|
|Электронная вэрсія = http://www.knihi.com/Ivan_Mielez/Ludzi_na_balocie.html
}}
'''«Людзі на балоце»''' — раман беларускага пісьменьніка і драматурга [[Іван Мележ|Івана Мележа]] , першы з цыклацыклю эпічных апавяданьняў «Палеская хроніка»<ref>{{Спасылка | аўтар =Ларыса Цімошык | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =8 лютага 2011| url = http://www.nastaunik.info/news/?id=5128 | загаловак =Людзі на балоце: пасляпасьля Мележа | фармат = | назва праекту = | выдавец =Настаўнік.info | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> , надрукаваны ў 1962 годзе. Распавядае аб эпохе сацыялістычных пераўтварэньняў у беларускай вёсцы — пра перыёд калектывізацыі. Раман «Людзі на балоце» адкрывае цыкл эпічных павяданьняў «Палеская хроніка»<ref name="Лнб">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://www.livelib.ru/book/1000315303 | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =[[Мастацкая літаратура (выдавецтва)|Мастацкая літаратура]] | дата = 25 лютага 2013 | мова = ru| камэнтар = }}</ref> , надрукаваны ў 1962 годзе. Распавядае аб эпохе сацыялістычных пераўтварэньняў у беларускай вёсцы — пра пэрыяд [[калектывізацыя ў СССР|калектывізацыі]]. ▼
Раман уваходзіць у залаты фонд шэдэўраў сусьветнай прозы ХХ стагоддзястагодзьдзя. «Людзі на балоце» — нацыянальны эпас, у якім увабраныя найлепшыя рысы беларускага раману<ref name="Лнб" />. ▼▲'''«Людзі на балоце»''' — раман беларускага пісьменьніка і драматурга [[Іван Мележ|Івана Мележа]] з цыкла «Палеская хроніка»<ref>{{Спасылка | аўтар =Ларыса Цімошык | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =8 лютага 2011| url = http://www.nastaunik.info/news/?id=5128 | загаловак =Людзі на балоце: пасля Мележа | фармат = | назва праекту = | выдавец =Настаўнік.info | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> , надрукаваны ў 1962 годзе. Распавядае аб эпохе сацыялістычных пераўтварэньняў у беларускай вёсцы — пра перыёд калектывізацыі. Раман «Людзі на балоце» адкрывае цыкл эпічных павяданьняў «Палеская хроніка»<ref name="Лнб">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://www.livelib.ru/book/1000315303 | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =[[Мастацкая літаратура (выдавецтва)|Мастацкая літаратура]] | дата = 25 лютага 2013 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
▲Раман уваходзіць у залаты фонд шэдэўраў сусьветнай прозы ХХ стагоддзя. «Людзі на балоце» — нацыянальны эпас, у якім увабраныя найлепшыя рысы беларускага раману<ref name="Лнб" />.
== Сюжэт ==
У рамане распавядаецца пра жыхароў глухой вёсачкi Куранi, якая знаходзіцца ў глухмені , паміж палескіх балот, і адрэзанаадрэзаная ад зьнешнегазьнешняга сьвету непраходнымiнепраходнымі палескімі балотамі. IванаIван МележаМележ амаль з этнаграфiчнай дакладнасьцю паказаў быт беларускага насельніцтва, [[палешукі|палешукоў ]], на прыкладзе штодзеннага жыцьця куранеўцаўкуранёўцаў. У рамане паказаны нацыянальныя традыцыi, паданьнi, гульні зь песьнямi, калядная варажба i хаджэньне з «казой», i многае iншае<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://ru.two-books.net/books/2661-%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96-%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%86%D0%B5-(%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B6).html | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =Two-books | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref>. ▼
Раман «Людзі на балоце» задумываўся,задумваўся як лірычны твор, і сам аўтар называў яго «лірычным раманам». У рамане глыбока апісаны лёс і драма жыцьця і каханьня галоўных герояў — Васіля ДзятлаДзятліка і Ганны. Але ж такі лёс неня толькі іх, індывідуальны, але і глыбока народны. Вобразы астатніх герояў паказаны ва ўсёй іх складанасьці, глыбіні і непаўторнасьці, раскрываючы чалавечнасьць у чалавеку<ref name="Лнб" />. ▼▲У рамане распавядаецца пра жыхароў глухой вёсачкi Куранi, якая знаходзіцца ў глухмені, паміж палескіх балот, і адрэзана ад зьнешнега сьвету непраходнымi. Iвана Мележа амаль з этнаграфiчнай дакладнасьцю паказаў быт беларускага насельніцтва, палешукоў, на прыкладзе штодзеннага жыцьця куранеўцаў. У рамане паказаны нацыянальныя традыцыi, паданьнi, гульні зь песьнямi, калядная варажба i хаджэньне з «казой», i многае iншае<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://ru.two-books.net/books/2661-%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96-%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%86%D0%B5-(%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B6).html | загаловак = Людзі на балоце| фармат = | назва праекту = | выдавец =Two-books | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
▲Раман «Людзі на балоце» задумываўся, як лірычны твор, і сам аўтар называў яго «лірычным раманам». У рамане глыбока апісаны лёс і драма жыцьця і каханьня галоўных герояў — Васіля Дзятла і Ганны. Але ж такі лёс не толькі іх, індывідуальны, але і глыбока народны. Вобразы астатніх герояў паказаны ва ўсёй іх складанасьці, глыбіні і непаўторнасьці, раскрываючы чалавечнасьць у чалавеку<ref name="Лнб" />.
