Брытанская імпэрыя: розьніца паміж вэрсіямі

[[Файл:BritishEmpire1919.png|thumbміні|300px300пкс|Тэрыторыі, якія калі-небудзь належалі Брытанскай імпэрыі.]]

'''Брытанская імпэрыя''' ({{мова-en|British Empire}}) — найвялікшая ў гісторыі каляніяльная дзяржава, якая складалася з [[дамініён]]аў, [[Калёніякалёнія (залежная тэрыторыя)|калёнійкалёніяў]], [[пратэктарат]]аў, падмандатных тэрыторыйтэрыторыяў і іншых тэрыторыйтэрыторыяў, кіруемых [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніяй]]й. Утварылася з калёнійкалёніяў і гандлёвых пастоў, заснаваных [[Ангельшчына]]й ўу канцы [[16 стагодзьдзе|XVI]] — пачатку [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзяў]]. У час найбольшага росквіту ў [[1920-я|1920-х]] — [[1930-я|1930-х]] ахоплівала звыш за 33. 000. 000 км² з насельніцтвам каля 458 млн. чалавек (23% плошчы і насельніцтва тагачаснага сьвету).

Брытанская імпэрыя дасягнула найбольшай моцы ў пачатку [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]] пасьля перамогі над напалеонаўскай [[Францыя]]й. Рост [[Нямеччына|Нямеччыны]] й [[ЗША]] падарваў эканамічнае лідэрства Брытаніі. Няўдачы падчас [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]], страты многіх азіяцкіх тэрыторыйтэрыторыяў у сутыкненьні зь [[Японія]]й прывялі да паслабленьня аўтарытэту імпэрыі й да наступнага яе распаду. Ужо праз два гады пасьля заканчэньня вайны з-пад брытанскага панаваньня выйшла найбольш каштоўная калёнія — [[Індыя]].

Глябальная дэкалянізацыя давяршыла працэс разбурэньня Брытанскай імпэрыі, які скончыўся зь пераходам у [[1997]] [[Ганконг]]ау пад кантроль [[КНР]]. Пасьля атрыманьня незалежнасьці многія брытанскія калёніі сталі чальцамі [[Садружнасьць нацыяў|Садружнасьці нацыйнацыяў]], 14 так званых «заморскіх тэрыторыйтэрыторыяў» застаюцца пад брытанскім сувэрэнітэтам.

{{Commons|Category:British Empire|выгляд=міні}}