Сонечны цыкль: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія
W (гутаркі | унёсак)
д +артаграфія
Радок 4:
11-гадовы цыкль («цыкль Швабэ» або «цыкль Швабэ-Вольфа») называюць яшчэ «законам Швабэ-Вольфа», бо на прыкладна 10-гадовую пэрыядычнасьць ў павелічэньні і памяншэньні колькасьці сонечных плямаў на Сонцы ўпершыню зьвярнуў увагу ў першай палове XIX стагодзьдзя нямецкі астраном [[Генрых Швабэ]] (1789-1875)<ref>{{Артыкул|аўтар=Schwabe H.|загаловак=Назіраньне Сонца ў 1843 годзе|арыгінал=Sonnenbeobachtungen im Jahre 1843|спасылка=http://adsabs.harvard.edu/abs/1844AN.....21..233S|мова=de|выданьне=Astronomische Nachrichten|год=1844|том=21|старонкі=233}}</ref>, а затым — [[Рудольф Вольф]] (1816-1893). «11-гадовым» цыкль называюць умоўна: яго даўжыня за XVIII-XX стагодзьдзі мянялася ад 7 да 17 гадоў, а ў XX-ым у сярэднім была бліжэй да 10,5 гадоў. У сярэднім за 4 гады цягам цыклю колькасьць [[Сонечная пляма|сонечных плямаў]] хутка павялічваецца, затым каля 7 гадоў іх колькасьць памяншаецца. У ходзе цыклю назіраецца паступовы зрух зоны ўтварэньня сонечных плямаў да [[экватар]]а («[[закон Шпёрэра]]»). Для тлумачэньня падобнай пэрыядычнасьці ва ўзьнікненьні плямаў звычайна выкарыстоўваецца тэорыя [[Сонечнае дынама|сонечнага дынама]]. Найчасьцей для вызначэньня ўзроўню сонечнай актыўнасьці ўжываюць асераднёны за год [[лік Вольфа]]. З дапамогай гэтага індэкса цыклі ўмоўна нумаруюцца ад [[1755]] году. У [[2008]] г. пачаўся 24-ы цыкль.
{| class="standard"
!colspan=7|Гады мінімумаў і максімумаў апошніх цыклаўцыкляў&nbsp;
|-
!Нумар||Мінімум||Максімум||||Нумар||Мінімум||Максімум
Радок 42:
Векавы цыкль («цыкль Гляйсбэрга») мае даўжыню каля 70-100 гадоў і выяўляецца ў мадуляцыі 11-гадовых цыкляў. Апошні максімум векавога цыклю назіраўся ў сярэдзіне XX стагодзьдзя (паблізу 19-га 11-гадовага цыклю), наступны мае прыпасьці прыкладна на сярэдзіну XXI стагодзьдзя.
 
Назіраецца таксама двухвекавы цыклюцыкльцыклюцыкль Зюса» або «цыклюцыкль дэ Врыё»), у якасьці мінімумаў якога можна разглядаць устойлівыя зьніжэньні сонечнай актыўнасьці прыкладна разаднойчы уў 200 гадоў, што доўжацца многія дзясяткі гадоў (так званыя глябальныя мінімумы сонечнай актыўнасьці) — мінімум [[Эдвард Маўндэр|Маўндэра]] (1645-1715), мінімум [[Густаў Шпёрэр|Шпёрэра]] (1450-1540), мінімум Вольфа (1280-1340) і іншыя.
 
=== Тысячагадовыя цыклю ===