Прусія: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д інтэрвікі перанесеныя ў ВікіЗьвесткі
выпраўленьне спасылак
Радок 84:
=== Тэўтонскі ордэн (1224—1525) ===
{{Асноўны артыкул|Тэўтонскі ордэн}}
У 1226 годзе польскі князь [[Конрад I Мазавецкі]] папытаў дапамогі ў [[Тэўтонскі ордэн|тэўтонскіх рыцараў]] у барацьбе супраць прусаў, абяцаўшы ім валоданьне гарадамі Кульм і Добрынь, а таксама захаваньне за імі захопленых тэрыторыяў. У 1232 годзе Тэўтонскія рыцары прыбылі ў [[Польшча|Польшчу]]. Заваяваньне прусаў і яцьвягаў, пачатае ў 1233, завяршылася ў 1283; два вялікіх паўстаньні прускіх плямёнаў (1242—1249 і 1260—1274) былі жорстка падушаны. У 1237 да Тэўтонскага ордэна далучыліся рэшткі [[Ордэн мечнікаў|Ордэны мечнікаў]], пацярпелага незадоўга да гэтай паразы ад ліцьвінаў. У выніку гэтага аб’яднаньня ўтварылася аддзяленьне Тэўтонскага ордэна ў [[Інфлянты|Інфлянтах]] і [[Курляндыя|Курляндыі]] — [[Лівонскі ордэн]]. Пасьля падначаленьня Прусіі пачаліся рэґулярныя паходы супраць паганскай [[ВКЛ|Літвы]]. У 1308—1309 Тэўтонскі ордэн захапіў у Польшчы [[Усходняе Памор'еПамор’е]] з [[Гданьск]]ам. У 1346 дацкі кароль [[Вальдэмар IV Атэрдаг|Вальдэмар IV]] саступіў ордэну [[Эстляндыя|Эстляндыю]]. У 1380—1398 ордэн падпарадкаваў [[Жамойць]], аб’яднаўшы такім чынам свае валадарствы ў Прусіі і [[Лівонія|Лівоніі]], у 1398 захапіла выспа Готлянд, у 1402 набыў Новую марку.
 
Пагроза з боку Тэўтонскага ордэна прывяла да ўсталяваньня дынастычнага саюзу паміж Польшчаю і Літвою ([[Крэўская ўніяунія]] 1385). У [[Вялікая вайна 1409—1411 гадоў|Вялікай вайне 1409—1411 гадоў]] Тэўтонскі ордэн патрываў [[Грунвальдзкая бітва|паразу пры Грунвальдзе]] ад аб’яднаных сілаў Польшчы і Вялікага княства Літоўскага. Па [[Торунскі мір 1411 году|ТорунскамуТорунскім міру]]міры 1411 году]] ён, адмовіўшыся ад Жамойці і польскае ДожыньскайДожынскай землі, выплаціў кантрыбуцыю. З гэтай паразы пачынаецца заход Ордэну.
 
Патрываўшы паразу ў [[Трынаццацігадовая вайна 1454—1466 гадоў|Трынаццацігадовай вайне]] 1454—1466, Тэўтонскі ордэн пазбавіўся Гданьскага Памор’я, Торуні, МарыенбургаМарыенбургу, ЭльблонгаЭльблёнгу, біскупства Варміі і стаў васалам Польскага каралеўства. Рэзыдэнцыя вялікага маґістра была перанесена ў [[КенігсбэргКёнігсбэрг]]. [[Лівонскі ордэн]] фактычна стаў самастойным.
 
=== Ґерцаґства Прусія (1525—1618) ===
Радок 261:
 
== Крыніцы ==
{{зноскіКрыніцы}}
 
== Літаратура ==
 
* ''Acta Borussica''
* ''Allgemeines Archiv für die Geschichtskunde des Preußischen Staates'' (Leopold v. Ledebur, Hrsg.). Erster Band, Mittler, Berlin/Posen/Bromberg 1830, [http://books.google.de/books?id=_SsbAAAAYAAJ&pg=PA1#PPP7 390 Seiten].