Міхась Чарот: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
афармленьне
Радок 1:
{{Пісьменьнік
| Імя = Міхась Чарот
| Арыгінал імя =
| Партрэт = Čarot1.jpg
| Памер =
| Апісаньне =
| Імя пры нараджэньні =
| Псэўданімы = <small>Міхась Чарот, Максім Бяднейшы, Юрка Куртаты, В. Чарот</small>
| Нарадзіўся = [[7 лістапада]] [[1896]], [[Рудзенск]], [[Ігуменскі павет (РасейскаяМенская імпэрыягубэрня)|Ігуменскі павет]], [[Менская губэрня]] (цяпер — [[Пухавіцкі раён]], [[Менская вобласьць]])
| Памёр = [[29 кастрычніка]] [[1937]], [[Менск]]
| Род дзейнасьці = [[паэт]], [[драматург]], [[празаік]], рэдактар
| Гады актыўнасьці =
| Напрамак =
| Жонка = Ганна Савіч
| Дзеці = Вячаслаў, Сьвятлана, Зінаіда, Алена і Маргарыта (пам. [[1924]])
| Жанр =
| Дэбют = зборнік «Завіруха» ([[1922]])
| Значныя творы =
| Прэміі =
| Палічка = http://knihi.com/carot/
| Сайт =
}}
'''Міхась Чарот''' (сапр. — '''Міхаіл Сымонавіч Кудзелька'''; [[26 кастрычніка]] ([[7 лістапада]]) [[1896]], [[Рудзенск]], [[Ігуменскі павет (РасейскаяМенская імпэрыягубэрня)|Ігуменскі павет]], [[Менская губэрня]] — [[29 кастрычніка]] [[1937]]<ref name=marakou>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-ii?id=19882 ЧАРОТ Міхась] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>, [[Менск]], [[турма НКВД (Менск)|НКВД]]) — [[беларус]]кі [[паэт]], [[драматург]], [[празаік]], рэдактар, грамадзкі дзяяч.
 
'''Міхась Чарот''' (сапр. — '''Міхаіл Сымонавіч Кудзелька'''; [[26 кастрычніка]] ([[7 лістапада]]) [[1896]], [[Рудзенск]], [[Ігуменскі павет (Расейская імпэрыя)|Ігуменскі павет]], [[Менская губэрня]] — [[29 кастрычніка]] [[1937]]<ref name=marakou>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-ii?id=19882 ЧАРОТ Міхась] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>, [[Менск]], [[турма НКВД (Менск)|НКВД]]) — [[беларус]]кі [[паэт]], [[драматург]], [[празаік]], рэдактар, грамадзкі дзяяч.
 
== Біяграфія ==
[[Файл:Michaś Čarot.jpg|thumbміні|leftзьлева|170пкс|Міхась Чарот па сканчэньні Маладэчанскай настаўніцкай сэмінарыі, [[1917]]]]
[[Файл:Міхась Чарот і АнатолАнатоль Вольны.jpg|thumbміні|[[Анатоль Вольны]] і Міхась Чарот (справа), [[1925]]. [[Менск]].<br><small>Паводле зьвестак стрыечнай сястры М. Чарота Алены Іванаўны Пашэнкі, першая жонка паэта была закаханая ў сябра свайго мужа, які пэўны час у яго кватараваў, Анатоля Вольнага</small><ref name=a3/>]]
Першую адукацыю атрымаў у наёмнага настаўніка і ў Цітвянскім двухгадовым вучылішчы. У [[1913]]—[[1917]] вучыўся ў Маладэчанскай настаўніцкай сэмінарыі. У гады Першай сусьветнай вайны сэмінарыя эвакуявалася ў [[Смаленск]], дзе прайшла два апошнія гады навучаньня М. Чарота. Па сканчэньні вучобы, быў мабілізаваны ў армію. Служыў афіцэрам запаснога палка ў Кузьнецку, там разам зь іншымі афіцэрамі-беларусамі намагаўся стварыць беларускі гурток<ref>Гісторыя беларускай літаратуры XX стагоддзя: У 4 т. Т. 2 / Нац. акад. навук Беларусі. Ін-т літаратуры імя Я. Купалы. — 2-е выд. Мн.: Беларуская навука, 2002. — С. 454. — 903 с.</ref>. У часе Грамадзянскай вайны і інтэрвэнцыі ўсталяваў сувязь з падпольнымі рэвалюцыйнымі арганізацыямі на Беларусі, працаваў у паўстанчым камітэце і займаўся арганізацыяй паўстанцкіх атрадаў<ref>{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = История белорусской советской литературы|арыгінал = |спасылка = |адказны = Ред. [[Іван Навуменка|И. Я. Науменко]], П. К. Дюабйло, Н. С. Перкин|выданьне = |месца = Мн|выдавецтва = Наука и техника|год = 1977|том = |старонкі = 414|старонак = 776|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.
 
Радок 35 ⟶ 34:
У [[1920]] уступіў у Камуністычную партыю і неўзабаве стаў супрацоўнікам газэты «[[Савецкая Беларусь]]», а ў [[1925]]—[[1929]] ейным рэдактарам.
 
[[Файл:Чарот у адпачынку.jpg|thumbміні|leftзьлева|Міхась Чарот у адпачынку. Шарж [[Павал Гуткоўскі|Паўла Гуткоўскага]]. 1924 г.]]
 
