Прыпаведны ліст: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
стыль, артаграфія
выпраўленьне спасылак
Радок 1:
'''Прыпаведны ліст''' — форма вайсковага загаднага дакумэнта ў XVII ст. ў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]].
 
Пад час ваенных дзеяньняў была неабходнасьць тэрміновага скліканьня войска. Так, харугвы кавалерыі (адзінай сталай арганізацыйнай і тактычнай адзінакай коньніцы нацыянальнага набору ў той час была рота, або харугва) наймаліся ў выпадку вайны толькі на падставе прыпаведнага ліста, ў якім акрэсьлівалася колькасьць людзей, памер жолду і працягласьць службы.
Радок 6:
: «''Ведаючы любоў Вернасьці Тваёй да Госпада і Айчыны і ня менш — тваё рыцарскае рамяство, заклікаем, каб Твая Вернасьць, забясьпечыўшыся колькасьцю (50, 100, 150 і г. д.) народу, да вайны здатнага, у выправах бывалага, на прызначаны дзень і месца зьявіўся ва ўсім парадку і гатоўнасьці.''»<ref>Cichowski, J.; Szulczyński, A. Warszawa: Bellona, S. 21—22</ref>
 
ЎУ дадатак да прыпаведнага ліста ротмістар мог атрымаць з казны некаторую суму грошай, для палягчэньня набору. Па закону ротмістар павінен быў «аблятаваць» прыпаведны ліст (г. зн. — упісаць яго ў гарадзкія акты ў гарадзкім органе, які знаходзіўся бліжэй да месца фармаваньня роты).
 
Гетманы, і каралеўскі двор ведалі наперад ротмістраў. У Рэчы Паспалітай, якая ў XVII ст. часта вяла войны, было шмат падрыхтаваных, вывучаных і гатовых да службы прафэсійных жаўнераў. Ротмісты за кароткі час маглі сфармаваць новыя харугвы. Яны аднаўлялі харугвы, за хуткі час вэрбуючы вершнікаў з разьездамі, якіх самі асабіста ведалі. На зборы адводзіўся вельмі кароткі тэрмін. Так, соймавая пастанова 1620 году давала ротмістру на збор роты два месяцы, і ўсяго два тыдні, каб зь ёю прыбыць ў лягер.<ref>{{Артыкул
Радок 22:
}}</ref>
 
Зьвесткі пра прапаведныяпрыпаведныя лісты сустракаюцца на працягу многіх войнаў і баявых дзеяньняў Рэчы Паспалітай XVII ст. — і пад час паўстаньня [[Багдан Хмяльніцкі|Багдана Хмяльніцкага]], і пад час [[Вайна Рэчы Паспалітай з Расеяй 1609—1618 гадоў|маскоўска-польскай вайны 1609—1618 гадоў]]<ref>{{Артыкул
|аўтар = Анджэй Гжэгаж Пшэпюрка
|загаловак = Ад добраахвотнікаў да наёмных жаўнераў. Полк лісоўчыкаў у пэрыяд вайны з Масквой. / Дадатак 1. Прыпаведны ліст Жыгімонта ІІІ на 1000 коней лісоўчыкаў. Варшава, 4 лістапада 1616 г.у 1615—1618 гг.
Радок 34:
|нумар = 6
|старонкі =
}}</ref>, і пад час [[Вайна Расеі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў|маскоўска-польскай вайны 1654—1667 гадоў]] (пры аблозе [[Смаленск]]а)<ref>{{Артыкул
|аўтар = Анджэй Рахуба
|загаловак = Мабілізацыйны высілак ВКЛ пад час вайны 1654–1667 г. (спасылка 41)