Зорная сыстэма: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выпраўленьне спасылак
артаграфія, выпраўленьне спасылак
Радок 1:
[[Выява:Sirius A and B Hubble photo.jpg|thumb|Сірыўс A і Сірыўс B, фота атрымана [[Хабл (тэлескоп)|тэлескопам «Хабл»]]]]
 
'''Зорная сыстэма''' — гэта [[сыстэма]], якая складаецца з [[зорка|зоркі]] або групы зорак, і, магчыма, [[плянэтная сыстэма|плянэтных сыстэм]] з меньшых цел (такіх як [[плянэта|плянэты]] або [[астэроід|астэроіды]]), аб'яднаных [[гравітацыя|гравітацыяй]]. У прыватнасьці, [[Сонечная сыстэма]] — гэта зорная сыстэма, якая складаецца з [[Сонца]] ій іншых цел (як [[Зямля]]), якія круцяцца вакол яго.
 
== Падвойныя зорныя сыстэмы ==
 
Зорныя сыстэмы з двух зорак завуцца [[падвойная зорка|падвойнымі зоркамі]], або падвойнымі зорнымі сыстэмамі. Пры адсутнасьці [[Прыліўныя сілы|прыліўных]] эфектаў, абурэньняў ад іншых сіл і перадачы [[маса|масы]] ад адной зоркі да іншай, такая сыстэма ўстойлівая, і абедзьве зоркі будуць неабмежавана доўга рухацца па [[эліпс|эліптычнай]] [[арбіта|арбіце]] вакол [[цэнтр мас|цэнтра мас]] сыстэмы. Гл.Глядзіце: [[Задача двух цел]].
 
== Сыстэмы з больш чым двума зоркамі ==
Радок 17:
=== Дынамічная тэорыя ===
 
Тэарэтычна мадэляваньне кратнай зорнай сыстэмы складаней, чым падвойнай, бо разгляданая [[дынамічная сістэмасыстэма]] ([[Задача N цел]]) можа выяўляць [[тэорыя хаосу|хаатычнае]] паводзіны. Шматлікія канфігурацыі невялікіх груп зорак апыняюцца нестабільнымі, і, у выніку, адна з зорак набліжаецца да іншай досыць блізка і разганяецца настолькі, што пакідае сыстэму.<ref>Multiple Stellar Systems: Types and Stability, Peter J. T. Leonard, in ''Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics'', P. Murdin, ed., анлайн-версіі: [http://eaa.iop.org/ Institute of Physics], арыгінальнае выданьне, апублікаванае Nature Publishing Group, 2001.</ref> Гэтай нестабільнасьці можна пазбегнуць, калі гэтая такая сыстэма, якія Эванс<ref>Stars of Higher Multiplicity, David S. Evans, ''Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society'' '''9''' (1968), 388—400.</ref> зваў ''іерархічнымі''. У іерархічнай сыстэме зоркі могуць быць падзеленыя на дзьве групы, кожная з якіх круціцца па вялікай арбіце вакол [[цэнтр мас|цэнтра мас]] сыстэмы. Кожная з гэтых груп павінна таксама быць іерархічнай. Гэта азначае, што яны таксама могуць быць падзеленыя на меньшыя падгрупы, якія самі зьяўляюцца іерархічнымі, і г. д.
 
=== Патройныя зорныя сыстэмы ===