У [[1923]] удзельнічаў у стварэньні літаратурнага аб’яднаньня «[[Маладняк (літаб’яднаньне)|Маладняк]]» (уладальнік ягонага пасьведчаньня № 1<ref>{{Спасылка | аўтар = [[Уладзімер Арлоў|Арлоў, Ул.]]| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.svaboda.org/content/transcript/755478.html| загаловак = Міхась Чарот | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Радыё Свабода]]| дата = 26 сьнежня 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>), зь якога выйшаў у канцы [[1927]]. Некаторы час быў сябрам аб’яднаньня «Полымя», затым уступіў у [[Беларуская асацыяцыя пралетарскіх пісьменьнікаў|Беларускую асацыяцыю пралетарскіх пісьменьнікаў]].
 
У [[1922]]—[[1924]] кандыдат у чальцы, у [[1924]]—[[1931]] чалец ЦВК БССР. У [[1924]] вучыўся ў [[Масква|Маскве]] ў Дзяржаўным інстытуце журналістыкі. У [[1927]] па камандзіроўцы Наркамасьветы разам з [[Цішка Гартны|Ц. Гартным]] і [[Міхась Зарэцкі|М. Зарэцкім]] пабываў у [[Латвія|Латвіі]], [[Нямеччына|Нямеччыне]], [[Францыя|Францыі]] і [[Чэхаславаччына|Чэхаславаччыне]]<ref>{{артыкул|аўтар=Айзенштат, Г.|загаловак=Жыццё і драма Міхася Чарота: дакументальная версія|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Беларусь|тып=|месца=|выдавецтва=|год=1989|выпуск=|том=|нумар=7|старонкі=5|isbn=}}</ref>. У [[1927]] быў у праўленьні Беларускага таварыства па культурных сувязх з замяжою. У [[1930-я]] працаваў загадчыкам літаратурнага сэктара Дзяржаўнага выдавецтва БССР, кансультантам у кабінэце маладога аўтара [[Саюз пісьменьнікаў БССР|Саюзу пісьменьнікаў БССР]]. Прысьвяціў фігурантам справы «Саюзу вызваленьня Беларусі» верш «Суровы прыгавор падпісваю першым...», у якім асуджаў іх за нацдэмаўшчыну<ref>{{Кніга|аўтар = Мяснікоў, А. Ф.|частка = |загаловак = Сто асоб беларускай гісторыі: гістарычныя партрэты|арыгінал = |спасылка = |адказны = Анатоль Мяснікоў|выданьне = |месца = Мінск|выдавецтва = Литература и Искусство|год = 2008|том = |старонкі = 241|старонак =344 |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.
Радок 44 ⟶ 43:
 
== Творчасьць ==
[[Файл:Belarusian writers 1920.jpg|thumbміні|Група беларускіх пісьменьнікаў: зьлева направа стаяць: [[Альбэрт Паўловіч]], Міхась Чарот, [[Уладзіслаў Галубок]], [[Язэп Фарботка]]<br />Травень-чэрвень [[1920]], [[Менск]]. <small>Імаверна, што гэта адзін з здымкаў супрацоўнікаў і актыўных карэспандэнтаў часопіса «Рунь», пасьля выхаду апошняга (10-га) яго нумара.</small><ref>Вячаслаў Ракіцкі. Пачатак нашага тэатразнаўства // Спадчына. — Мн.: 1991. — № 1. — С. 33.</ref>]]
Пісаць пачаў у трынаццацігадовым узросьце<ref>''Мішчанчук, М.'' Чарот Міхась// Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўн. У 6 т. Т. 6. Талалай — Яфімаў / Дадатак Ін-т літ. імя Я. Купалы [[АН Беларусі]]; Беларус. Энцыкл.; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. [[Адам Мальдзіс|А. В. Малдзіса]]; Рэдкал.: І. Э. Багдановіч і інш. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 269 — 684 с.
</ref>. Першыя паэтычныя спробы М. Чарота належалі да часоў вучобы ў сэмінарыі і не захаваліся<ref name=a455/>. Друкаваўся з [[1918]]<ref name=marakou/> (паводле іншых зьвестак — з [[1919]]<ref>[http://slounik.org/81432.html Чарот Міхась] // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)}}</ref>). Аўтар кніжак паэзіі «Завіруха» ([[1922]]), «[[Босыя на вогнішчы]]» (паэма, [[1922]]), «Выбраныя вершы» ([[1925]]), «Карчма», «Ленін», «Марына» (паэмы, усе ў [[1926]]), «Беларусь лапцюжная» (паэма, [[1927]]), «Чырванакрылы вяшчун» (паэма-фантазія, 1927), «Паэмы» ([[1928]]), «Сонечны паход» ([[1929]]), «У сонечным паходзе» (вершы і паэмы, [[1986]]), «Выбраныя вершы і паэмы» ([[1935]]), Збору твораў у 3 тамах ([[1933]]—[[1936]]), у 2 тамах ([[1958]]), «Выбраныя вершы і паэма» ([[1967]]), «Выбранае» ([[1982]]).
Радок 105 ⟶ 104:
 
== Глядзіце таксама ==
* [[Сьпіс дзеячаўдзеячоў Беларусі, расстраляных 29—30 кастрычніка 1937 году]]
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
{{wikisource|Category:Міхась Чарот|Міхась Чарот}}
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
Радок 117 ⟶ 115:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{wikisourceВікікрыніцы|Category:Міхась Чарот|Міхась Чарот}}
{{Commons|Category:Michaś Čarot}}