Гэнрык Ібсэн: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 81 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q36661 (translate me)
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д Typo fixing using AWB
Радок 6:
| Памер = 250пкс
| Апісаньне = Генрык Ібсэн у 1900
| Імя пры нараджэньні = Генрык Ёган Ібсэн</br />(Henrik Johan Ibsen)
| Псэўданімы = Brynjolf Bjarme
| Нарадзіўся = [[20 сакавіка]] [[1828]], [[Шыен]], [[Нарвэгія]]
Радок 16:
| Жанр =
| Дэбют = «Катыліна», [[1850]]
| Значныя творы = «Пэр Гюнт» (1867)</br /> «[[Лялечны дом (п'еса)|Лялечны дом]]» (1879),</br /> «Прывіды» (1881)</br /> «Вораг народа» (1882)</br /> «Дзікая качка» (1884)</br /> «Геда Ґаблер» (1890)
| Прэміі =
| Палічка =
Радок 22:
}}
 
'''Генрык Ібсэн''' ({{мова-no|Henrik Johan Ibsen}}, [[20 сакавіка]] [[1828]], [[Шыен]] — [[23 траўня]] [[1906]], Хрысьціянія) — буйнейшы [[Нарвэгія|нарвэскі]] [[драматург]] [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]], тэатральны рэжысэр і [[паэт]]. Да яго часта зьвяртаюцца як да «айца» сучаснай драмы і аднаго з заснавальнікаў тэатральнага [[мадэрнізм]]у<ref>On Ibsen’s role as "father of modern drama, " see {{Спасылка|url=http://www.bowdoin.edu/news/events/archives/003725.shtml|загаловак=Ibsen Celebration to Spotlight 'Father of Modern Drama'|выдавец=Bowdoin College|дата публікацыі=2007-01-23|дата=2007-03-27}}; on Ibsen’s relationship to modernism, see Moi (2006, 1-36)</ref>. У час, калі эўрапейскі тэатар павінен быў ствараць узор строгіх рамкаў сямейнага жыцьця і дабрабыту, яго п’есы лічыліся скандальнымі для большай часткі тагачаснай аўдыторыі. У творах Ібсэна дасьледваліся рэаліі, якія хаваліся за шматлікімі умоўныміўмоўнымі фасадамі тагачаснага грамадзства, выяўляючы шмат з таго, што выклікала трывогу ў многіх сучасьнікаў драматурга. Ібсэн часта ацэньваецца як адзін з па-сапраўднаму выбітных драматургаў у эўрапейскай драматычнай традыцыі.
 
== Біяграфія ==
 
Гернык нарадзіўся ў сям’і багатага камэрсанта, старэйшым ззь пецярых дзяцей. Калі яму споўнілася восем гадоў, бацька разарыўся. У [[1843]] годзе Генрык пераехаў у [[Грымстад]], дзе ўладкаваўся памочнікам аптэкара. У гэты пэрыяд жыцьця, зьявіліся першыя вершы Ібсэна. Калі яму споўнілася васемнацаць гадоў, Ібсэн стаў бацькам пазашлюбнага сына, маці якога была старэйшай за Ібсана служачай. З сынам Ібсэн не падтрымліваў ніякіх кантактаў.
 
У [[1850]] годзе Ібсэн пераехаў у Хрысьціянію (зараз [[Осла]]), дзе адбыўся яго першы сцэнічны дэбют у тэатры Хрысьціяніі, дзе была пастаўленая яго п’еса «Kjæmpehøien» (Труна Гунаў). Хутка драматург пераехаў у [[Бэрген]], дзе ў [[1851]]—[[1857]] г.г. узначаліў, разам са скрыпачом Оле Булам, тэатар «Det Norske Theater». У гэтым тэатры ён працаваў як памочнік рэжысэра і драматург. На сцэне Det Norske Theater былі пастаўленыя шмат п’есаў Ібсэна. У [[1857]] годзе ён пазнаёміўся ззь Сюзанай Торэсэн, зь якой празпразь некаторы час пабраўся шлюбам. Хутка ў іх нарадзіўся сын Сыгурд.
 
У [[1857]] годзе Ібсэн зноў перабраўся ў Хрысьціянію, дзе атрымаў пасаду кіраўніка тэатру Хрысьціяніі «Norske Theater» (які разарыўся ў [[1862]] годзе). Пэрыяд [[1857]]—[[1864]] гг. стаў самым цяжкім пэрыядам у жыцьці пісьменьніка. Ён быў незадаволены пазыцыяй [[Нарвэгія|Нарвэгіі]], якая не дапамагла [[Данія|Даніі]] ў вайне з [[Прусія]]й, а таксама фінансавыя цяжкасьці сям’і прывялі да таго, што Ібсэн вырашыў пакінуць краіну. Атрымаўшы фінансавую дапамогу ад нарвэскага парлямэнту, драматург, разам зь сям’ёй, пераехаў на поўдзень. Наступныя 27 гадоў ён жыў у [[Італія|Італіі]] і [[Нямеччына|Нямеччыне]].
Радок 39:
 
Бэргенскі пэрыяд жыцьця пісьменьніка супадае з захапленьнем палітычным нацыяналізмам і скандынаўскім фальклорам. У гэты час зьявіліся «сярэднявечныя» п’есы «Fru Inger til Østeraad» ([[1854]] г.), «Gildet paa Solhoug» ([[1855]]—[[1856]] г.г.), якія прынесьлі яму вядомасьць, «Olaf Liljekrans» (1856 г.), «Hærmændene paa Helgeland» (1857 г.)
У [[1862]] годзе Ібсэн напісаў твор «Камэдыя каханьня», у якой адлюстравана сатырычная карціна мяшчанска-чыноўніцкага жыцьця Нарвэгіі. У драме «Барацьба за прастол» (1864 г.) пісьменьнік паказаў перамогу героя, які выконваў прагрэсіўную гістарычную місію. У [[1860]] — пачатку [[1870-я|1870-х]] г.г. Ібсэн чакае руйнаваньня старога сьвету й ўу драме пра Юліана Адрачэнца «Кесар і галілеянін» (1873 г.) ён сьцвярджаесьцьвярджае будучую ўзаемасувязь духоўнага й цялеснага пачаткаў у чалавеку.
 
Адной з самых папулярных п’есаў Ібсэна стаў «Лялечны дом» (Et Dukkehjem, [[1879]] г.), якая выкрывае мяшчанскі сямейны лад жыцьця.
Радок 54:
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ібсэн, Генрык}}
 
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 20 сакавіка]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1828 годзе]]