== Гісторыя стварэньня ==
Раман «Людзі на балоце» зьяўляецца самым значным мастацкім стварэньнем Івана Мележа. Раман перакладзены на шмат якія мовы, а самім раманам Мележ унёсзрабіў вялікі каштоўны мастацкі ўкладўнёсак у нацыянальную беларускую літаратуру. Працаваць над цыкламцыклем «Палеская хроніка» аўтар пачаў у 1956 годзе ., Алеале задумка напісаць кнігу пра роднае Палесьсе жыла ў яго думках даўно. У 1961 годзе «Людзі на балоце», якія адкрываюць цыклцыкль палескіх раманаў, выйшлі з друку<ref name="Лнб" />. ▼
▲Раман «Людзі на балоце» зьяўляецца самым значным мастацкім стварэньнем Івана Мележа. Раман перакладзены на шмат якія мовы, а самім раманам Мележ унёс вялікі каштоўны мастацкі ўклад у нацыянальную беларускую літаратуру. Працаваць над цыклам «Палеская хроніка» аўтар пачаў у 1956 годзе. Але задумка напісаць кнігу пра роднае Палесьсе жыла ў яго думках даўно. У 1961 годзе «Людзі на балоце», якія адкрываюць цыкл палескіх раманаў, выйшлі з друку<ref name="Лнб" />.
== Узнагароды ==
У 1962 годзе за раман «Людзі на балоце» Іван Мележ стаў лаўрэатамляўрэатам літаратурнай прэміі імя Якуба.
У 1972 годзе за раманы «Людзі на балоце» і «Подых навальніцы» аўтар стаў лаўрэатамляўрэатам [[Ленінская прэмія|Ленінскай прэміі]]<ref name="Лнб" />.
== Экранізацыі і тэятральныятэатральныя пастаноўкі ==
У 1965 годзе рэжысёррэжысэр Аляксандр[[Аляксандар Гутковіч]] і сцэнарыст [[Эдуард Герасімовіч]] зрабілі першую экранізацыю раману на Беларускім тэлебачаньні. Гэта была трохсерыйнаятрохсэрыйная тэлекарціна «Людзі на балоце». Творчы калектыў карціны атрымаў [[Дзяржаўная прэмія БССР|Дзяржаўную прэмію БССР}}.
У 1979 годзе рэжысэр Уладзімер Забэла зрабіў другую спробу экранізацыі. Яна атрымала адзін з прызоў на Ўсесаюзным фэстывалі тэлевізійных шпектакляўспэктакляў.
[[Віктар Тураў|Віктару Тураву]] атрымалася зрабіць самую вядомую экранізацыю раману, ёй стала праца «Палеская хроніка», ўу якую ўвайшлі дзьве дзвюхсерыйныядзьвюхсэрыйныя кінастужкі — «Людзі на балоце» (1981 г.; прэм'ерапрэм’ера: люты 1982)<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =26 сакавіка 2010| url = http://www.baravik.org/topic/168/ | загаловак = Палеская хроніка, частка першая - Людзі на балоце. 2 серыі| фармат = | назва праекту = | выдавец = | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> і «Подых навальніцы» (1983 г.), а таксама аднасерыйныаднасэрыйны тэлевізійны фільм «Апейка». ЎУ 1985 годзе яны былі аб'яднаныаб’яднаныя ў васьмісэрыйную тэлевізійную эпапею «Людзі на балоце». Гэтая стужка была адзначана шматлікімі прэміямі, уявіўшы сабой унікальнайунікальную зьяву ў нацыянальным экранным мастацтве.
Апроч экранізацый раман быў пастаўлены і на тэятральныхтэатральных падмостках. ПастаўленыСпэктакль, пастаўлены [[Барыс Эрын|Барысам Эрыным]] ўу Менскімменскім [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Купалаўскім тэатры]] шпектакль ўу 1960-я гады, стаў культавым<ref name="Лнб" />.
У 2012 годзе Аляксандрам[[Аляксандар Гарцуеў|Аляксандрам Гарцуевым]] пастаўлены шпектакльспэктакль «Людзі на балоце» ў дзьвухдзьвюх дзеях, прэм'ерапрэм’ера якога адбылася 16 сакавіка 2012 годагоду. Ён таксама ідзе на сцэне Купалаўскага тэатра<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі =| url = http://kupalauski.by/performances/mainstage/people-of-the-marsh/ | загаловак =Людзі на балоце | фармат = | назва праекту = | выдавец =[[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|Нацыянальны акадэмiчны тэатар імя Янкi Купалы]] | дата = 25 лютага 2013 | мова = | камэнтар = }}</ref> .
== Крыніцы ==
| 