Армія Краёва: розьніца паміж вэрсіямі

* [[14 лютага]] [[1942]] — [[30 чэрвеня]] [[1943]] — [[генэрал]] [[Стэфан Равецкі]] (мянушка — «Грот»)

* [[30 чэрвеня]] [[1943]] — [[2 жніўня]] [[1944]] (да канца [[Варшаўскае паўстаньне|Варшаўскага паўстаньня]]) — [[генэрал]] [[Taдэвуш Камароўскі]] (мянушка — «Бур», {{мова-pl|Bór|скарочана}})

 

=== Тэрытарыяльная структура ===

{{Гісторыя беларускай арміі}}

Тэрытарыяльная арґанізацыя падзялялася на абшары ([[Абшар Беласток АК|беластоцкі]], львоўскі, варшаўскі права- і леваўзбрэжны таксама заходні), і саматворныя акругі для найвялікшых местаў. На пачатку [[1944]] структура АК выглядала наступным чынам:

Пасьля [[Вялікая Айчынная вайна#Пачатак вайны|нападу Нямеччыны на СССР]] і [[Вялікая Айчынная вайна#Акупацыйны рэжым|акупацыі Беларусі]] летам 1941 урад [[Уладзіслаў Сікорскі|Сікорскага]] і Галоўнае камандаваньне СУБ у Варшаве выкарыстоўвалі складзеныя ўмовы дзеля ўмацаваньня сваіх пазіцый на [[Крэсы|ўсходніх тэрыторыях]] былой Польшчы. Сьледам за нямецкімі войскамі ў Беларусь пацягнуліся польскія даваенныя чыноўнікі з Заходняй Беларусі і розныя дзеячы з цэнтральных раёнаў Польшчы, іншых краінаў. Многія зь іх добра валодалі нямецкай мовай, мелі рэпутацыю пакрыўджаных савецкай уладай. Сярод іх было шмат людзей, зьвязаных з эмігранцкім урадам. Неўзабаве палякі атрымалі значны ўплыў у кіраўніцтве мясцовымі дапаможнымі органамі акупацыйнага нямецкага апарату: гарадзкімі, раённымі (павятовымі) ўправамі Заходняй Беларусі, [[Беларуская дапаможная паліцыя|мясцовай дапаможнай паліцыяй]]. Акрамя палякаў на гэтыя пасады прэтэндавалі таксама і прадстаўнікі беларусаў, якія таксама разьлічвалі выкарыстаць пасады ў дапаможнай адміністрацыі як сродак легальнай барацьбы за свае інтарэсы, як пляцдарм у змаганьні за палітычны ўплыў сярод насельніцтва. Таму непазьбежна ўзнікаў востры канфлікт паміж польскімі і беларускімі дзеячамі. Апошнія былі перашкодай як для польскага, так і для савецкага падпольля. Пачалася жорсткая барацьба на вынішчэньне адзін аднаго як уласнымі рукамі, так і з дапамогай немцаў.

 

 

На тэрыторыі Заходняй Беларусі савецкае і польскае падпольле пэўны час суіснавалі даволі мірна, часам падтрымлівалі саюзьніцкія адносіны: абменьваліся інфармацыяй пра абстаноўку на франтах вайны, а таксама аб становішчы ў сваіх раёнах дзеяньня, дамаўляліся аб супольных дзеяньнях пад час карных экспэдыцый гітлерцаў і г. д. Так, створаны вясной 1943 у раёне [[Нарач|возера Нарач]] аддзел А. Бужынскага («Кміціца») ўдзельнічаў у баявых апэрацыях разам з партызанскай брыгадай, якой кіраваў Ф. Маркаў. Разам яны правялі шэраг апэрацый па разгроме нацысцкіх гарнізонаў.

У сваю чаргу немцы, імкнучыся да актывізацыі мясцовых сіл дзеля барацьбы з савецкімі партызанамі, з канца 1943 пачалі выкарыстоўваць канфлікт паміж АК і «саветамі» ў сваіх мэтах. Адным з першых кантакт з немцамі ўстанавіў вышэйадзначаны А. Пільх. У сьнежні 1943 ён заключыў з немцамі дамову аб супрацоўніцтве ў барацьбе з савецкімі партызанамі ўзамен на забяспячэньне яго зброяй. 22 сьнежня ў Лідзе дамову з немцамі таксама заключыў камандзір Наднёманскага злучэньня АК Ю. Сьвіда («Лях»), які на працягу студзеня-сакавіка 1944 атрымаў ад немцаў пяць прывозаў зброі. Перамовы аб супрацоўніцтве з гітлераўцамі ў лютым 1944 веў і камандуючы Віленскай акругай АК генерал А. Крыжаноўскі («Вільк»). І гэта нягледзячы на тое, што яшчэ ў студзені 1944 з Лёндану паступіла афіцыйная забарона кантактаў з немцамі. Вясной 1944 Генэральны камісар Беларусі [[Курт фон Готбэрг|Готбэрг]] не дазволіў праводзіць мабілізацыю мясцовага насельніцтва ў [[Беларуская краёвая абарона|Беларускую краёвую абарону (БКА)]] на тэрыторыі Лідзкай акругі, раёнаў Узда, Івянец, Валожын, Браслаў, Мядзел, Казлоўшчына і часткі Дзярэчынскага раёну, дзе, фактычна, адбывалася мабілізацыя ў АК. Асабліва адкрыты характар мабілізацыя ў АК з дазволу немцаў прыняла на тэрыторыі Лідзкай акругі.

 

 

 

 

[[Катэгорыя:Армія Краёва]]