Джон Лок: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.2) (робат выдаліў: diq:John Locke (filozof) |
выпраўленьне спасылак |
||
Радок 2:
| Імя = Джон Лок
| Арыгінальнае імя = {{мова-en|John Locke}}
| Партрэт = John Locke by Herman Verelst.png
| Памер =
| Апісаньне =
| Імя пры нараджэньні =
| Дата нараджэньня =
| Месца нараджэньня = [[Рынгтан]], [[Сомэрсэт]], [[Ангельшчына]]
| Дата сьмерці =
| Месца сьмерці = [[Эсэкс]], [[Ангельшчына]]
| Школа = [[Эмпірызм|брытанскі эмпірызм]], [[тэорыя сацыяльнага кантракта]], [[натуральнае права]]
Радок 17 ⟶ 16:
| Ідэі = [[tabula rasa]], «government with the consent of the governed»; [[state of nature]]; rights of life, [[свабода]] і ўласнасьць
| Папярэднікі = [[Плятон]], [[Арыстотэль]], [[Авіцэна]], [[Тамаш Аквінскі]], [[Рэнэ Дэкарт|Дэкарт]], [[Томас Гобс|Гобс]], [[Ібн Туфайль]], [[Гуга Гроцы|Гроцы]], [[Сэмюэль Рутэрфорд|Рутэрфорд]], [[Рычард Хукэр|Хукэр]], [[Робэрт Філмэр|Філмэр]],
| Наступнікі = [[
| Грамадзянства =
| ВікіКрыніца = :en:s:Author:John Locke
Радок 24 ⟶ 23:
'''Джон Лок''' ({{мова-en|John Locke}}; [[29 жніўня]] [[1632]], [[Рынгтан]], [[Сомэрсэт]], [[Ангельшчына]] — [[28 кастрычніка]] [[1704]], [[Эсэкс]], [[Ангельшчына]]) — брытанскі пэдагог і [[Філязофія|філёзаф]], прадстаўнік [[эмпірызм]]у і [[лібэралізм]]у. Спрыяў разьвіцьцё сэнсуалізму. Яго ідэі аказалі вялізарны ўплыў на разьвіцьцё [[эпістэмалёгія|эпістэмалёгіі]] і палітычнай філязофіі. Ён шырока прызнаны як адзін з самых уплывовых масьляроў Асьветніцтва і тэарэтыкаў лібэралізма. Лісты Лока паўплывалі на Вальтэра і Русо, шматлікіх шатляндкіх літаратараў Асьветніцтва і амэрыканскіх рэвалюцыянэраў. Яго ўплыў таксама адлюстраваны ў амэрыканскай Дэклярацыі незалежнасьці.
Тэарэтычныя пабудовы Лока адзначылі і больш позьнія філёзафы, такія як
== Пэдагагічная дзейнасьць ==
Радок 31 ⟶ 30:
Самае галоўнае ў чалавеку — [[выхаваньне]] фізычнае, разумовае і маральнае. Канчатковую мэту выхаваньня Лок уяўляў у забесьпячэньні здаровага духу ў здаровым целе. Усе складальнікі выхаваньня павінныя быць узаемазлучанымі. Уяўленьні Лока пра выхаваньне складаліся на аснове ўласных назіраньняў як настаўніка ў шляхецкіх сем’ях. Ім распрацаваныя прыёмы і спосабы разьвіцьця разважаньня чалавека. Паводле тэорыі Лока, у чалавека няма [[Прыроджаная ідэя|прыроджаных ўяўленьняў і ідэяў]]. Ён зьяўляецца на сьвет «[[Tabula rasa|чыстай дошкай]]», гатовы ўспрымаць навакольле сродкам сваіх пачуцьцяў, праз унутраны досьвед — [[рэфлексія|рэфлексію]]. Вялікае значэньне Лок аддаваў [[дысцыпліна|дысцыпліне]]: дзіцяці трэба караць толькі за ману, блюзьнерства і ўпартасьць. Караць можна любым спосабам, але лупцаваць павінныя не бацька і не выхавальнік, а наймальнік.
Лок быў перакананы ў мэтазгоднасьці сацыяльнай (станавай) дэтэрмінацыі [[школьная адукацыя|школьнай адукацыі]]. Ён апраўдваў розныя [[тыпы навучаньня]]: паўнавартаснае выхаваньне джэнтльмэнаў і абмежаванае выхаваньнем працавітасьці і рэлігійнасьці немаёмных. Лок пашырыў межы сфэраў ведаў, якія павінныя вывучаць джэнтльмэн (бухгальтэрыя,
У «Думках пра выхаваньне» ўтрымліваецца праграма выхаваньня джэнтльмэна, справавога чалавека новага грамадзтва. Аддаючы даніну традыцыям сьвецкага выхаваньня — навучаньне танцам, фэхтаваньню, верхавой язьдзе і г. д., Лок настойваў на практычнай скіраванасьці навучаньня, неабходнага «для справавых заняткаў у рэальным сьвеце». Для ўдасканаленьня розуму Джон Лок лічыў неабходным вызначыць кола літаратуры для самастойнага вывучэньня. Параенае ім кола чытаньня ўтрымліваецца ў ягоных «Думках пра тое, што чытаць і вывучаць джэнтльмэну» ([[1703]]), якія зьяўляюцца нібыта бібліяграфічным дадаткам да «Думак пра выхаваньне». Сюды ён уключыў кнігі па гісторыі, геаграфіі, лёгіцы, маралі і філязофіі, мастацтву кіраваньня (палітыцы), мастацтву правільнага пісьма і маўленьня і г. д. «Думкі пра выхаваньне» адчыняюцца разьдзелам пра фізычнае разьвіцьцё і выхаваньне дзіцяці, і толькі пасьля гэтага разглядаецца разумовае і маральнае. Лок лічыў, што фізычная праца — розныя выгляды рамесных і сельскагаспадарчых працаў — здымае стомленасьць ад вучэбных заняткаў, умацоўвае здароўе.
Радок 38 ⟶ 37:
== Палітычныя погляды ==
* Натуральны стан
* Натуральнае права
* Прыхільнік констытуцыйнай манархіі й тэорыі грамадзянскай дамовы.
* Тэарэтык грамадзянскай супольнасьці й прававой дэмакратычнай дзяржавы.
Радок 46 ⟶ 45:
* Распрацаваў ідэі дэмакратычнай [[рэвалюцыя|рэвалюцыі]], бо лічыў правільным і неабходным паўстаньне народа супраць тыранічнай улады, якая пасягае на натуральныя правы й вольнасьць чалавека.
== Значныя сачыненьні ==
* «Лісты аб талерантнасьці» (A Letter Concerning Toleration) (1689).
Радок 59:
* Э. Салаўёў. [http://scepsis.ru/library/id_2640.html Фэномэн Лока] {{ref-ru}}
{{
[[Катэгорыя:Брытанскія філёзафы]]
|