Дынастыя Хань: розьніца паміж вэрсіямі

артаграфія, афармленьне
д (Bot: Migrating 87 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7209 (translate me))
(артаграфія, афармленьне)
{{Краіна
| Назва = Дынастыя Хань
| НазваЎРоднымСклоне =
| НазваНаДзяржаўнайМове = 漢朝
| Сьцяг =
| Герб =
| Месцазнаходжаньне = Han provinces-zh-classical.png
| ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = Тэрыторыі дынастыі Хань у [[87 да н. э.|87 годзе да н. э.]]
| АфіцыйнаяМова = [[старажытнакітайская мова|старажытнакітайская]]
| Сталіца = [[Сіянь]] ([[206 да н. э.]] — [[9]], [[190]]—[[195]]),<br /> [[Лаян]] ([[25]]—[[190]], [[196]]),<br /> [[Сюйчан]] ([[196]]-[[220]])
| ПапярэдняяДзяржава1 = дынастыя Цынь
| СьцягПапярэдняйДзяржавы1 = Flag_of_None.svg
| ГодПачаткуІснаваньня = [[206 да н. э.]]
| ГодКанцаІснаваньня = [[220]]
| НаступнаяДзяржава1 =
| СьцягНаступнайДзяржавы1 =
| НаступнаяДзяржава2 =
| СьцягНаступнайДзяржавы2 =
| НаступнаяДзяржава3 =
| СьцягНаступнайДзяржавы3 =
}}
'''Дынастыя Хань''' ({{мова-zh|漢朝}}) — кітайская дынастыя й пэрыяд гісторыі [[Кітай|Кітаю]] пасьля [[Дынастыя Цынь|дынастыі Цынь]] і перад эпохай Троецарства, то бок з [[206 да н. э.]] па [[220]] гады. Сьведчаньнем посьпеху ханскай унутранай палітыкі стала тое, што яна прасінавала даўжэй за любую іншую кіруючую дынастыю ў кітайскай гісторыі. Кіраваньне ды інстытуты гэтай дынастыі паслужылі шанаваным узорам для ўсіх наступных. Больш таго, асноўная этнічная група [[кітайцы|кітайцаў]] паводле імені дынастыі стала называцца [[хань]].
 
=== Крыза ===
[[Файл:Bronze horse with lead saddle, Han Dynasty.jpg|міні|200пкс|справа|Бронзавая статуэтка часоў дынастыі Хань]]
Сталае супрацьстаяньне з качэўнікамі й клопаты аб пашырэньні заходніх межаў імпэрыі спусташалі рэсурсы краіны, вабілі павышэньне [[падатак|падаткаў]]. Між тым кожнае новае пакаленьне імпэратараў надавала ўсё меней увагі надзённым пытаньням дзяржаўнага жыцьця, знаходзячыся ў палоне палацавых плётак і інтрыгаў.
 
 
=== Усходняе Хань ===
У выніку перамогі руху «чырвонабровых» ўу [[25]] годзе імпэратару [[Юсь Хань|Юсь Ханю]] атрымалася вярнуць ўладууладу роду Лю. Нягледзячы на тое, што на першых сітавінах на пасаду ў спадчыну прэтэндавалі розныя асобы, адноўленая дынастыя Хань праіснавала да [[220]] году пад назвай Позьняй Хань. Ранейшая сталіца пасьля пэрыяду паўстаньняў знаходзілася ў руінах, і імпэратары замест ейнага аднаўленьня аддалі перавагу перабрацца ў [[Лаян]], дзе ў [[68]] годзе быў заснаваны першы ў Кітаі [[будызм|будыйскі]] храм, [[Баймасы]].
 
Разам са сталіцай ханскія кіраўнікі пакінулі ў мінулым бясконцыя інтрыгі жонак імпэратара й іхных сваякоў. Дзяржава ўзмацьніласяўзмацнілася да такой ступені, што нанесла рашучыя паразы качэўнікам і распачалораспачала спробы зацьвердзіцца ў [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]]. У Кітай («Сэрэс») прыбывалі амбасады зь [[Міжземнамор’е|Міжземнамор’я]], а ханскі выведвальны атрад на чале з [[Гань Ін|Гань Інам]]ам дабраўся да [[Мэсапатамія|Міжрэчча]]. Жаўнеры [[Бань Чао]], як лічыцца, дасягнулі [[Касьпійскае мора|Касьпійскага мора]], так далёка кітайскія войскі больш не заходзілі да [[дынастыя Тан|танскага пэрыяду]].
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.mnsu.edu/emuseum/prehistory/china/early_imperial_china/han.html Дынастыя Хань]. Унівэрсытэт Мінэсоты.
 
[[Катэгорыя:Дынастыя Хань| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Кітаю]]
160 628

зьменаў