Мікалай Радзівіл «Стары»: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Галерэя: стыль
дапаўненьне, стыль
Радок 25:
| Маці =
| Жонка = Соф'я з [[Манівіды|Манівідаў]]<br>Соф'я з [[Заслаўскія (Яўнуцьевічы)|Заслаўскіх]]<br>Соф'я з [[Рагацінскія|Рагацінскіх]]
| Дзеці = ''ад Соф'і з1-га Манівідаўшлюбу'': [[Войцех Радзівіл|Войцех]], [[Ганна Радзівілянка|Ганна]], [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалай]], [[Юры Радзівіл (гетман вялікі літоўскі)|Юры]], [[Ян Радзівіл «Барадаты»|Ян]]
| Рэгаліі =
| Колер =
| Колер загалоўку =
}}
'''Мікалай Радзівіл''' ('''Мікалай Радзівілавіч''', мянушка '''«Стары»'''; каля [[1440]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nesvizh-zapovednik.by/page-508-by.html| загаловак = Гісторыя роду Радзівілаў| фармат = | назва праекту = | выдавец = [http://nesvizh-zapovednik.by/lang-by ДУ «Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік «Нясвіж»] | дата = 8 лістапада 2010 | мова = | камэнтар = }}</ref> — [[16 ліпеня]] [[1509]]) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[КашталянВаявода|Намесьнік]] [[трокіВаяводы смаленскія|троцкісмаленскі]] (з[[1482]]—[[1486]]) і [[Ваяводы наваградзкія|наваградзкі]] ([[1488]]—[[1490]]), [[кашталян троцкі]] ([[1488]]—[[1491]]), [[ваявода віленскі]] і [[канцлер вялікі літоўскі]] (з [[1492]]).
 
Стварыў вялікую [[лятыфундыя|лятыфундыю]], якая заклала падмурак магутнасьці роду [[Радзівілы|Радзівілаў]]. Валодаў [[Кейданы|Кейданамі]], [[Біржы|Біржамі]], [[Дубінкі|Дубінкамі]] і іншымі на тэрыторыі сучаснай [[Летува|Летувы]]; [[Жупраны|Жупранамі]], [[Геранёны|Геранёнамі]] каля [[Ашмяны|Ашмянаў]], [[Нягневічы|Нягневічамі]], воласьцю [[Бобрык]] на [[Прыпяць|Прыпяці]]. У канцы жыцьця атрымаў [[Райгорад]] і [[Гонядзь]] на [[Падляшша|Падляшшы]], якія раней належалі [[Міхал Глінскі|М. Глінскаму]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В. А.]] [http://pawet.net/library/history/bel_history/_books/nasievich/Насевіч_В.А._Генеалагічныя_табліцы_старадаўніх_княжацкіх_і_магнацкіх_беларускіх_родаў_12-18_ст..html Генеалагічныя табліцы старадаўніх княжацкіх і магнацкіх беларускіх родаў 12—18 ст.] — Мн.: БелЭН, 1993.</ref>.
 
== Біяграфія ==
Прадстаўнік шляхецкага роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Радзівіл Осьцікавіч|Радзівіла Осьцікавіча]], [[Кашталяны віленскія|кашталяна віленскага]]. Стварыў вялікую [[лятыфундыя|лятыфундыю]], якая заклала падмурак магутнасьці роду.
Сын [[Радзівіл Осьцікавіч|Радзівіла Осьцікавіча]].
 
З [[1481]] году займаў пасаду намесьніка [[смаленск]]ага. У [[1488]] як кашталян [[трокі|троцкі]] і намесьнік [[наваградак|наваградзкі]] ўвайшоў у склад [[Рада Вялікага Княства Літоўскага|Рады Вялікага Княства Літоўскага]]. Неўзабаве вылучыўся на галоўную ролю ў Радзе і ў [[1492]] заняў пасады [[ваявода віленскі|ваяводы віленскага]] і [[канцлер вялікі літоўскі|канцлера вялікага літоўскага]]<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 492—493.</ref>.
 
Выконваючы тэстамэнт [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Казімер Ягайлавіч|Казімера]], у [[1492]] забясьпечыў пераход стальца Вялікага Княства да [[Аляксандар Ягелончык|Аляксандра]]. Выступаў за шлюб Аляксандраапошняга з Аленай Іванаўнай, дачкой маскоўскага валадарагаспадара [[Іван III|Івана III]]. Быў адным з ініцыятараў падпісання ў [[1499]] новага акта уніі паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім. Кіраваў дзяржавай пры адсутнасці вялікага князя. Паводле тэстамэнту Аляксандра, спрыяў перадачы ў [[1506]] стальца да [[Жыгімонт Стары|Жыгімонта Старога]].
 
УПершы першымраз шлюбеажаніўся адз Соф’іСоф’яй, дачкой [[Ваяводы віленскія|ваяводы віленскага]] [[Івашка Манівід|І. Манівіда]], другі — з Соф'яй, дачкой князя [[МанівідыІван Заслаўскі|МанівідаўІ. Заслаўскага]], трэці — з Соф'яй (Хвядорай)), дачкой князя І. Рагацінскага. У першым шлюбе меў дачку, а таксама сыноў [[Мікалай Радзівіл|Мікалая]], [[Ян Радзівіл «Барадаты»|Яна]], [[Войцех Радзівіл|Войцеха]], [[Юры Радзівіл (гетман вялікі літоўскі)|Юрыя]]. Па сьмерці жонкі ўзяў шлюб з Соф’яй, дачкой князя [[Іван Заслаўскі|І. Ю. Заслаўскага]], і з Соф’яй (Хвядорай), дачкой князя І. Рагацінскага<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 493.</ref>.
 
Ад трох ягоных сыноў пайшлі асобныя лініі роду Радзівілаў:
* ''Першая'' (старэйшая) з тытулам князёў на Гонядзі (цяпер [[Польшча]]) і МядзеляхМядзелах ([[Беларусь]]) пайшла ад старэйшага сына [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалая]], згасла ў [[1542]].
* ''Другая'' (фактычна малодшая), з тытулам князёў на [[Біржы|Біржах]] і [[Дубінкі|Дубінках]] ([[Летува]]) — ад [[Юры Радзівіл Літоўскі Геркулес|Юрыя Радзівіла «Геркулеса Літоўскага»]], згасла ў [[1669]].
* ''Трэцяя'', з тытулам князёў на [[Нясьвіж]]ы ([[Беларусь]]) і [[Алыка|Алыцы]] ([[Украіна]]) — ад [[Ян Радзівіл «Барадаты»|Яна Барадатага]].
 
== Галерэя ==
<center><gallery widths=215 heights=180 caption="Іканаграфія Мікалая Радзівіла «Старога»" perrow="4">
<center>
<gallery widths=215 heights=180 caption="Іканаграфія Мікалая Радзівіла «Старога»">
Файл:Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары.jpg|Невядомы мастак, кан. [[XVII стагодзьдзе|XVII]]—[[XVIII стагодзьдзе|XVIII]] стст.
Файл:Mikołaj Radziwiłł Stary.PNG|З альбома «Выявы роду Радзівілаў». [[Нясьвіж]], [[1758]]
Файл:Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары (XX).jpg|Невядомы мастак, да [[1930]]
</gallery></center>
</center>
 
== Крыніцы ==