Земнаводныя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленьне
Радок 50:
|NCBI = 8292
}}
'''Земнаводныя''' або '''амфібіі'''<ref>{{Кніга|аўтар = |частка = Амфібіі, або земнаводныя|загаловак = Земнаводныя. Паўзуны: Энцыклапедычны даведнік|арыгінал = |спасылка = http://slounik.org/149625.html|адказны = |выданьне = |месца = Менск|выдавецтва = Беларуская Энцыклапедыя|год = 1996|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = 985-11-0067-6|тыраж = }}</ref> ({{мова-la|Amphibia}}) — адна з клясаў [[хрыбетныя|хрыбетных]] жывёлаў. Налічвае прыкладна 5 тысяч відаў. Гэта фактычна першыя наземныя хрыбетнікі, якія, праўда, яшчэ не зусім парвалі з вадзяным асяродзьдзем, падчас [[Антагенэз|індывідуальнага разьвіцьця]] яны праходзяць вадзяную стадыю, на якой маюць [[жабры]] і жывуць у вадзе, а сталыя асобіны, як дадатковы орган [[дыханьне|дыханьня]] выкарыстоўваюць пакрытую сьлізам скуру і жывуць на сушы.
 
Самыя раннія земнаводныя эвалюцыянавалі ў [[дэвонскі пэрыяд]] ад [[лопасьцепёрыя рыбы|лопасьцепёрых рыбаў]], якія выкарыстоўвалі свае моцныя, кастлявыя рэбры як сродак перамяшчэньня на сушы<ref>[http://sci.waikato.ac.nz/evolution/AnimalEvolution.shtml#evolutionofamphibian Waikato - Evolution of amphibians]. sci.waikato.ac.nz</ref>. Земнаводныя былі галоўнымі драпежнікамі ў [[каменнавугальны пэрыяд|каменнавугальны]] й [[пэрмскі пэрыяд|пэрмскі пэрыяды]]<ref>[http://dinosaurs.about.com/od/otherprehistoriclife/a/prehistoric-amphibians.htm Прэгістарычныя амфібіі // Prehistoric amphibians]. About.com </ref>, але пазьней яны сутыкнуліся з канкурэнцыяй з боку іхных нашчадкаў, рэптылійрэптыліяў, якія былі лепш прыстасаваныя да жыцьця на сушы. Шматлікія віды земнаводныя вымерлі падчас [[масавае пэрмскае выміраньне|масавага пэрмскага выміраньня]].
 
== Апісаньне ==
Радок 87:
 
Шкілет канцавінаў утвораны шкілетам поясу канцавінаў і шкілетам свабодных канцавінаў. Плечавы пояс ляжыць у тоўшчы [[мускулатура|мускулатуры]] й уключае парныя [[лапаткі]], [[раменьніца|раменьніцу]] й крумкачыную косткі, злучаныя з [[грудзіна]]й. Шкілет пярэдніх канцавінаў складаецца з пляча (плечавая костка), перадплечча (прамянёвая й локцевая косткі) і пэндзля (косткі [[прыдалоньне|прыдалоньня]], [[далонь|далоні]] і фалянгі пальцаў). Тазавы пояс складаецца з парных падуздышных сэдалішных і лабковых костак, зрослых паміж сабой. Ён прымацаваны да крыжавога хрыбта праз падуздышныя косткі. У склад шкілета задняй канцавіны ўваходзяць [[сьцягно]], [[галёнка]] (вялікая й малая галёначнай косткі) і [[ступня]]. У бясхвостых земнаводных косткі перадплечча й галёнкі зьліваюцца. Усе косткі задняй канцавіны моцна падоўжаныя, утвараючы магутныя рычагі для перасоўваньня скокам.
 
== Глядзіце таксама ==
* [[Сыстэматыка амфібіяў]]
 
== Крыніцы ==
Радок 97 ⟶ 100:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commonscat|Amphibia}}
* [http://animalika.ru/publ/tip_khordovye/klass_zemnovodnye/43 Дзіўныя факты з жыцця земнаводных]. animalika.ru
* [http://www.savethefrogs.com/ Save the Frogs!]
Радок 102 ⟶ 106:
{{Накід:Біялёгія}}
 
[[Катэгорыя:Амфібіі|* ]]
{{Commonscat|Amphibia}}
 
[[Катэгорыя:Амфібіі|*]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]