Вельямовічы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
Няма апісаньня зьменаў
Радок 1:
'''Вельямо́вічы''' ({{мова-ru|Вельямовичи}}, {{мова-pl|WeljamoceWeljamowicze}}) — [[вёска]] ў [[Берасьцейскі раён|Берасьцейскім раёне]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]]. Вельямовічы ўваходзяць у склад [[Матыкальскі сельсавет|Матыкальскага сельсавету]].
 
== Гісторыя Вельямовічаў==
'''Вельямовічы''', вёска ў Матыкальскім сельсавеце. Сядзіба вядомая з XVI ст. Паводле «Кнігі запісаў» сяло Вельямовічы (Вільямовічы) ў 1558 г. разьмяшчалася каля возера й мела мяжу з выганамі маёнтка Бярніцкага й сёламі Таратунавічы, Памаранцы, Семянічкі. У 1772 г. вёска мела назву Вілановічы.
 
[[Файл: President Царква_Ўшэсьця_Гасподняга_2002.jpg | 200px | right | thumb | [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]] - 2002]]
3 1862 г. маёнтак Вельямовічы належаў роду Юльяна Канапінскага, пасьля задушэньня нацыянальна-вызваленчага паўстаньня 1863 г. канфіскаваны й распрададзены. У 1868 сяло - дзяржаўная ўласнасьць; . У 1869 г. на сродкі дзяржавы, прадастаўленыя галоўным начальнікам краю графам Мураў'ёвым ("Мураў'ёў-Вісельнік"), была пабудавана каменная царква са званіцай. Ён жа падараваў царкве Ушэсця напрастольны сярэбрана-пазалочаны крыж з надпісам 1863—1864 гг. Прыхаджан налічвалася 1183 чалавекі з 6 вёсак. Працавала царкоўна-прыхадская школа. У 1886 г. былое ўладаньне на р. Буг, у Воўчынскай воласці; У 1890 г. уладальнікам быў памешчык Вікенцій Дабрынецкі, які меў 93 дзесяціны зямлі, 40 дзесяцін зямлі належала царкве. Напярэдадні 1-й сусьветнай вайны тут былі два фальваркі. Адна сядзіба належала роду Саковічаў, другая — Дабрынецкім. Пасьля вайны Саковіч адну частку фальварка прадаў Ялавіцкаму, другую — Дабрынецкім.
 
у 1868 г. ў вёсцы жывуць 85 мужчын, 92 жанчыны.
Радок 13 ⟶ 12:
Сярэдняя школа зьявілася ў 1863, клюб, бібліятэка й фельчарска-акушэрскі пункт (1946).
 
[[Файл:== President Царква_Ўшэсьця_Гасподняга_2012.jpg | 200px | right | thumb | [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]] цяпер]]==
[[Файл: President Царква_Ўшэсьця_Гасподняга_2002.jpg | 200px | right | thumb | [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]] - 2002]]
 
Помнік архітэктуры псеўда-рускага стылю. Прасторавая кампазіцыя складаецца з 4 кананічных частак — да асноўнага кубападобнага аб'ёму праз трапезную далучаны званіца, паўкруглая апсіда. Асноўны аб'ём быў завершаны 5-купаллем. У сілуэце будынка дамінуе 3-ярусная шатровая званіца з макаўкай. Атынкаваныя фасады насычаны архітэктурнай пластыкай, запазычанай са старажытнарускага дойліцтва, - аркатурныя паясы, візантыйскія спараныя арачныя аконныя праёмы, аб'яднаныя агульнай кілепадобнай аркай, філёнгавы цокаль, вуглавыя лапаткі,[[Файл: President Царква_Ўшэсьця_Гасподняга_2012.jpg | 200px | left | thumb | [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]] цяпер]] какошнікі, зубчастыя фрызы. Ніжні чацверыковы ярус званіцы завершаны какошнікамі, сярэдні дэкарыраваны прамавугольнымі нішамі й аконнымі праёмамі. Званіца завершаная 8-гранным шатром з макаўкай. Зала храма была перакрыта шатровым скляпеньнем на ветразях, трапезная - крыжовым.
Пасьля другой сусьветнай вайны была разрушаная [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]]. У 2011 годзе завяршылася рэстаўрацыя пад кіраўніцтвам іерэя Анатоля Пашкевіча.
 
У 2011 г. завяршылася рэстаўрацыя пад кіраўніцтвам іерэя Анатоля Пашкевіча, пачатая ў 2007.
 
== Прысядзібны Парк ==
У Вільямовічах захаваўся занядбаны парк пры колішняй сядзібе. Сядзіба вядомая з XVI ст. Паводле «Кнігі запісаў» сяло Вельямовічы (Вельямовічы) ў 1558 г. разьмяшчалася каля возера й мела мяжу з выганамі маёнтка Бярніцкага й сёламі Таратунавічы, Памаранцы, Семянічкі. У 1772 г. вёска мела назву Вілановічы.
 
3 1862 г. маёнтак Вельямовічы належаў роду Юльяна Канапінскага, пасьля задушэньня нацыянальна-вызваленчага паўстаньня 1863 г. канфіскаваны й распрададзены. У 1868 сяло - дзяржаўная ўласнасьць; . У 1869 г. на сродкі дзяржавы, прадастаўленыя галоўным начальнікам краю графам Мураў'ёвым ("Мураў'ёў-Вісельнік"), была пабудавана каменная царква са званіцай. Ён жа падараваў царкве Ушэсця напрастольны сярэбрана-пазалочаны крыж з надпісам 1863—1864 гг. Прыхаджан налічвалася 1183 чалавекі з 6 вёсак. Працавала царкоўна-прыхадская школа. У 1886 г. былое ўладаньне на р. Буг, у Воўчынскай воласці; У 1890 г. уладальнікам быў памешчык Вікенцій Дабрынецкі, які меў 93 дзесяціны зямлі, 40 дзесяцін зямлі належала царкве. Напярэдадні 1-й сусьветнай вайны тут былі два фальваркі. Адна сядзіба належала роду Саковічаў, другая — Дабрынецкім. Пасьля вайны Саковіч адну частку фальварка прадаў Ялавіцкаму, другую — Дабрынецкім.
 
Пасля 2-й сусьветнай вайны невялікі Вільямовіцкі палац быў поўнасьцю зьнішчаны. Засталіся рэшткі пейзажнага парку плошчай 3 га. Парк у плане мае форму прамавугольніка. Пейзажная частка парку разьмешчаная перад парадным партэрам, абмежаваная па заходнім краі дзьвюма сажалкамі. У асноўным растуць ліпа, ясень, граб, клён, конскі каштан і інш. За паркавым партэрам разьмяшчаўся невялікі сад з прагулачнымі маршрутамі па грабавай алеі, уздоўж ліпавай пасадкі й глыбокага яра з ручаём.
 
Парк захаваўся амаль у ранейшых межах, але зьдзічэў, зарос хмызьняком, сажалкі забруджаныя.
Пасьля другой сусьветнай вайны была разрушаная [[Царква Ўшэсьця Гасподняга]]. У 2011 годзе завяршылася рэстаўрацыя пад кіраўніцтвам іерэя Анатоля Пашкевіча.
 
== Вонкавыя спасылкі ==