Пятро Глебка: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W (гутаркі | унёсак)
д →‎Вонкавыя спасылкі: +нутраная спасылка
лацінскае c, артаграфія
Радок 19:
| Сайт =
}}
'''Пятро Глебка''' ([[6 ліпеня]] (23 чэрвеня паводле [[Юліянскі каляндар|старога стылю]]) [[1905]], в. [[Вялікая Ўса]], [[Узьдзенскі раён|Узьдзеншчына]], [[Расейская імпэрыя]] — [[18 сьнежня]] [[1969]], [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]) — беларускі паэт, вучоны, арганізатар навукі. Акадэмік [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Акадэміі навук БССР]] (з [[1957]] году, сябра-карэспандэнт - з [[1950]] году).<ref name="litmas">Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. Т. 2./ Рэдкал.: І.П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1985. — Артыкул «Глебка». — CС. 98—99.</ref>
 
==Жыцьцяпіс==
Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Вучыўся ў Беларускім пэдагагічным тэхнікуме ([[1924]]—[[1927]]). У тэхнікуме пазнаёміўся з [[Паўлюк Трус|П. Трусам]] і [[Максім Лужанін|М. Лужанін]]ым, зь якімі актыўна супрацоўнічаў у насьценнай газэце. У [[1925]] годзе ўступае ў аб'яднаньне «[[Маладняк (літаратурнае аб’яднаньне)|Маладняк]]». З пераходам у [[1926]] годзе у [[Узвышша (літаратурнае аб’яднаньне)|літаратурна-мастацкае аб'яднаннеяднаньне «Узвышша»]] зьмяніўся творчы стыль маладога паэта: ён стаў больш стрыманым, рэфлексійна-разважлівым, псыхалягічна-паглыбленым. У [[1927]] годзе перавёўся на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленьне [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|БДУ]]. Скончыў унівэрсытэт у [[1930]] годзе.
 
Працаваў загадчыкам літаратурнага аддзела ў газэце «Калгаснік Беларусі» і ў часопісе «Полымя рэвалюцыі». У [[1934]]—[[1936]] гг. — літаратурны кансультант кабінэта маладога аўтара [[Саюз беларускіх пісьменьнікаў|СП БССР]]. Пад час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] працаваў у рэдакцыях франтавых газэтаў «За Савецкую Беларусь» і «За свабодную Беларусь». Пад псэўданімам Язўэп Касіла друкаваў сатырычныя вершы і куплеты ў газэце-плакаце «Раздавім фашысцкую гадзіну» і ў сатырычным лістку «Партызанская дубінка». У [[1942]] годзе ўступіў у [[Камуністычная партыя Савецкага Саюзу|КПСС]]. У [[1943]]—[[1945]] гг. — рэдактар выдавецтва ЦК КП(б)Б «Савецкая Беларусь», галоўны рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва [[БССР]] у [[Масква|Маскве]].<ref name="litmas"/>
Радок 33:
 
==Творчасьць==
Першыя вершы надрукаваў у [[1925]] годзе ў газэтах «Беларуская вёска», «Савецкая Беларусь», часопісах «Работніца і сялянка», «Беларускі піянерпіянэр». Першы паэтычны зборнік — «Шыпшына» ([[1927]]) — стаў красамоўным ўзорам лірычнай паэзіі, сведчаньнемсьведчаньнем самабытнага таленту Глебкі.<ref name="enc"> Янка Купала: Энцыкл. даведнік. — Мн., БелСЭ, 1986. — Артыкул «Глебка». — CС. 158.</ref> Сярод лепшых вершаваных твораў ваеннага часу - «Партызаны», «Сьмерць салдата», «Родны хлеб», «Пасылка», «Гай», «Жывое слова», «Пра кнігі», «Беларусі», «Пералом», «Зварот» і інш. Лірыка Глебкі ваеннага перыяду адметная ў маштабе ўсёй [[Беларуская літаратура|беларускай літаратуры]] [[1941]]—[[1945]] гг., і можа лічыцца вяршыняй літаратурна-мастацкай працы паэта.
 
Галоўныя тэмы пасьляваеннай творчасьці паэта - аднаўленьне, памяць вайны, тэмы грамадзка-палітычнага гучаньня. Стылю паэта ўласьцівыя публіцыстычнасьць, грамадзкая страснасьць, героіка-рамантычны пафас, лірызм, палемічная вастрыня, баявітасьць. Пераклаў на беларускую мову асобныя творы [[Аляксандар Пушкін|А. Пушкіна]] («Барыс Гадуноў», вершы), [[Міхаіл Лермантаў|М.Лермантава]], [[Максім Горкі|М.Горкага]], [[Уладзімер Маякоўскі|Ул.Маякоўскага]], [[Тарас Шаўчэнка|Т.Шаўчэнкі]] і інш.<ref name="enc"/>
 
==Глебка і Янка Купала==
Пазнаёміўся з Купалам вясной [[1926]] году на кватэры паэта. На працягу многіх гадоў быў у цесным сяброўстве з Купалам і адчуваў яго падтрымку і дапамогу як паэт. Стаў адным з вучняў і пасьлядоўнікаў Купалы. Разам з Купалам рэдагаваў творы [[Тарас Шаўчэнка|Т.Шаўчэнкі]]. У некаторых творах Глебкі адчуваецца ўплыў паэмы Купалы «[[Безназоўнае]]». Усьлед за Янкам Купалам разьвіваў у беларускае літаратуры жанр драматычнай паэмы. Прысьвяціў Купалу свае вершы «Песьня» і «Жывое слова». Аўтар шматліккіхшматлікіх артыкулаў, прысьвечаных Купалу, і ўспамінаў пра паэта: «Аб мове Янкі Купалы» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[10 жніўня]] [[1948]] году), «Неапублікаваныя купалаўскія радкі» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[30 чэрвеня]] [[1951]] году), «Шлях да сэрца народа» («Огонёк», [[1952]], №28), «Вялікі пачатак» ([[Літаратура і Мастацтва|«ЛіМ»]], [[28 траўня]] [[1955]] году) і інш.<ref name="enc"/>
 
==Творы==
Радок 46:
 
==Літаратура==
* Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т.. Т. 2./ Рэдкал.: І.П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1985. — 702 с., 33 л. іл.: Артыкул «Глебка». — CС. 98—99.
* Янка Купала: Энцыкл. даведнік / БелСЭ; Рэдкал.: [[Іван Шамякін|І. П. Шамякін]] (гал. рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1986. — 727 с, 26 л. іл.; Артыкул «Глебка» / Аўтар — М.Барсток. — CС. 158.
* Барсток М. Пятро Глебка: Паэтычная творчасць. - Мн., 1955.
* Перкін Н.С. Пятро Глебка. - Мн., 1955.