Казімер Ян Сапега: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 9 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2453437 (translate me)
Jarash (гутаркі | унёсак)
артаграфія, выпраўленьне спасылак, вікіфікацыя
Радок 23:
| Род = [[Сапегі]]
| Бацька = [[Павал Ян Сапега]]
| Маці = [[Ганна Барбара Копаць|Ганна Барбара]] з [[Копаці|Копацяў]]
| Жонка = Крыстына Барбара з [[Глябовічы|Глябовічаў]]<br />Тэрэза з [[Корвін-Гасеўскія|Корвін-Гасеўскіх]]<br />Антаніна Сыбільля з Вальдштайн-Арнау
| Дзеці = ''ад 1-га шлюбу'': [[Юры Станіслаў Сапега|Юры Станіслаў]], [[Міхал Францішак Сапега|Міхал Францішак]], [[Аляксандар Павал Сапега|Аляксандар Павал]], [[Кацярына Схалястыка Сапега|Кацярына Схалястыка]]
| Рэгаліі =
| Колер =
| Колер загалоўку =
}}
'''Казімер Ян Павал Сапега''' ([[1642]] — [[13 сакавіка]] [[1720]], [[Горадня]]) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Чашнік вялікі літоўскі|Чашнік]] ([[1659]]—[[1661]]) і [[падстолі вялікі літоўскі]] ([[1661]]—[[1663]]), [[падскарбі дворны літоўскі]] ([[1663]]—[[1670]]), [[гетман]] [[гетман польны літоўскі|польны]] ([[1681]]—[[1683]]) і [[гетман вялікі літоўскі|вялікі]] [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўскі]] ([[1683]]—[[1703]], [[1705]]—[[1708]]), [[ваявода]] [[ваяводы полацкія|полацкі]] ([[1670]]—[[1681]]) і [[ваявода віленскі|віленскі]] ([[1682]]—[[1703]] і з [[1705]]). У [[1700]] атрымаў ад аўстрыйскага імпэратара [[Леапольд I|Леапольда I]] княскі тытул<ref name="evkl393">[[Зьміцер Віцько|Зміцер Віцько]]. Сапега Казімір Ян Павел // {{Літаратура/ЭВКЛ|3к}} С. 393.</ref>.
 
Валодаў [[Друя]]й, [[Сапежын]]ам, [[Іказьнь (вёска)|Іказьню]], [[Асьвея]]й, Старым і Новым [[Быхаў|Быхавам]], [[Лейпуны|Лейпунамі]], [[Ільля (вёска)|Ільлёй]], [[Заслаўе]]м, [[Дуброўна]]м, [[Іўе]]м, [[Ружаны|Ружанамі]], [[Воўчын (вёска)|Воўчынам]]. Трымаў [[Берасьцейскае староства|Берасьцейскае]]<ref name="evkl">[[Анатоль Грыцкевіч]]. Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 548.</ref> (з [[1665]]) і [[Жамойцкае староства|Жамойцкае]] ([[1681]]—[[1682]]) староствы.
 
== Біяграфія ==
З [[Чарэя|чарэйска]]-[[Ружаны|ружанскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павал Ян Сапега|Паўла Яна]] і [[Ганна Барбара Копаць|Ганны Барбары]] з [[Копаці|Копацяў]]. Меў братоў [[Францішак Стэфан Сапега|Францішка Стэфана]], [[Бэнэдыкт Павал Сапега|Бэнэдыкта Паўла]] і [[Лявон Базыль Сапега|Лявона Базыля]].
 
