Удмуртыя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5422 (translate me)
д Крыніца — ru:Удмуртия, en:Udmurtia
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
{| class="toccolours" border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="border-collapse: collapse; margin: 0 0 1em 1em;"
|+<big><big>'''Удмуртская Республика<brНазва />Удмурт Республика<br /><small> = Удмурцкая Рэспубліка</small>'''</big></big>
| Назва ў родным склоне = Удмурцкае Рэспублікі
|-
| Арыгінальная назва = {{мова-ru||скарочана}} Удмуртская Республика<br/>{{мова-udm||скарочана}} Удмурт Республика
| align=center colspan=2 |
| Герб = Coat_of_arms_of_Udmurtia.svg
{| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0 style="background:inherit;"
| Сьцяг = Flag_of_Udmurtia.svg
|- style="background: #FFFFFF; text-align: center; margin: 0.2em 0.2em 0.1em 0.1em;"
| Краіна = [[Расея]]
| style="width: 145px;" | [[Файл:Coat of arms of Udmurtia.svg|130px|center|герб]]
| Гімн = [[Гімн Удмуртыі]]
| style="width: 145px;" | <span style="border:1px solid #bbbbbb; display:table-cell;">[[Файл:Flag of Udmurtia.svg|130px|center|сцяг]]</span>
| Статус = Рэспубліка
|-
| Уваходзіць у = [[Прыволская фэдэральная акруга|Прыволскую фэдэральную акругу]]
|}
| Улучае = 25 [[раён]]аў,<br/>5 гарадоў рэспубліканскага падпарадкаваньня
|-
| Цэнтар = [[Іжэўск]]
| align=center colspan=2 | [[Файл:RussiaUdmurtia2007-07.png]]
| БуйныГорад = [[Іжэўск]]
|-
| БуйныяГарады = [[Іжэўск]], [[Сарапул]]
| [[Афіцыйная мова]] || [[Расейская мова|расейская]], [[Удмурцкая мова|удмурцкая]]
| ДатаЎтварэньня = [[4 лістапада]] [[1920]] <small>(як [[Воцкая Аўтаномная Вобласьць|Воцкая АВ]])</small><br/>[[1 студзеня]] [[1932]] <small>(як [[Удмурцкая Аўтаномная Вобласьць|Удмурцкая АВ]])</small><br/>[[28 сьнежня]] [[1934]] <small>(як [[Удмурцкая Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Удмурцкая АССР]])</small><br/>[[11 кастрычніка]] [[1991]] <small>(як Удмурцкая Рэспубліка)</small>
|-
| Кіраўнік = Аляксандар Волкаў
| [[Адміністратыўны падзел Расеі|Тып суб'екту фэдэрацыі]] || [[Рэспубліка]]
|Назва пасады кіраўніка = Прэзыдэнт
|-
| Кіраўнік2 = Юры Піткевіч
| [[Фэдэральныя акругі Расеі|Фэдэральная акруга]] || [[Прыволская фэдэральная акруга|Прыволская]]
|Назва пасады кіраўніка2 = Старшыня ўраду
|-
| Кіраўнік3 = Уладзімер Неваструеў
| [[Эканамічныя акругі Расеі|Эканамічная акруга]] || [[Уральская эканамічная акруга Расеі|Уральская]]
|Назва пасады кіраўніка3 = Старшыня Дзяржаўнае Рады
|-
| АфіцыйныяМовы =
| [[Сталіца]] || [[Іжэўск]]
|АфіцыйныяМовы = расейская, удмурцкая
|-
| Насельніцтва = {{падзеньне}}1 517 692<ref>http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls</ref>
| '''Прэзыдэнт''' || [[Аляксандар Волкаў]]
|Год перапісу = 2013
|-
|Адсотак ад насельніцтва =
| [[Плошча]]<br />&nbsp;- Усяго <br />&nbsp;- % Вада || [[Сьпіс суб'ектаў Расіі паводле плошчы|60 месца]]<br />42 100 [[квадратны кілямэтар|км<sup>2</sup>]]<br />
|Месца паводле насельніцтва = 31
|-
|Шчыльнасьць = 36,08
| [[Насельніцтва]] <br />&nbsp;- Усяго ([[2005]]) <br />&nbsp;- [[Шчыльнасьць насельніцтва|Шчыльнасьць]] || [[Сьпіс суб'ектаў Расеі паводле насельніцтва|29 месца]] <br />1 552 800<br /> 36,9/км&sup2;
|Месца паводле шчыльнасьці =
|-
|Нацыянальны склад = [[расейцы]], [[удмурты]]
| '''Аўтамабільны код''' || 18
|Канфэсійны склад =
|-
| Плошча = 42 061 км²
| [[Часавы пас]] || [[UTC]]+3
|Адсотак ад плошчы =
|}
|Месца паводле плошчы = 57
[[Файл:Udmurt03.png|thumb|180px|right]]
| Максымальная вышыня =
'''Удмурцкая Рэспубліка''' ([[удмурцкая мова|па-ўдмурцку]]: ''Удмурт Республика'') — суб'ект [[Расея|Расейскай Фэдэрацыі]].
| Сярэдняя вышыня =
| Мінімальная вышыня =
| Шырата =
| Даўгата =
| Мапа = Udmurt in Russia.svg
| Памер мапы = 240
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
| Памер мапы аа =
| Часавы пас = +4
| Скарачэньне =
| ISO = RU-UD
| FIPS =
| Тэлефонны код =
| Паштовыя індэксы =
| Інтэрнэт-дамэн =
| Код аўтамабільных нумароў = 18
| Катэгорыя ў Commons = Udmurtia
| Парамэтар1 =
| Назва парамэтру 1 =
| Сайт = http://www.udmurt.ru/
| Дадаткі =
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|Расея}}
| Колер фону герб-сьцяг = {{Колер|Расея}}
}}
[[Файл:Udmurt03.png|thumb|286px|right|Мапа Ўдмуртыі.]]
'''Удму́рцкая Рэспу́бліка''' ({{мова-ru|Удмуртская Республика}}, {{мова-udm|Удмурт Республика}}), '''Удму́ртыя''' (({{мова-ru|Удмуртия}}, {{мова-udm|Удмуртия}})) — суб'ект [[Расея|Расейскай Фэдэрацыі]].
 
