Вікіпэдыя

Шаньсі: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (гутаркі | унёсак)
52 250 правак
д Bot: Migrating 66 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q46913 (translate me)
афармленьне
Радок 1:
[[Файл:Shanxi.png|міні|200px200пкс|Правінцыя Шаньсі]]
'''Шаньсі''' ({{мова-zh|山西}}, ''Shānxī'') — правінцыя ў цэнтральным [[Кітай|Кітаі]]. Сталіца і самы буйны горад — [[Тайюань]]. Мяжуе з правінцыямі [[Хэбэй]] (河北), [[Шэнсі]] (陕西), [[Хэнань]] (河南) і [[Унутраная Манголія|Ўнутранай Манголіяй]] (内蒙古).
 
== Геаграфія ==
Правінцыя Шаньсі ляжыць паміж [[Паўночнакітайская раўніна|Паўночнакітайскай раўнінай]] і сярэдняй часткай ракі [[Хуанхэ]], па якой праходзіць натуральная мяжа правінцыі на захадзе і поўдні. Уздоўж паўначнайпаўночнай мяжы цягнецца [[Вялікая Кітайская Сьцяна]]. На захадзе Шаньсі мяжуе з правінцыяй [[Шэньсі]], на поўдні з правінцыяй [[Хэнань]], на ўсходзе з правінцыяй [[Хэбэй]] і на поўначы з аўтаномным раёнам [[Унутраная Манголія]].
 
[[Файл:Pingyao-puerta-c01-f.jpg|міні|200пкс|зьлева|Традыцыйныя вароты ў [[Пхіняо]]]]
Большая частка правінцыі знаходзіцца на вышыні звыш за 1000 мэтраў над узроўнем мора. Горныя ландшафты складаюць 67,5% плошчы правінцыі і займаюць пераважна паўночна-заходнюю частку тэрыторыі. Найбольш значнымі горнымі масівамі зьяўляюцца [[горы (геалёгія)|горы]] [[Люйлян]] (да 2831 м), [[Тайхан]] (да 2322 м), [[Вутай]] (да 3058 м), [[Хэншань]] (да 2017 м) і [[Тайюэ]] (да 2567 м). Шаньсі ляжыць ва ўсходняй частцы лёсавага плято.
 
Клімат у Шаньсі халодны і сухі. Сярэднягадовая тэмпэратура на поўначы складае каля 5 °C, на поўдні каля 15 °C. На поўначы толькі на працягу чатырох календарных месяцаў на бывае маразоў, на поўдні — на працягу сямі месяцаў. Сярэднягадовы ўзровень ападкаў паніжаецца з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад і складае ад 350 да 700 мілімэтраў. Каля 60% ападкаў прыходзіцца на лета.
 
БуйнейшыміНайбуйнейшымі рэкамі зьяўляюцца Хуанхэ, [[Фэнхэ]], [[Санганхэ]] і [[Хутхохэ]].
 
Адміністрацыйна правінцыя падзяляецца на 11 гарадзкіх акругаў: [[Датун]], [[Ліньфэнь]], [[Люйлян]], [[Сіньджоў]], [[Тайюань]], [[Цьзіньчжун]], [[Цьзіньчэн]], [[Чанчжы]], [[Шачжоў]], [[Юньчэн]], [[Янцюань]].
Важнейшыя гарады акрамя сталіцы Тайюань: [[Татун]], [[Юйцсы]], [[Янцюань]], [[Чанджы]], [[Лінфэн]], [[Дзінчэн]], [[Юнчэн]].
 
== Гісторыя ==
Шаньсі адносіццаналежыць да правінцыяў, у якіх адбывалася зараджэньне кітайскай [[культура|культуры]]. У пэрыяд [[нэаліт]]у тут між іншым утварылася раньняя [[дынастыя Ся]]. Да гэтага ядра ў першую чаргу адносяцца паўднёвыя тэрыторыі з пладароднымі лёсавымі землямі. Археалягічныя знаходкі на поўначы правінцыі сьведчаць таксама аб тым, што гэты рэгіён уваходзіў у склад зямель [[Дынастыя Джоў|дынастыі Джоў]] ([[1100 да н. э.|1100]]—[[771 да н. э.|771]] да нашай эры).
 
У [[эпоха ваюючых царстваў|Эпоху ваюючых царстваў]] тэрыторыі правінцыі належылі царству Чхао. З [[1937]] па [[1945]] год правінцыя знаходзілася ў японскай акупацыі.
 
== Дэмаграфія ==
Згодна [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] 2002 году ў правінцыі налічвалася 32 368 083 прадстаўнікоўпрадстаўнікі народнасці [[хань]], што складала 99,68% ад агульнай колькасці яе насельніцтва. Пасьля ханьцаў найбольш значнымі этнічнымі групамі зьяўляюцца [[хуэй]] (0,19%), [[маньчжуры]] (0,04%), [[манголы]] (0,03%) і [[мяо]] (0,01%).
 
== Эканоміка ==
Радок 26:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Shanxi|выгляд=міні}}
* [http://www.china.org.cn/russian/51580.htm Энцыкляпэдыя кітайскіх рэгіёнаў: Шаньсі]{{Ref-ru}}
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Шаньсі»