Піўны путч: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Bot: Migrating 46 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q36749 (translate me) |
д Typo fixing using AWB |
||
Радок 2:
== Перадумовы ==
У [[1923 год]]зе ў [[Нямеччына|Нямеччыне]] пачаўся крызіс, прычынай якога зьяўлялася француская [[акупацыя Рура]]. Сацыял-дэмакратычны ўрад, які спачатку заклікала немцаў да супраціву і ўвёў краіну ў эканамічны крызіс, а потым прыняў ўсё патрабаваньні Францыі, падвяргаўся нападкам і з боку правых, і з боку камуністаў. У гэтых умовах Гітлер уступіў у зьвяз з правымі кансэрватарамі-сэпаратыстамі, якія знаходзіліся ва ўладзе ў Баварыі, сумесна рыхтуючы выступ супраць сацыял-дэмакратычнага ўраду ў [[Бэрлін]]е. Гітлера натхняў прыклад паходу на Рым [[Мусаліні]], і ён спадзяваўся паўтарыць нешта падобнае, арганізаваўшы паход на Бэрлін. Аднак стратэгічныя мэты
== Пачатак путчу ==
Увечары 8 лістапада [[1923 год]]у каля 3000 чалавек сабраліся ў памяшканьні
Фон Кар, фон Лосаў і фон Зайсэр былі зачыненыя ў адным з пакояў. Гітлер зь пісталетам пераконваў іх заняць пасады ў новым ўрадзе, але безвынікова. Тым часам Шойбнэр-Рыхтэр даставіў у піўную генэрала Людэндорфа, гэроя [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]], які да таго нічога ня ведаў пра путчы, але падтрымаў Гітлера. Пасьля прыезду Людэндорфа фон Кар, фон Лосаў і фон Зайсэр абвясьцілі, што далучаюцца да паходу на Бэрлін. Гітлер абвясьціў фон Кара рэгентам Баварыі й заявіў, што ў той жа дзень у Мюнхэне будзе сфармаваны новы нямецкі ўрад, які здыме з пасады прэзыдэнта Фрыдрыха Эбэрта. Людэндорфа Гітлер адразу ж прызначыў галоўнакамандуючым германскай арміяй (рэйхсвэром), а сябе самога
Лосаў папрасіўся на вуліцу і даў Людэндорфу «сумленнае афіцэрскае слова», што яму трэба даць распараджэньні ў штабе, Кар і Зайсэр таксама пакінулі піўную. Кар перавёў ўрад у [[Рэгенсбург]] і выдаў пракламацыю, у якой адмаўляўся ад усіх заяваў, зробленых «пад дуламі пісталетаў», і аб'яўляў аб роспуску НСДАП і штурмавых атрадаў. Да гэтага часу штурмавікі занялі штаб-кватэру сухапутных сіл у ваенным міністэрстве, але ўначы будынак аблажылі рэгулярныя войскі, верныя ўраду.<br />
У гэтай сытуацыі Людэндорф прапанаваў Гітлеру заняць цэнтар
== Марш па Мюнхэне ==
А 11 гадзіне раніцы 9 лістапада прысутныя нацысты пад сьцягамі са свастыкай і ваеннымі штандарамі
Спачатку нешматлікія паліцэйскія патрулі прапусьцілі калёну, але калі дэманстранты выйшлі на Одэанспляц непадалёк ад Фельдхэррнхале й міністэрства абароны, шлях ім перагарадзілі ўзмоцненыя нарады паліцыі, узброеныя карабінамі. Тром тысячам нацыстаў супрацьстаяла каля 100 паліцэйскіх. Гітлер заклікаў паліцыю здацца, але атрымаў адмову, пасьля чаго раздаліся стрэлы (дадзеныя пра тое, хто пачаў страляць першым, супярэчлівыя<ref name="shirer112">''Ширер, У.'' Взлёт и падение Третьего рейха. Т. 1. С. 111.</ref>). У перастрэлцы загінула 16 нацыстаў, у тым ліку Шойбнэр-Рыхтэр, і 3 паліцыянты, шмат хто быў паранены, у тым ліку й Герынг (у сьцягно). Гітлер і іншыя путчысты кінуліся на брук, а затым спрабавалі схавацца. Людэндорф застаўся стаяць на Одэанпляц і быў арыштаваны, пазьней ён зьневажаў Гітлера за баязьлівасьць.<br />
Непасрэдны сьведка тых падзей, в. а. генконсула [[ЗША]] ў Мюнхэне ў той час Робэрт Мэрфі ў сваіх мэмуарах пісаў: "Калі пачалася страляніна ... і Людэндорф, і Гітлер паводзілі сябе цалкам аднолькава, як і належыць двум загартаваным у баях салдатам. Абодва адначасова ўпалі на зямлю, каб пазьбегнуць граду куляў, які абваліўся на іх. Пры гэтым целаахоўнік Людэндорфа, які маршыраваў зь ім побач, быў забіты, як і многія з паплечнікаў Гітлера".<ref>[http://samlib.ru/p/papadaki_w_g/diplomatamongwarriors.shtml Пападаки Валериан Георгиевич. дипломат среди воинов<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
== Наступствы ==
Такім чынам, путч, які не атрымаў падтрымкі ні сярод насельніцтва, ні сярод вайскоўцаў (на што асабліва разьлічваў Гітлер у сувязі зь
Загінулыя падчас путчу нацыянал-сацыялісты былі пазьней абвешчаныя афіцыйнай прапагандай «пакутнікамі». Сьцяг, пад якім яны ішлі (і на які, паводле афіцыйнай вэрсіі, трапілі кроплі крыві пакутнікаў), выкарыстоўваўся ў далейшым у якасьці «сьвятога» пры «асьвячэньні» партыйных сьцягоў: на партыйных зьездах ў [[Нюрнбэрг]]у Адольф Гітлер прыкладваў новыя сmцягі да «сьвяшчэннага» сьцяга, зьдзяйсьняючы рытуал «асьвячэння» новых сьцягоў.
|