэньні ''trot'' у кашубскай (напр., ''warta'') і палабскай (напр., ''vórtǎ'') зьяўляецца адной з адрозьненьняў між заходнімі і ўсходнімі лехіцкімі мовамі. Шырока прадстаўленыя ў кашубскай [[тапанімія|тапаніміцы]] немэтатэзаваныя спалучэньні ''tort'' на цяперашні час захоўваюцца ў асноўным у паўночнакашубскім дыялекце. Адзначалася адсутнасьць мэтатэзы ў дадзеным спалучэньні і ў сярэднебаўгарскіх помніках.
* Захваньне ў мовах лехіцкае падгрупы насавых галосных, што разьвіліся з праславянскіх ''ę'', ''ǫ'': напр., польск. ''ręka'' (але ''rączka''), ''ciężki'' (але ''ciąża''), пры гэтым польскія насавыя галосныя ў беларускай мове (шырэй — ва ўсходнеславянскіх мовах) звычайна адпавядаюць гуку ''я'' (радзей — ''у''). У чэска-славацкай і лужыцкай падгрупе праславянскія ''ę'', ''ǫ'' зьмяніліся ў ''u'', ''ä'', якія пазьней далі разнастайныя рэфлексы (чэск. ''ruka'', ''maso'', ''těžký''); славацк. ''ruka'', ''mäso'', ''t’ažký''; в.-луж. ''ruka'', ''mjaso'', ''ćežki'' ({{мова-be|рука, мяса, цяжкі}}).
* Зьмяненьне праславянскага ''ě'' у ніжні ''ä'' ў лехіцкіх мовах, які пазьней даў ўу польскай галосны гук ''a'' перад цьвёрдымі пярэднеязычнымі і ''e'' ў астатніх выпадках (напр., ''biały'', але ''bielić'', ''dzielić'', але ''dział''; {{мова-be|белы, дзяліць}}). У чэска-славацкіх і лужыцкіх мовах ''ě'' перайшоў у сярэдне-верхні ''ě'', які ў кароткіх складах чэскай і славацкай моваў разьвіўся ў ''e'', у доўгіх — у [[дыфтонг]] ''ie'' (які ў чэскай пазьней ператварыўся ў падоўжаны гук ''í''): чэск. ''dělit'' ''[d’elit]'', ''díl''; славацк. ''delit’'', ''diel'', в.-луж. ''dźělić'' ''[džeilič]'' ({{мова-be|дзяліць}}).
 
== Глядзіце таксама ==