Конрад фон Валенрод: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
|||
Радок 19:
}}
'''Конрад фон Валенрод''' (''Валенродэ''; {{lang-de|Konrad von Wallenrode}}; паміж [[1330]] і [[1340]] — [[23 ліпеня]]<ref name="Triller"/> ([[25 ліпеня]]?)<ref>''Lohmeyer K''. [http://de.wikisource.org/wiki/ADB:Konrad_von_Wallenrodt Konrad von Wallenrodt] // Allgemeine Deutsche Biographie. — Band 40. — Leipzig: Duncker & Humblot, 1896. — S. 732.</ref> [[1393]]) — 24-
== Біяграфія ==
[[Файл:Wg wallenrode.gif|thumb|
=== Раньнія гады ===
Нарадзіўся паміж [[1330]] і [[1340]] гадамі, паходзіў са старажытнага рыцарскага [[Баварыя|баварскага]] роду.
Пасьля заняцьця пасады Маршала
[[20 жніўня]] [[1390]] году сканаў Вялікі магістар Цёльнэр і, здавалася, што толькі пытаньне часу, калі Конрад фон Валенрод стане новым Вялікім магістрам. [[12 сакавіка]] [[1391]] году Конрад фон Валенрод быў абраны Вялікім магістрам. Справа было вырашана на карысьць Конрада дзякуючы падтрымцы двух выбарнікаў.
=== Вялікі магістр ===
Падчас свайго кіраваньня фон Валенрод актыўна праводзіў палітыку калянізацыі маланаселеных земляў у [[Прусія|Прусіі]]. Пры ім нямецкімі каляністамі былі заселеныя шырокія вобласьці, а таксама пабудаваныя крэпасьці Готтэрсвэдэр і Міттэнбург. Вялікі магістр працягнуў палітыку, накіраваную на падтрымку князя [[Вітаўт]]а ў яго барацьбе са сваім стрыечным братам Каралём польскім і Вялікім князем літоўскім [[Ягайла]]м. Быў ажыцьцяўлены вялікі паход супраць Ягайлы, у якім са сваім атрадам удзельнічаў і будучы Кароль Ангельшчыны [[Генрых IV]]. Конрад падзяліў войска на тры атрады: першы пад камандаваньнем комтура замка Бальгі спусташаў [[Мазовія|Мазовію]], другі і трэці пад камандаваньнем самога Конрада і Маршала
Конрад адхіліў фон Вільдштайна ад пасады маршала, хоць той быў выдатным вайскаводам і карыстаўся павагай сярод рыцараў. Прычыны такога ўчынку вялікага магістра невядомыя, але многія лічаць, што ён раўнаваў да посьпехаў фон Вільдштайна. Адхіленьне маршала выклікала скандал, і большасьць рыцараў з атраду Вільдштайна паўсталі супраць Вялікага магістра. Нягледзячы на гэта, Конрад не зьмяніў сваё рашэньне, і кампанія была спыненая. Непадпарадкаваньне часткі братоў дазволіла фон Валенроду правесьці чыстку ў асяродзьдзі рыцарства, асабліва ў комтурствах, якія знаходзіліся пад кіраўніцтвам маршала.
