| Колер = {{Колер|Беларусь}}
}}
'''КасутаКасута́''' — вёска ў [[Рабунскі сельсавет|Рабунскім сельсавеце]] [[Вялейскі раён|Вялейскага раёну]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Знаходзіцца каля [[Вялейскае вадасховішча|Вялейскага вадасховішча]], размешчанаразьмешчана ў 103 км на паўночны захад ад [[Менск]]ау. Назва вёскі паходзіць ад назвы ракі Касуткі, якая ўпадае ў раку [[Вілія]].
== Гісторыя ==
Першая пісьмовая згадка пра вёску Касута датавана [[1499]] годам. ДакументыДакумэнты сведчацьсьведчаць, што ў канцы ХV стагодьдзя гэта паселішча было маёнткам-замкам [[Ураднік|ўраднікаў]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], спачатку — княгіні Ядвігі Гальшанскай, а з [[1518]] годагоду ім валодаў [[Кашталяны віленскія|віленскі кашталян]] [[Станіслаў Кезгайла (сын Яна)|Станіслаў Кезгайла]] і яго сыны. Ужо тады тут налічвалася 206 сялянскіх двароў. ЁсцьЁсьць звесткізьвесткі, што на працягу XVI — пачатку XVII стагодьдзяўстагодзьдзяў Касута належала вядомаму беларускаму роду [[Сапегі|Сапегаў]]. У 1638 годзе новы ўладальнік панскага маёнтка Савасьцян СвяцкіСьвяцкі пабудаваў тут праваслаўную царкву УваскрэсенняУваскрэсеньня Хрыстова, неўзабаве вакол яе ўтварыўся і праваслаўны манастыр. Амаль адначасова ў Касуце ўзнікаеўзьнікае ўніяцкі кляштар, ва ўлоньне якога неўзабаве пераходзіць і мясцовае праваслаўнае брацтва разам са сваімі храмамі. Падчас казацка-сялянскай вайны 1648—1651 гадоў замак быў разбураны, але пасляпасьля адноўлены. Яго гаспадарамі на працягу ХVIII — XIX стагодьдзяў былі шляхецкія роды Любанскіх, Пьяншенскіх, Крываблоцкіх, Пузіных, Ромэраў, Сулістроўскіх, Туканаў, Вітгенштэйнаў.
Яшчэ ў канцы XVIII стагодьдзястагодзьдзя у Касуце ўзвышаўся старадаўні драўляны храм Унебаўзяцьця НайсвяцейшайНайсьвяцейшай Багародзіцы, дзе, відавочна, хрысціліхрысьцілі [[Піліп Орлік|Піліпа Орліка]]. СённяСёньня на яго месцы стаіць каменная Сьвята-Петра-Паўлаўская царква, пабудаваная нашмат пазней пазьней — ужо ў 1868 годзе. На ўскраіне вёскі захаваліся рэшткі разбуранага старадаўняга маёнтка.
Каля вёскі Касута ў лесе стаяць два крыжы, праваслаўны й каталіцкі. Тут 26 чэрвеня 1941 годагоду было расстраляна каля паўтары сотні вязьняў зь Вялейскай турмы, якіх напачатку [[Вялікая Айчынная вайна|савецка-нямецкай вайны]] гналі на ўсход. Гэта — так званыя Касуцкія Курапаты.
У 1973 годзе пры напаўненьні вадой Вялейскага вадасховішча затапіла большую частку Касуты. Цяпер тут жыве каля дзясятка сялян. У апошнія гады ў вёсцы з'явіласязьявілася некалькі дзесяткаў [[лецішча]]ў.
== Нарадзіліся ==
{{Вялейскі раён}}
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Вялейскага раёну]] ▼
[[Катэгорыя:Рабунскі сельсавет]]
▲[[Катэгорыя:Населеныя пункты Вялейскага раёну]]
[[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў 15 стагодзьдзі]]
|