Валочная памера: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Рэдагаваньні 86.57.157.210 (гутаркі) скасаваныя да папярэдняй вэрсіі Niles belarus |
дНяма апісаньня зьменаў |
||
Радок 1:
'''«Валочная памера»''' — назва аграрнай рэформы ў [[ВКЛ]], якая праводзілася на працягу 2-й
[[16 стагодзьдзе|ХVІ стагодзьдзе]] адзначанае ў [[гісторыя Беларусі|гісторыі Беларусі]] значным эканамічным росквітам. Павялічваліся плошчы ворных земляў, расла вытворчасьць сельскагаспадарчай прадукцыі на продаж. Сталы попыт на збожжа ў краінах Заходняй Эўропы, адным з асноўных экспарцёраў якога было [[Вялікае Княства Літоўскае]], вымушаў землеўласьнікаў, і, ў першую чаргу дзяржаву, стымуляваць сельскагаспадарчую вытворчасьць.
Дзеля гэтага яшчэ з канца [[15 стагодзьдзе|ХV стагоддзя]] была распачатая рэарганізацыя панскай гаспадаркі. Прадугледжвалася як пашырэньне феадальных гаспадарак («двароў»), гэтак і
Дакладны ўлік, размеркаваньне зямлі ў дзяржаве, уніфікацыя павіннасьцяў і былі мэтамі аграрнай рэформы, распачатай у сярэдзіне ХVІ
У якасьці меры плошчы і адначасова адзінкі павіннаснага абкладаньня ўводзілася [[валока]] (30 маргоў, або 21,36 [[гектар|гектара]]). Кожная сялянская сям'я атрымлівала зямельны надзел велічынёю з валоку ці яе частку, з якой выконвала дакладна вызначаныя павіннасьці (улічвалася таксама якасьць глебы: грунт добры, сярэдні, дрэнны і вельмі дрэнны).
Радок 11:
У залежнасьці ад характару павіннасьцяў валокі падзяляліся на цяглыя - за карыстаньне імі сяляне адраблялі паншчыну, асадныя - плацілі [[чынш]], службовыя - выконвалі дваровую, рамесную або іншую службу. На апрацоўку аднае фальваркавай (панскай) валокі адводзілася сем сялянскіх валок.
Валочная памера дала пачатак перабудове сельскай гаспадаркі нашай краіны. Увядзеньне аднастайнай адзінкі пазямельнай меры і абкладаньня павіннасьцямі спрыяў пераходу эканомікі на новы ровень і, адпаведна, гаспадарчай стабільнасьці дзяржавы. Аграрная рэформа забясьпечыла своечасовае і
Пасьля ўліку і перадзелу зямельнага фонду, а таксама засяленьня занядбаных земляў сялянская сіла размяркоўвалася на абшарах [[Вялікае Княства Літоўскае|Княства]] больш-менш раўнамерна, дзякуючы чаму павялічылася эфектыўнасць землекарыстаньня. Нарэшце, дакладнае вымярэньне ўсіх зямельных надзелаў і юрыдычна аформленае замацаваньне іх за канкрэтнымі гаспадарамі спрыялі спыненьню ўзаемных прэтэнзій уласьнікаў ды незаконных захопаў чужых земляў, ад чаго, як вядома, даўней пралілося нямала крыві.
|