У [[1392]] годзе князь [[Уладзіслаў Апольчык]] прапанаваў Конраду праект падзелу Польшчы паміж [[Сьвятая Рымская Імперыя|Сьвятой Рымскай Імпэрыяй]], Тэўтонскім
У тым жа годзе Ягайла і Вітаўт склалі [[Востраўскае пагадненьне|дамову]], па якой Ягайла прызнаваў Вітаўта Вялікім князем літоўскім у якасьці свайго намесьніка у Літве. Здрада Вітаўта было вельмі небясьпечнай для Ордэна, таму Конрад быў змушаны пачаць вайну супраць абодвух саюзьнікаў, запрасіўшы да ўдзелу ў ёй мноства крыжакоў з [[Эўропа|Эўропы]]. У студзені 1393 году [[Нідэрлянды|галяндзкія]] і [[Францыя|францускія]] рыцары пад камандаваньнем Конрада аблажылі [[Горадня|Горадню]], што вымусіла Вітаўта і Ягайлу пайсьці на правядзеньне мірных перамоў у [[Торунь|Торуне]].▼
▲У тым жа годзе Ягайла і Вітаўт склалі [[Востраўскае пагадненьне|дамову]], па якой Ягайла прызнаваў Вітаўта Вялікім князем літоўскім у якасьці свайго намесьніка у Літве. Здрада Вітаўта было вельмі небясьпечнай для
Неўзабаве пасьля пачатку перамоў Конрад захварэў і пакінуў Торунь. [[23 ліпеня]] [[1393]] годe ён сканаў у замку [[Марыенбург]]у, верагодна, ад апаплексычнага ўдару. Пахаваны ў магільным склепе Вялікіх магістраў Ордэна ў капліцы сьвятой Ганны ў Марыенбургу<ref name="Triller">''Triller A''. [http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0001/bsb00016329/images/index.html?seite=532 Konrad von Wallenrodt] // Neue Deutsche Biographie. — Band 12. — Berlin: Duncker & Humblot, 1980. — S. 516 f.</ref>.▼
▲Неўзабаве пасьля пачатку перамоў Конрад захварэў і пакінуў Торунь. [[23 ліпеня]] [[1393]] годe ён сканаў у замку [[Марыенбург]]у, верагодна, ад апаплексычнага ўдару. Пахаваны ў магільным склепе Вялікіх магістраў
== Адлюстраваньне ў гістарыяграфіі і мастацтве ==
Храністы-манахі, якія нянавідзелі Валенрода за тое, што ён быў нядосыць шчодры да царквы, адлюстроўвалі яго герэтыком і ворагам
▲[[Файл:I lituani.jpg|thumb|[[Плакат]] опэры ''«Літвіны»'', [[XIX стагодзьдзе]]|170px]]
▲Храністы-манахі, якія нянавідзелі Валенрода за тое, што ён быў нядосыць шчодры да царквы, адлюстроўвалі яго герэтыком і ворагам Ордэна, які панёс справядлівую кару нябёсаў. Паданьне зрабіла зь яго нават [[літвіны|літвіна]], які ўступіў быццам бы ў Ордэн з адзінай мэтай — адпомсьціць за спусташэньне сваёй Радзімы. Такім яго выявіў і [[Міцкевіч, Адам|Адам Міцкевіч]] у паэме ''«[[Конрад Валенрод (паэма)|Конрад Валенрод]]»'' ([[1828]]).
Пасьля на аснове паэмы Міцкевіча былі напісаныя дзьве [[опера|опэры]]: «''[[Літвіны (опера)|Літвіны]]''» ({{lang-it|[[:it:I Lituani|I Lituani]]}}) Амількарэ Панк'елі]] і «''Конрад Валенрод''» Уладзіслава Жэленскага]] ([[1885]]).
{{Пачатак блёку}}
{{Адзінка блёку
|папярэднік = [[Цёльнэр фон Ротэнштайн]]
|назва = [[Сьпіс вялікіх магістраў Тэўтонскага Ордэну|Вялікі магістар Тэўтонскага Ордэну]]
|гады = [[1407]] – [[1410]]
|наступнік = [[Ульрых фон Юнгінген]]
}}
{{Канец блёку}}
== Крыніцы ==
Радок 56 ⟶ 66:
* ''Triller A''. [http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0001/bsb00016329/images/index.html?seite=532 Konrad von Wallenrodt] // Neue Deutsche Biographie. — Band 12. — Berlin: Duncker & Humblot, 1980. — S. 516 f.
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Памерлі 23 ліпеня]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1393 годзе]]
▲[[Катэгорыя:Вялікія магістры Тэўтонскага ордэна]]
| |||