Паэтыка: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
X boh x (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
X boh x (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
Радок 4:
 
== Гісторыя паэтыкі ==
Першыя грунтоўныя тэорыі паэтыкі зьявіліся ў [[Старажытная ГрэцыіГрэцыя|Старажытнай Грэцыі]] («Пра мастацтва паэзіі» [[Арыстотэль|Арыстотэля]]), [[Старажытная Індыя|Старажытнай Індыі]]. Да XVIII ст. паэтыка складвалася як нарматыўная, дыктуючы правілы будовы мастацкіх твораў (працы [[Гарацыюс|Гарацыя]], Буало, [[Васіль Традзьякоўскі|В. Традзьякоўскага]], [[Міхаіл Ламаносаў|М. Ламаносава]]). Этапнымі ў фарміраваньні паэтыкі сталі канцэпцыі Лесінга (вызначыў [[паэзія|паэзію]] як часавае мастацтва ў адрозьненьне ад прасторавага — выяўленчага), [[Вільгельм фон Гумбальт|Гумбальта]] (разумеў мову як творчасьць), расейскіх рэвалюцыйных дэмакратаў ([[Вісарыён Бялінскі|В. Бялінскага]], М. Дабралюбава, М. Чарнышэўскага, А. Герцэна). Тэзіс [[Вісарыён Бялінскі|В. Бялінскага]] пра зьмястоўнасьць мастацкай формы, напрыклад, поўнасьцю падтрымлівае сёньняшняя навука. На вывучэньне літаратуры як мастацтва слова зрабілі ўплыў працы А. Весялоўскага па гістарычнай паэтыцы, дасьледаваньні А. Патабні законаў і форм паэтычна-вобразнага мысьленьня.
 
У 20-я гады XX ст., у час бытаваньня канцэпцый вульгарнага сацыялізму і фармалізму, узьніклі сацыялягічная і фармальная паэтыка. Першая зь іх тлумачыла (часта залішне просталінейна) усе факты літаратуры гістарычнымі і сацыяльна-эканамічнымі прычынамі. Для другой характэрныя іманэнтнасьць літаратуразнаўчага аналізу, спробы разглядаць мастацтва як прыём, асаблівым чынам арганізаваную мову, але асобныя прадстаўнікі яе (Ю. Тынянаў, Б. Эйхенбаўм, В. Шклоўскі і іншыя літаратары, аб’яднаныя ў таварыства па вывучэньні паэтычнай мовы — ОПОЯЗ) выявілі прынцыпы сюжэтаскладаньня, своеасаблівасьць паэтычнай мовы як тыпу маўленьня, характарызавалі «адзінства і цеснату вершаванага раду» і інш. Некаторыя ідэі фармальнай паэтыкі пазьней ляглі ў