Юзэф Панятоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

|месца сьмерці = [[ЛейпцыгЛяйпцыг]]

|прыналежнасьць = {{Сьцяг Рэчы Паспалітай}}[[Рэч Паспалітая]]<br />{{Сьцяг Польшчы}}[[Герцагства Варшаўскае]]

|гады службы = 1789-18131789—1813

|званьне = Вярхоўны галоўнакамандуючы польскай арміі герцагства Варшаўскага , маршал Францыі

|камандаваў = V-тыы корпус "«Вялікай арміі"»

[[Паўстаньне 1794 году]] <br />[[Вайна герцагства Варшаўскага з Аўстрыяй (1809 год)]]

'''Юзэф Панятоўскі''' ({{мова-pl|Jozef Antoni Poniatowski}}; [[7 траўня]] [[1763]], [[Вена]] — [[19 кастрычніка]] [[1813]], [[ЛейпцыгЛяйпцыг]]) — князь і генэрал Рэчы Паспалітай, [[маршал Францыі]], пляменьнік караля [[Рэч паспалітаяПаспалітая|Рэчы паспалітайПаспалітай]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]].

[[Файл:Cannaletto Vienna Spanish Riding School 1773.PNG|thumbміні|Палкоўнік Пётар Кёнігсфэл дае ўрокі вярхавой язды Юзэфу Панятоўскаму]]

[[Файл:Woodville Richard Caton - Poniatowski's Last Charge at Leipzig 1912.jpg|thumbміні|leftзьлева|[[Рычард Кэйтан Вудзьвіль]]. «Апошні напад Панятоўскага» ([[1812]])]]

Першапачаткова служыў у аўстрыйскай арміі. З [[1789]] займаўся арганізацыяй войска Рэчы Паспалітай, а падчас [[Вайна Расеі з Рэччу Паспалітай 1792 году|вайны Расеі з Рэччу Паспалітай 1792 году]] быў камандуючым корпусам польскай арміі, дзеючым на Украіне. Вызначыўся ў [[Бітва пад Зяленцамі|бітве пад Зяленцамі]] -— першай пераможнай бітве войска Рэчы Паспалітай з часоў [[Ян III Сабескі|Яна Сабескага]]. Перамога дала падставу для зацьвярджэньня ордэна [[Ордэн "За воінскую доблесьць» (Польшча, Расія)|ордэна Virtuti Militari]]. Першымі узнагароджанымі былі Юзэф Панятоўскі і [[Тадэвуш Касьцюшка]].

[[Файл:Napoleon i Poniatowski Lipsk.jpg|thumbміні|Напалеон і Панятоўскі ў бітве пад [[Лейпцыг|Лейпцыгам]]]]

[[Павал I]] вярнуў маёнткі Панятоўскім і спрабаваў прыцягнуць яго на расейскую службу. У [[1798]] годзе Панятоўскі прыязджаўпрыяжджаў у [[Санкт-Пецярбург]] на пахаваньне дзядзькі й застаўся на некалькі месяцаў для ўладжваньня маёмасных і спадчынных справаў. Зь Пецярбургу паехаў у Варшаву, да таго часу занятую Прусіяй.

З прыходам войскаў [[Ёахім Мюрат|Мюрату]], пасьля перамоў зь ім Панятоўскі перайшоў на службу да [[Напалеон I Банапарт|Напалеону]]у. У [[1807]] годзе ўдзельнічаў у арганізацыі часовага ўраду й стаў ваенным міністрам [[Герцагства Варшаўскае|вялікага герцагства Варшаўскага]]. Удзельнічаў у [[Вайна 1812 году|паходзе Напалеона на Расею]] ў [[1812]], камандуючы польскім корпусам.

У [[1813]] годзе вызначыўся ў [[Бітва народаў|бітве пры ЛейпцыгуЛяйпцыгу]] й атрымаў тытул маршалу. Прыкрываючы адступленьне францускага войска ад [[ЛейпцыгЛяйпцыг]]у, патануў у рацэ [[Эльстэр]].

На [[Востраў СьвятойСьвятая АленыГэлена|востраве СьвятойСьвятая АленыГэлена]] Напалеон казаў, што лічыў Панятоўскага народжаным для трону: «Сапраўдным каралём Польшчы быў Панятоўскі, ён валодаў для гэтага усімі тытуламі й ўсімі талентамі ...талентамі… Гэта быў высакародны ды адважны чалавек, чалавек гонару. Калі б у імяне атрымалася расейская кампанія, я зрабіў бы яго каралём палякаў».

Мэмарыяльная пліта ў памяць аб Панятоўскім ўсталяваная на [[Помнік Бітве народаў|помніку Бітве народаў]]. У Варшаве усталяваны конны помнік князю Юзэфу Панятоўскаму(скульптар Бэртэль Торвальдсэн). Сярод скульптурных малюнкаў, якія ўпрыгожваюць фасад [[Люўр (палац)|Люўра]]у, знаходзіцца статуя Панятоўскага.