Беларуская цэнтральная рада: розьніца паміж вэрсіямі

Беларуская цэнтральная рада была створана ў сьнежні [[1943]] з [[Беларуская рада даверу|Беларускай рады даверу]] пры [[Генэральны камісарыят БеларусіБеларусь|Генэральным камісарыяце Беларусі]].

[[24 верасьня]] [[1945]] г. на паседжаньні XI Пленуму, які прайшоў у вёсцы Эшэрсьбекен (каля [[Вюрцбург]]а), усе наяўныя ў Нямеччыне члены арганізацыі ([[Радаслаў Астроўскі]], [[Франц Кушаль]], [[Аўген Калубовіч]], [[Сымон Кандыбовіч]], [[Пётар Орса]], [[Станіслаў Станкевіч (палітык)|Станіслаў Станкевіч]], [[Васіль Рагуля]], [[Анатоль Шкутка]] (быў уключаны ў склад Рады восеньню 1944 г.), [[МікалайМікола Шчорс]], [[Аляксей Сянькевіч]]) вырашылі прыпыніць дзейнасьць БЦР. Двое членаў ПрэзідыўмаПрэзыдыюму БЦР ([[Кастусь Езавітаў]] і [[Мікалай Шкялёнак]]) вясной 1945 г. трапілі ў рукі СССР, а [[Сьцяпан Калядка]] добраахвотна выехаў у Савецкі Зьвяз. Абгрунтаваньне такой пастановы было зьвязанае з тым «каб (…) ня даць бальшавіком магчымасьці выкарыстаць перад заходнімі саюзнікамі фармальна тактычнае супрацоўніцтва з немцамі ў мэтах канчальнага знішчэньня супрацьбальшавіцкага актыву»"<ref>Гардзіенка А. Беларускі кангрэсавы камітэт Амэрыкі (БККА). — Смаленск, 2009. — 428 с., [12] с. іл. — С.18</ref>. XI Пленум БЦР ччасова прыпыніў дзейнасьць арганізацыі, але не распускаў яе (пытаньне нават не ставілася на галасаваньне).

У [[1947]]—[[1948]] гг. у дачыненьні да членаў БЦР пачалася кампанія дыскрэдытацыі. БЦР і яе прэзідэнтпрэзыдэнт абвінавачваліся ў супрацоўніцтве з нацыстамі, прычым закіды рабілі экс-члены БЦР, якія самі прымалі ўдзел у грамадскаграмадзка-палітычным і ваенным жыцьці акупаванай Беларусі: [[Барыс Рагуля]] — намеснік прэзідэнтапрэзыдэнта БЦР у Наваградзкай акрузе, [[Аўген Калубовіч]], [[Антон Адамовіч]], [[Станіслаў Станкевіч (палітык)|Станіслаў Станкевіч]], [[Франц Кушаль]], [[Янка Станкевіч]].

[[30 сьнежня]] [[1947]] г. [[Радаслаў Астроўскі]] зьвярнуўся да беларускай эміграцыі ў Нямеччыне, заклікаючы «спыніць усе спрэчкі паміж беларускім актывам» і правесьці выбары ў Беларускае цэнтральнае прадстаўніцтва — арганізацыю, якая павінна была аб'яднацьаб’яднаць прыхільнікаў БЦР<ref>Астроўскі Р. Беларусы і Беларускі. — Эміграцыя, сьнежань 1947. — 2 с.</ref>. У студзень [[1948]] г. да Радаслава Астроўскага зьвярнулася група беларускіх дзеячаў ([[Васіль Рагуля]], [[Юры Сабалеўскі]], [[Мікола Шыла]] і інш.) з просьбай аднавіць дзейнасьць БЦР. [[9 траўня]] [[1948]] г. у Эльвангене быў скліканы XII Пленум БЦР<ref>У Пленуме ўдзельнічалі 48 чалавек: [[Радаслаў Астроўскі]], [[Янка Бекіш]], [[Аляксандар Буглай]], [[Аляксандар Вабішчэвіч]], [[Ксенафонт Вайцяхоўскі]], [[Людвік Галубовіч]], [[Аляксандр Гузоўскі]], [[Сьцяпан Дашкевіч]], [[Раіса Евец]], [[Міхаіл Ігнатовіч]], Хведар Ільяшэвіч, Ільля Калько, [[Іван Касяк]], [[Яўхім Кіпель]], Барыс Крыстовіч, Янка Кудрук, Антон Курыловіч, Уладзімер Лазарэвіч, [[Мікалай Лапіцкі]], Нік Лапушынскі, Іван Любачка, Віктар Мелюк, Мікалай Мінкевіч, [[Часлаў Найдзюк]], Алесь Падун, [[Анатоль Плескачэўскі]], Юрый Прускі, [[Васіль Рагуля]], Усевалад Родзевіч, Сяргей Розмысл, [[Аляксандар Русак]], [[Юры Сабалеўскі]], Ціхан Селівончык, Уладзімер Сенька, Юрый Стукаліч, [[Масей Сяднёў]], [[Павал Сьвірыд]], Аляксей Сянькевіч, Анатоль Ушал, Віктар Чабатарэвіч, Андрэй Чарэўка, Іван Шакун, [[Сымон Шаўцоў]], Анатоль Шкутка, Марк Шпакоўскі, [[МікалайМікола Шчорс]], Хведар Шыбут, [[Эмануіл Ясюк]]</ref>, на якім Беларуская цэнтральная рада была абвешчана «выканаўчым і прадстаўнічым на эміграцыі органам незалежнай Беларускай Народнай Рэспублікі». На Пленуме Радаслава Астроўскага пераабралі Прэзыдэнтам на чарговы 4-гадовы тэрмін. Першым віцэ-прэзыдэнтам БЦР стаў [[Васіль Рагуля]], другім — [[МікалайМікола Шчорс]]. СтаршынёйСтаршынём Рады міністраў быў абраны [[Юры Сабалеўскі]], сакратаром БЦР — [[Іван Касяк]]<ref>На пасаду першага віцэ-прэзідэнтапрэзыдэнта былі вылучаны 3 кандыдатуры: Васіль Рагуля (19 галасоў), Юры Сабалеўскі (14) і Анатоль Шкутка (7). Мікалай Шчорс набраў 29 галасоў, Анатоль Шкутка — 17 (тут галасаваньне ішло за пасаду другога віцэ-прэзідэнтапрэзыдэнта)</ref>.

