Зямяне: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д вікіфікаваць |
д Вікіфікацыя |
||
Радок 1:
'''Зямя́не''', '''Зямля́не,''' (
1) У
▲(польск. ziemianie ад ziemia зямля), катэгорыя ваенна-служылага насельніцтва ВКЛ, частка феадальнага стану.
▲1) У 15—16 ст. назва З. пашырылася сярод маламаёмаснага баярства ў зах. землях ВКЛ, што тлумачыцца ўжываньнем польскай тэрміналёгіі і перасяленьнем пэўнай часткі польскай шляхты ў ВКЛ. Попіс войска ВКЛ 1528 дакладна адрозьнівае пошты (ваенныя атрады) баярскія ад зямянскіх. Пазьней гэтыя дзьве катэгорыі насельніцтва атаясамліваюцца — «зямяне або баяры». Заможная частка З. злівалася са шляхтаю, бяднейшая захавала сваю назву і знаходзілася ў васальных адносінах зь Вял. Князем ці феадаламі.
Пасьля [[падзелы Рэчы Паспалітай|падзелаў Рэчы Паспалітай]]
▲З. павінны былі плаціць чынш і каняўшчыну, але ў выпадку вайны іх ня сплочвалі, а мусілі ставаць з канём і рыштункам у войска. З. не выступалі пад павятоваю харугваю, а толькі ў атрадзе пана. У адрозьненьне ад шляхты ня ўдзельнічалі ў сойміках. Да пач. 18 ст. З. як асобная катэгорыя амаль зусім зьніклі, увайшлі ў склад шляхты альбо сялян, трымаўшых зямлю на чыншавым праве.
2) Назва земляўласьнікаў у ВКЛ пераважна ў [[17
▲Пасьля падзелаў Рэчы Паспалітай З. былі абкладзены падушным падаткам, але ў меншым памеры, чым сяляне. Аднак часта З. былі пісаны ў рэвізіі як сяляне. Многія З. даказвалі сваё паходжаньне перад дваранскімі дэпутацкімі сходамі як шляхцічы, пасьля гэтага ўлічваліся сярод шляхты. У рэвізію 1834 З. не вылучаліся як асобная група і надалей улічваліся як сяляне.
3) Назва буйных земляўласьнікаў (у польскай мове) у
▲2) Назва земляўласьнікаў у ВКЛ пераважна ў 17 ст. Мела сэнс тлумачэньня месца жыхарства і статуса валоданьня зямельнай маёмасьцю (напр. «зямянін гаспадарскі Наваградзкі»).
== Зьнешнія спасылкі ==
▲3) Назва буйных земляўласьнікаў (у польскай мове) у 19—20 ст.
*[http://www.nobility.by/encyclopaedia/z/ziamianie.shtml Арыгінальны артыкул у «Шляхецкай энцыкляпэдыі»]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі]]▼
[[Катэгорыя:Шляхта]]
|