Сынаптычныя Эвангельлі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Аўтазьмены пры дапамозе АВБ, replaced: ддзе → дзьдзе, |thumb → |міні, |right → |справа, {{lang → {{мова (3), стагодзьдзя]] → ]] стагодзьдзя, л using AWB
Радок 1:
[[Файл:Relationship between synoptic gospels.png|thumbміні|rightсправа|200px200пкс|Дыяграма, якая паказвае сувязь паміж сынаптычнымі Эвангельлямі]]
'''Сынаптычныя ЕвангельліЭвангельлі''' ({{langмова-el|συνοπτικός}}, букв. «са-назіраючы» от {{langмова-el|σύν}}, «разам» и {{langмова-el|όψις}}, «бачаньне, глядзельнае ўяўленьне») — называюць [[ЕвангеллеЭвангельле|ЕвангельліЭвангельлі]] ад [[ЕвангеллеЭвангельле паводле Матфея|Матфея]], [[ЕвангеллеЭвангельле паводле Марка|Марка]] і [[ЕвангеллеЭвангельле паводле Лукі|Лукі]], таму што яны ўключаюць у сябе шматлікія аднолькавыя гісторыі, часта ў той жа пасьлядоўнасьці, і падобныя фармулёўкі. Гэтая ступень паралелізму ў зьмесьце, апавяданьні і разьмяшчэньні, мовы і структуры прапановы можа быць растлумачана за кошт літаратурнай ўзаемазалежнасьці. Шматлікія навукоўцы лічаць, што гэтыя ЕвангельліЭвангельлі напісаны з аднаго пункту гледжаньня і выразна зьвязаныя паміж сабой.
 
На думку большасьці дасьледчыкаў, [[Марк, евангелістэвангеліст|Марк]] быў першым, хто напісаў сваё ЕвангельлеЭвангельле. [[Матфей, евангелістэвангеліст|Матфей]] і [[Лука, евангелістэвангеліст|Лука]] затым выкарыстоўваюць ЕвангельлеЭвангельле паводле Марка як крыніцу, а таксама прыводзяцца гіпатэтычныя выказваньні аб існаваньні ЕвангельляЭвангельля вядомага як [[Крыніца Q]]. ЕвангельліЭвангельлі паводле Матфея і Лукі таксама ўключаны унікальныя матэрыялы і крыніцы для гэтага матэрыялу вызначаны адпаведна як [[Крыніца M|M]] і [[Крыніца L|L]].
 
Сінаптычныя ЕвангельліЭвангельлі зьяўляюцца асноўнай крыніцай гістарычных зьвестак пра [[Ісус Хрыстос|Ісуса]].
 
[[Апакрыфічныя ЕвангелліЭвангельлі]], а таксама кананічнае [[ЕвангеллеЭвангельле паводле Яна]], моцна адрозьніваюцца ад сінаптычных ЕвангельляўЭвангельляў.
 
Назва сінаптычныя ЕвангельліЭвангельлі выкарыстоўваецца з [[XVIII стагоддзестагодзьдзе|XVIII стагодзьдзя]], калі Іяган Якаў Грысбах выдаў тры ЕвангельліЭвангельлі ў [[1776]] у выглядзе [[Сінопсіс]]а паралельнымі радкамі.
 
{{Накід}}