Плошча — 42,1 тыс. км², што складае 0,25 % агульнай плошчы Расейскай Фэдэрацыі. Удмуртыя мяжуе на захадзе і поўначы з [[Кіраўская вобласьць|Кіраўскай вобласьцю]], на ўсходзе — зь [[Пермскі край|Пермскім краем]], на поўдні — з [[Башкартастан]]ам і [[Татарстан]]ам.
Радок 42 ⟶ 68:
 
== Гісторыя ==
Значны ўплыў на даўнейшых удмуртаў аказала ўключэньне іх у Х ст. у склад першага дзяржаўнага ўтварэньня ў Ніжнім Прыкам’і — Волскай Булгарыі. З XIII ст. паўднёвыя ўдмурты знаходзіліся пад уплывам Залатой Арды, а пасьля — Казанскага ханства. Найбуйнейшым рамесным, культавым і адміністрацыйным цэнтрам паўночных удмуртаў, якія захоўвалі самастойнасьць у эпоху сярэднявечча, было гарадзішча Іднакар.
 
Значны ўплыў на даўнейшых удмуртаў аказала ўключэньне іх у Х ст. у склад першага дзяржаўнага ўтварэньня ў Ніжнім Прыкам’і — Волскай Булгарыі. З XIII ст. паўднёвыя ўдмурты знаходзіліся пад уплывам Залатой Арды, а пасьля — Казанскага ханства. Найбуйнейшым рамесным, культавым і адміністрацыйным цэнтрам паўночных удмуртаў, якія захоўвалі самастойнасьць у эпоху сярэднявечча было гарадзішча Іднакар.
 
Першыя расейскія паселішчы зьявіліся на р. Вятцы ў ХІІ-ХІІІ стст. Поўнач Удмуртыі стаў часткай ядра Расейскай дзяржавы. Да 1557 г. пасьля ўзяцьця Іванам Жахлівым Казані завяршыўся працэс далучэньня ўдмуртаў да Расейскай дзяржавы.
 
Да сярэдзіны XVIII ст. насельніцтва Ўдмуртыі займалася пераважна сельскай гаспадаркай і здабычай<!--здабычай чаго?-->. У 1756 г. зьявіўся першы завод — Бемыскі медзеплавільны, крыху пазьней жалезаробныя — ПудэмскіПудземскі і [[Воткінск]]і (1759 г.), Іжэўскі (1760 г.) і Камбарскі (1761 г.). Імклівы рост прамысловасьць і каляніяльная культура дасягаюць у другой палове XIX у. Адчыняюцца
У 1899 г. праз поўнач, а ў пачатку XX стагодзьдзя праз поўдзень Удмуртыі прайшлі чыгункі Перм-Котлас і Казань-ЕкацярынбургЕкацерынбург, якія адыгралі значную ролю ў эканамічным разьвіцьці краю.
 
Да Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 году тэрыторыя Ўдмуртыі ўваходзіла ў склад Казанскай і Вяцкай губэрняў.
Радок 55 ⟶ 80:
 
Абарончая скіраванасьць прамысловасьці рэгіёну і сёньня шмат у чым вызначаюць гістарычную, сацыяльна-эканамічную і культурную своеасаблівасьць Удмурцкай Рэспублікі.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Udmurtia|выгляд=мініпоўны}}
* [http://www.udmurt.ru/ Афіцыйны сайт]
 
Радок 66 ⟶ 94:
 
[[Катэгорыя:Удмуртыя| ]]
br /> 36,9/км