[[22 кастрычніка]] [[1960]] г. Радаслаў Астроўскі на пленуме ў Саўт-РыверыРывэры быў абраны на пасаду прэзыдэнта БЦР на чарговую пяцігадовую кадэнцыю, аднак дзеяч склаў зь сябе паўнамоцтвы, заявіўшы на [[Трэці Кангрэс беларусаў Амэрыкі|III Кангрэсе беларусаў Амэрыкі]] [[23 кастрычніка]] [[1960]] г., што старэйшае пакаленьне мусіць пакінуць актыўнае грамадзкае жыцьцё, «каб даць дарогу маладым»<ref>Пратакол III Кангрэсу Бел. Амэрыкі, каторы адбыўся дня 23 кастрычніка 1960 г. у Саўт-РыверыРывэры ў залі Шакаў, 25 Уайтхэд Авэ а 13:00 пасляпасьля паўдня. Архіў Івана Касяка</ref>.

У [[1962]] г. [[Радаслаў Астроўскі]] склаў зь сябе паўнамоцтвы прэзыдэнта, матываваўшы гэта ўзростам (яму тады споўнілася 75 гадоў) і перадаў іх кіраўніку Выканаўчага органа БЦР [[Аркадзь Арэхва|Аркадзю АрэхвеАрэхву]], які, аднак, неўзабаве моцна захварэў і ня здолеў прыступіць да выкананьня абавязкаў прэзыдэнта. Да 1974 г., пакуль Астроўскі не вярнуўся да актыўнай грамадзкай дзейнасьці, БЦР не вяла ніякай працы. Прынамсі, не склікалася пленумаў, не праводзілася пасяджэньняў, не вялося справаводзтва.

[[3 ліпеня|3]] — [[4 ліпеня]] [[1977]] г. прайшоў XVIII-ы Пленум БЦР у рэсорце (доме адпачынку) «Белэйр-Менск» (Глен-Спэй, штат [[штатНью-Ёрк (штат)|Нью-Ёрк]]). У ім удзельнічалі 43 грамадзкіхграмадзкія дзеячадзеячы з [[ЗША]], якія мелі мандаты-упаўнаважаньніўпаўнаважаньні ад 16 дэлегатаў: з Аўстраліі (5), Канады (5), Вялікабрытаніі (3), Нямеччыны (3) <ref>Пратакол 18-га Пленуму БЦР, які адбыўся 3 і 4 ліпеня 1977 г. у рэсорце «Белэр-Менск», Злучаныя Штаты Амэрыкі</ref>. Удзельнікі Пленуму рэпрезентавалірэпрэзентавалі Выканаўчы орган БЦР, дэлегатуры ў Аўстраліі, Вялікабрытаніі, Нямеччыне, Канадзе, а таксама [[Беларускі кангрэсавы камітэт Амэрыкі]], аддзелы [[Беларускі вызвольны фронт|Беларускага вызвольнага фронту]] (краёвыя штабы) у Нямеччыне, Вялікабрытаніі, Аўстраліі, Кліўлэндзе, ВініпэгеВініпэгу і Таронта, Згуртаваньне беларуска-амэрыканскіх вэтэранаў (галоўны штаб і аддзел у Саўт-РыверыРывэры), беларускія праваслаўныя парафіі ў Саўт-РыверыРывэры, Рычманд-Гіле (Нью-Ёрк), Таронта і Лёндане (Вялікабрытанія), Беларуска-амэрыканскі грамадзка-рэлігійны цэнтар у Саўт-РыверыРывэры і грамадзка-рэлігійны цэнтар у Глен-Сьпей, арганізацыя «Амэрыканскія прыхільнікі БЦР». Сваё ўпаўнаважаньне на Пленум даслалі Ян і Аліцыя Пятроўскія — як прадстаўнікі сямейнага Беларускага харатыўнага фонду.

Пасьля [[1995]] г. БЦР не была дзейнай арганізацыяй, хоць афіцыйнага рашэньня пра яе самароспуск не было. Паводле тэстаменту [[Міхась Зуй|Міхася Зуя]], пасьля яго сьмерці (красавік [[1995]] г.) усе справы БЦР, абавязкі і паўнамоцтвы прэзыдэнта былі перададзеныя [[Віталь Цярпіцкі|В. Цярпіцкаму]] да часу скліканьня XX Пленуму БЦР. Але В. Цярпіцкі прыняў рашэньне прыпыніць дзейнасьць БЦР, якая ня мае людзкіх рэсурсаў<ref>Гардзіенка А. Беларускі кангрэсавы камітэт Амэрыкі (БККА). — Смаленск, 2009. — 428 с., [12] с. іл. — С.239 — 240</ref>. Віталь Цярпіцкі згадваў:

== ПрэзідэнтыПрэзыдэнты БЦР ==

* [[Віталь Цярпіцкі]] (з 1995 —году)

** [[ГародняГорадня]]