Кабукі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія |
крыніца — be:Кабукі, дапаўненьне |
||
Радок 1:
'''Кабу́кі''' ({{lang-ja|歌舞伎}} — літар. «песьня, танец, майстэрства», «майстэрства музыкі й танца») — від [[Японія|японскага]] [[Тэатар|тэатральнага]] мастацтва. Узьнік у 16 ст. на аснове народнага тэатру й народнага танцу. Для гэтага віду тэатру ўласьцівыя наступныя адметныя рысы: складаныя дэкарацыі (уключаючы сюды спэцыяльны памост, які злучае сцэну з глядацкім залям); насычанасьць тэатральных прадстаўленьняў дынамічным дзеяньнем і эфэктнымі сцэнамі; арганічнае спалучэньне музыкі, танца, драмы, пантамімы.
== Этымалёгія слова «кабукі» ==
Слова «кабукі» паходзіць ад дзеяслова «кабукі», які літаральна азначае «адхіляцца». Пазьней слова «кабукі» пачало пазначацца кітайскімі герогліфамі, а «кабукі» паступова выйшла з ужытку.
Слова «кабукі» ў яго арыгінальным напісаньні на [[японская мова|японскай мове]] складаецца з трох герогліфаў — 歌舞 伎, дзе сымбалі 歌舞 (кабу) азначаюць словазлучэньне «песьня й танец», а знак 伎 (кі) — «майстэрства». У пачатку [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў якасьці амонімаў для кі выкарыстоўваліся герогліфы «кваліфікаваная жанчына» й «гульня». Такая камбінацыя знакаў дае апісаньне драмы, якая ў той час уяўляла сабой прадстаўленьні, якія складаліся з танцаў, песень і скетчаў з драматычным складнікам.
== Гісторыя ==
Узьнік у [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]] на аснове народнага тэатру й народнага танцу.
Першапачаткова трупы складаліся пераважна з жанчынаў (она-кабукі), пасьля іх забароны ў [[1629]] годзе — з хлопчыкаў-падлеткаў (вакасю-кабукі), з [[1651]] году — выключна з мужчынаў (яра-кабукі), якія выконвалі й жаночыя ролі (анагата).
Гісторыя драматургіі кабукі зьвязаная з разьвіцьцём гутарковай драмы (нёгэн), якой папярэднічаў народны вулічны фарс [[14 стагодзьдзе|14]]-[[15 стагодзьдзе|15]] стагодзьдзяў. Гульня актораў будавалася на аснове перайманьня рэчаіснасьці (манамантэ) і перадачы ўнутранага сьвету, стану чалавека.
Галоўныя жанры кабукі — пачуцьцёвая мэлядрама й бытавая драма.
Росквіт кабукі пачынаецца з канца [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]]. Завершаную форму набыў у другой палове [[18 стагодзьдзе|18 стагодзьдзя]], калі ў рэпэртуар увайшлі п’есы тэатра марыянэтак, [[пантаміма]], склаліся дакладна вызначаныя тэхніка ігры актораў (ката), амплюа (герой, нягоднік, дзяўчына, хлопец і інш.), сыстэма дэкарацыяў і абсталяваньня сцэны, акторскія дынастыі.
З [[1870-я|1870-х]] гадоў кабукі рэфармаваўся, часткова набыў эўрапейскія рысы.
У [[1980-я]] гады пачалося абнаўленьне тэатру й яго новы ўздым.
У сучасным кабукі захаваліся асаблівая ўмоўная манера выкананьня, кананічныя позы, грым, дэкарацыі й інш.
== Сучаснасьць ==
У сучаснай [[Японія|Японіі]] кабукі застаецца даволі папулярным жанрам — ён самы папулярны від тэатральнага мастацтва сярод усіх традыцыйных японскіх драматычных жанраў. Многія вядучыя акторы кабукі часта здымаюцца ў кіно й на тэлебачаньні (Банда Тамасабура V сыграў некалькі роляў (у тым ліку і жаночых) у кінафільмах).
У некаторых тэатральных трупах жаночыя ролі зноў пачалі выконваць жанчыны, а пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] быў сфармаваны цалкам жаночы калектыў кабукі Іцікава Кабукі-дза.
[[24 лістапада]] [[2005]] году кабукі увайшоў у «Трэцюю Дэклярацыю шэдэўраў вуснай спадчыны чалавецтва» [[ЮНЕСКА]].
== Літаратура ==
* Культуралогія: Энцыклапедычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2003. ISBN 985-11-0277-6
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1998|том=7|старонак=608|isbn=985-11-0130-3|тыраж =10 000}}
* Brandon, James R. (2009). Kabuki's Forgotten War: 1931–1945. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-3200-0.
[[Катэгорыя:Кабукі]]
| |||