Мовазнаўства: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 152 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8162 (translate me)
Радок 1:
'''Мовазна́ўства''', '''Лінгві́стыка'''  — навука аб натуральнай чалавецкай мове наогул ды аб усіх мовах свету як аб яе прыватных прадстаўніках.
 
== Разьдзелы ==
Радок 6:
* '''Прыватнае мовазнаўства''' займаецца вывучэньнем або асобнай мовы ([[русістыка]], [[япаністыка]] ды іншыя), або групы роднасных моў ([[раманістыка]], [[германістыка]], [[цюркалёгія]] ды іншыя), або геаграфічныя зоны, у якіх групуюцца арэяльна і/ці тыпалягічна блізкія мовы ([[балканістыка]], [[каўказазнаўства]] ды іншыя).
 
Часам па найбольш агульным аб'екцеаб’екце вывучэньня мовазнаўства падзяляюць на ўнутранае ды зьнешняе. '''Унутранае мовазнаўства''' вывучае, у першую чаргу, структуру пляна выражэньня і пляна зьместу, і менш цікавіцца экстралінгвістычнымі (пазамоўнымі) зьявамі, зьвязанымі з моўнымі знакамі, а '''зьнешняе мовазнаўства''' дасьледуе сувязь лінгвістычных і экстралінгвістычных зьяў. Зрэшты, падзел на ўнутраную і зьнешнюю лінгвістыку досыць умоўнае.
 
Як у агульным мовазнаўстве, так і ў прыватных галінах навукі вылучаюцца асобныя вобласьці, зьвязаныя найперш з узроўневай структурай пляна выражэньня моўных адзінак:
* [[фанэтыка]] ды [[фаналёгія]] арыентаваныя на гукавы ўзровень мовы. Прадмет [[фанэтыка|фанэтыкі]]  — гукі мовы ва ўсёй іх разнастайнасьці, а іменна акустычныя (фізычныя) ды артыкуляцыйныя (фізіялягічныя) адметнасьці тых ці іншых гукаў. [[Фаналёгія]] вывучае гукі з функцыянальнага ды сыстэмнага пункту гледжаньня. Прадметам [[Фаналёгія|фаналёгіі]] зьяўляюцца сэгмэнтныя [[фанэма|фанэмы]] і/ці фаналягічныя дыферэнцыйныя прыкметы, радзей [[склад]]ы ці [[сілябэма|сілябэмы]] (напрыклад, у [[тыбэцкая мова|тыбэцкай мове]]), а таксама супрасэгмэнтны ўзровень ([[націск]], [[інтанацыя]], [[тон]] і  г. д.).
* [[марфаналёгія]], прадметам якой зьяўляецца вывучэньне фаналягічнага складу [[морфа|морф]] (частак славаформ) і разнастайныя граматычна абумоўленыя фанэмныя чаргаваньні.
* [[граматыка]] - — разьдзел мовазнаўства, які дасьледуе марфэмы, морфы, марфалягічныя часткі словаў і іх спалучэньні. У граматыцы вылучаюць два вялікія падразьдзелы  — гэта
* [[марфалёгія]] і яе падразьдзелы  — [[словаўтварэньне]] і [[словазьмяненьне]] ды
* [[сынтаксіс]].
* [[лексычная сэмантыка]] вывучае слоўны склад мовы. Яе падразьдзелы:
* [[фразэалёгія]]
* [[сэмантычны сынтаксіс]]
* [[лексікалёгія]], якая дасьледуе "«моцную сэмантыку"» слоў
* [[лексікаграфія]],
* [[стылістыка]].
 
=== Глядзіце таксама ===
 
Радок 33 ⟶ 34:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{CommonsCommonscat|Category:Linguistics|выгляд=міні}}
 
[[Катэгорыя:Мовазнаўства| ]]