Вікіпэдыя

Усевалад Ігнатоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Jarash (гутаркі | унёсак)
6950 правак
Радок 1:
{{Навуковец
'''Усе́валад Мака́равіч Ігнато́ўскі''' ([[19 красавіка]] [[1881]], вёска [[Такары (Берасьцейская вобласьць)|Такары]], цяпер [[Камянецкі раён]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]] — [[4 лютага]] [[1931]], [[Менск]]) — беларускі гісторык, грамадзкі й палітычны дзяяч. Першы прэзыдэнт [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН Беларусі]] ([[1928]]).▼
|Імя = Усевалад Ігнатоўскі
|Арыгінал імя =
|Фота = Usiewaład Ihnatouski.jpg
|Шырыня =
|Подпіс =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|19|4|1881|0|1}}
|Месца нараджэньня = в. [[Такары (Берасьцейская вобласьць)|Такары]], цяпер [[Камянецкі раён]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|4|2|1931}}
|Месца сьмерці = [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]], [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]
|Грамадзянства = {{Сьцяг Расеі}}[[Расейская імпэрыя]],<br />{{Сьцяг СССР}} СССР
|Навуковая сфэра = [[гісторыя]]
|Месца працы =
|Альма-матэр = [[Тартускі ўнівэрсытэт]] (1911)
|Навуковы кіраўнік =
|Знакамітыя вучні =
|Вядомы як =
|Узнагароды і прэміі =
|Сайт =
▲}}'''Усе́валад Мака́равіч Ігнато́ўскі''' ([[19 красавіка]] [[1881]], вёска [[Такары (Берасьцейская вобласьць)|Такары]], цяпер [[Камянецкі раён]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]] — [[4 лютага]] [[1931]], [[Менск]]) — беларускі гісторык, грамадзкі й палітычны дзяяч. Першы прэзыдэнт [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН Беларусі]] ([[1928]]).
 
== Біяграфія ==
У [[1911]] годзе скончыў Юр’еўскі ([[ТартуТартускі ўнівэрсытэт]]скі) унівэрсытэт(Юр’еўскі). У [[1914]]—[[1921]] працаваў выкладнікам, старшынём пэдагагічнай рады [[МенскіБеларускі настаўніцкідзяржаўны інстытутпэдагагічны ўнівэрсытэт імя Максіма Танка|Менскага настаўніцкага інстытуту]]. У [[1915]] стварыў культурна-асьветніцкую арганізацыю «[[Наш край (1915)|Наш край]]» (у [[1917]] пераўтвораная ў арганізацыю «[[Маладая Беларусь (1917)|Маладая Беларусь]]»). У час польскай акупацыі ў студзені [[1920]] на базе «Маладой Беларусі» стварыў [[Беларуская камуністычная арганізацыя|Беларускую камуністычную арганізацыю]] (БКА). Як яе старшыня [[31 ліпеня]] [[1920]] удзельнічаў у падпісаньні «Дэкларацыі аб абвяшчэнні Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь». Са сьнежня [[1920]] народны камісар асьветы [[БССР]]. У [[1926]] старшыня, з [[1927]] першы прэзыдэнт [[ІнбелкультІнстытут беларускай культуры|Інстытуту беларускай культуры]], са сьнежня [[1928]] прэзыдэнт [[БеларускаяНацыянальная акадэмія навук Беларусі|Беларускай акадэміі навук]], дырэктар Інстытута гісторыі.
 
У час кампаніі супраць гэтак званага [[нацдэмаўшчына|нацыянал-дэмакратызму]] ў [[1930]] быў вызвалены ад пасады прэзыдэнта АН Беларусі, як «кулацкі агент» выклікаўся на допыты ў АДПУ. Неўзабаве выключаны з партыі. Пачалася крытыка ягоных гістарычных поглядаў, абсурдная траўля. 3 лютага 1931 году [[Янка Купала]] залечваў у шпіталі рану, якую нанёс сабе пры спробе самагубства. У гэты дзень яго наведаў Ігнатоўскі і паведаміў, што усе абвінавачваньні супроць Купалы перакладзеныя на Ігнатоўскага. Скончыў жыцьцё самагубствам [[4 лютага]] [[1931]]. Пахаваны ў [[Менск]]у на [[Вайсковыя могілкі (Менск)|Вайсковых могілках]].
 
Адыграў значную ролю ў правядзеньні [[палітыка беларусізацыі|палітыкі беларусізацыі]], у вырашэнні праблемы ўзбуйненьня БССР, спрыяў вяртаньню беларускай эміграцыі на радзіму. Навуковыя працы Ігнатоўскага склалі падмурак нацыянальнай канцэпцыі гісторыі беларускага народу. Гэтая канцэпцыя найбольш поўна выкладзеная ў кнізе «Кароткі нарыс гісторыі Беларусі» (1-е выд. [[1919]], 5-е выд. [[1991]]), якая доўгі час была падручнікам.
Радок 14 ⟶ 33:
# Чацьверты пэрыяд гісторыі Беларусі адносіцца да канца XVIII — пачатку [[20 стагодзьдзе|XX стст.]], калі Беларусь уваходзіла ў склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].
# Пяты пэрыяд — упершыню ў маладой беларускай нацыянальнай гістарыяграфіі — дасьледнік прысьвяціў савецкаму пэрыяду.
{{Пачатак блёку}}
{{Адзінка блёку
|папярэднік = -
|назва = [[Сьпіс прэзыдэнтаў Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі|Прэзыдэнт Беларускай акадэміі навук]]
|гады = сьнежань [[1928]] – люты [[1931]]
|наступнік = [[Павал Горын]] (Каляда)</br>(люты [[1931]] — люты [[1936]])
}}
{{Канец блёку}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Памяць/Менск|1}}
* Брыгадзін П. І., Мацяс І.  Д.  Усевалад Ігнатоўскі: Паліт. дзеяч, вучоны.  — Мн.: Полымя, 1998.  — 96  с. ISBN 985-07-0278-8.
* Ihnatoŭski, Usievaład // {{Літаратура/Гістарычны слоўнік Беларусі (1998)}}
 
Радок 24 ⟶ 51:
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ігнатоўскі, Усевалад}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 19 красавіка]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1881 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Камянецкім раёне]]
[[Катэгорыя:Беларускія гісторыкі]]
Радок 31 ⟶ 56:
[[Катэгорыя:Палітыкі БССР]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]]
[[Катэгорыя:Памерлі 4 лютага]]▼
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1931 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Менску]]
[[Катэгорыя:Палітыкі-самагубцы]]
▲[[Катэгорыя:Памерлі 4 лютагаСамагубцы]]
[[Катэгорыя:Пахаваныя на Вайсковых могілках]]
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Усевалад_Ігнатоўскі»