|
|Электронная вэрсія = http://www.knihi.com/Ivan_Mielez/Ludzi_na_balocie.html
}}
'''«Людзі на балоце»''' — раман беларускага пісьменьніка і драматурга [[Іван Мележ|Івана Мележа]], першы з цыклю эпічных апавяданьняў «Палеская хроніка»<ref>{{Спасылка | аўтар =Ларыса Цімошык | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтарысуаўтары = | дата публікацыі =8 лютага 2011| url = http://www.nastaunik.info/news/?id=5128 | загаловак =Людзі на балоце: пасьля Мележа | фармат = | назва праекту = | выдавец =Настаўнік.info | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref><ref name="Лнб">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтарысуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://www.livelib.ru/book/1000315303 | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =[[Мастацкая літаратура (выдавецтва)|Мастацкая літаратура]] | дата = 25 лютага 2013 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>, надрукаваны ў [[1962]] годзе. Распавядае аб эпохе сацыялістычных пераўтварэньняў у беларускай вёсцы — пра пэрыяд [[калектывізацыя ў СССРКалектывізацыя|калектывізацыі]].
Раман уваходзіць у залаты фонд шэдэўраў сусьветнай прозы ХХ стагодзьдзя. «Людзі на балоце» — нацыянальны эпас, у якім увабраныя найлепшыя рысы беларускага раману<ref name="Лнб" />.
== Сюжэт ==
У рамане распавядаецца пра жыхароў глухой вёсачкiвёсачкі КуранiКурані, якая знаходзіцца ў глухмені і адрэзаная ад зьнешняга сьвету непраходнымі палескімі балотамі. IванІван Мележ амаль з этнаграфiчнай дакладнасьцю паказаў быт беларускага насельніцтва, [[палешукі|палешукоў]], на прыкладзе штодзеннагаштодзённага жыцьця куранёўцаў. У рамане паказаны нацыянальныя традыцыiтрадыцыі, паданьнiпаданьні, гульні зь песьнямi, калядная варажба i хаджэньне з «казой», i многае iншаеіншае<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтарысуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://ru.two-books.net/books/2661-%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96-%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%86%D0%B5-(%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B6).html | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =Two-books | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
Раман «Людзі на балоце» задумваўся як лірычны твор, і сам аўтар называў яго «лірычным раманам». У рамане глыбока апісаны лёс і драма жыцьця і каханьня галоўных герояў — Васіля Дзятліка і Ганны. Але ж такі лёс ня толькі іх, індывідуальны, але і глыбока народны. Вобразы астатніх герояў паказаны ва ўсёй іх складанасьці, глыбіні і непаўторнасьці, раскрываючы чалавечнасьць у чалавеку<ref name="Лнб" />.
== Узнагароды ==
У 1962 годзе за раман «Людзі на балоце» Іван Мележ стаў ляўрэатам літаратурнай прэміі імя Якуба Коласа.
У 1972 годзе за раманы «Людзі на балоце» і «Подых навальніцы» аўтар стаў ляўрэатам [[Ленінская прэмія|Ленінскай прэміі]]<ref name="Лнб" />.
У 1979 годзе рэжысэр Уладзімер Забэла зрабіў другую спробу экранізацыі. Яна атрымала адзін з прызоў на Ўсесаюзным фэстывалі тэлевізійных спэктакляў.
[[Віктар Тураў|Віктару Тураву]] атрымалася зрабіць самую вядомую экранізацыю раману, ёй стала праца «Палеская хроніка», у якую ўвайшлі дзьве дзьвюхсэрыйныя кінастужкі — «Людзі на балоце» (1981 г.; прэм’ера: люты 1982)<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтарысуаўтары = | дата публікацыі =26 сакавіка 2010| url = http://www.baravik.org/topic/168/ | загаловак = Палеская хроніка, частка першая - Людзі на балоце. 2 серыі| фармат = | назва праекту = | выдавец = | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> і «Подых навальніцы» (1983 г.), а таксама аднасэрыйны тэлевізійны фільм «Апейка». У 1985 годзе яны былі аб’яднаныя ў васьмісэрыйную тэлевізійную эпапеюэпапэю «Людзі на балоце». Гэтая стужка была адзначана шматлікімі прэміямі, уявіўшы сабой унікальную зьяву ў нацыянальным экранным мастацтве.
Апроч экранізацыйэкранізацыяў раман быў пастаўлены і на тэатральных падмостках. Спэктакль, пастаўлены [[Барыс Эрын|Барысам Эрыным]] у менскім [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Купалаўскім тэатры]] у 1960-я гады, стаў культавым<ref name="Лнб" />.
У 2012 годзе [[Аляксандар Гарцуеў|Аляксандрам Гарцуевым]] пастаўлены спэктакль «Людзі на балоце» ў дзьвюх дзеях, прэм’ера якога адбылася 16 сакавіка 2012 году. Ён таксама ідзе на сцэне Купалаўскага тэатра<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтарысуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://kupalauski.by/performances/mainstage/people-of-the-marsh/ | загаловак =Людзі на балоце | фармат = | назва праекту = | выдавец =[[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Нацыянальны акадэмiчныакадэмічны тэатар імя ЯнкiЯнкі Купалы]] | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> .
== Крыніцы ==
| 