Навучаўся ва ўнівэрсытэтах [[Грац]]у і [[Лёвэн]]у. Абіраўся [[Пасол соймавы|паслом]] на соймы [[1664]]—[[1665]] (зь Берасьцейскага павету), 2 соймы [[1666]] (зь Берасьцейскага і Ваўкавыскага паветаў), канвакацыйны [[1668]] і элекцыйны [[1669]] (зь Віленскага павету), каранацыйны [[1669]] (з Троцкага павету), 2 соймы [[1670]] (з Ваўкавыскага павету). Быў маршалкам [[Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага|Трыбуналу]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў [[1686]], [[1689]] і [[1708]].
Радок 41:
Падтрымліваў караля і вялікага князя [[Міхал Вішнявецкі|Міхала Вішнявецкага]], узначаліў апазыцыю да [[Пацы|Пацаў]]. Удзельнічаў у выправах супраць туркаў [[1673]] (камандаваў 3 харугвамі коньніцы і 1 пяхоты, набранымі за кошт Сапегаў), [[1674]], [[1683]] (камандаваў 10-тысячным войскам, якое дзейнічала ў [[Славаччына|Славаччыне]]), [[1689]], [[1691]], [[1694]] (нанёс паразу каля [[Днестар|Днястра]])<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. [http://pawet.net/library/history/city_district/data_people/ahulnaie/08/Sapieha,_the_princely_family.html Сапегі] // {{Літаратура/ЭГБ|6-1к}}</ref>.
 
З [[1684]] у апазыцыі да [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]]. Склікаў на [[24 студзеня]] [[1685]] генэральны соймік Вялікага Княства Літоўскага ў [[Слонім]]е, які выказаў пратэст супраць адкрыцьця сойму ў Варшаве замест чарговага ў Горадні. На ягоную прапановыпрапанову паслы Вялікага Княства зьехаліся ў Горадні<ref name="evkl393"/>.
 
У [[1693]]—[[1696]] знаходзіўся ў канфлікце зь біскупам віленскім [[Канстантын Казімер Бжастоўскі|Канстантынам Казімерам Бжастоўскім]] датычна пытаньня пастою літоўскага войска ў касьцёльных маёнтках, які [[18 красавіка]] [[1694]] адлучыў К. Я. Сапегу ад [[Рыма-каталіцкі Касьцёл|Касьцёла]].
 
У [[Паўночная вайна|Паўночную вайну]] ([[1700]]—[[1721]]) стаў на бок швэдаў. [[18 лістапада]] [[1700]] атрымаў паразу ў [[бітва пад Алькенікамі|бітве пад Алькенікамі]] ад [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўскай]] шляхты, якой камандаваў [[Міхал СервацыСэрвацы Вішнявецкі]]. У [[1708]] перадаў камандаваньне свайму брату [[Ян Казімер Сапега|Яну Сапегу]]. На пераломе [[1709]]—[[1710]] перайшоў на бок [[Аўгуст Моцны|Аўгуста Моцнага]], які пакінуў яго на пасадзе ваяводы віленскага. Браў удзел у Варшаўскай вальнай радзе ([[1710]]). Па ўтварэньні [[23 сакавіка]] [[1716]] генральнайгенэральнай канфэдэрацыі [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] у [[Вільня|Вільні]] далучыўся да яе, але не прынёс прысягі.
 
Тройчы браў шлюб:
# Крыстына Барбара з [[Глябовічы|Глябовічаў]] ([[1667]]), зь якой меў дзяцей: [[Юры Станіслаў Сапега|Юрыя Станіслава]], [[Міхал Францішак Сапега|Міхала Францішка]], [[Аляксандар Павал Сапега|Аляксандра Паўла]], [[Кацярына Схалястыка Сапега|Кацярыну Схалястыку]]
# Тэрэза з [[Корвін-Гасеўскія|Корвін-Гасеўскіх]] ([[1702]] або [[1703]])
# Антаніна Сыбільля з Вальдштайн-Арнау (да [[1711]])
Радок 65:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Літаратура ==
Радок 76:
{{Гетманы вялікія літоўскія}}
{{Гетманы польныя літоўскія}}
{{Ваяводы віленскія}}
{{Віленскія ваяводы}}
{{Падскарбіі дворныя літоўскія}}