Аўстралія: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (гутаркі | унёсак)
д r2.7.3) (робат дадаў: lad:Ostralya
афармленьне, выпраўленьне спасылак
Радок 1:
{{Краіна|
|Назва = Аўстралія |
|НазваЎРоднымСклоне = Аўстраліі |
|НазваНаДзяржаўнайМове = Commonwealth of Australia |
|Сьцяг = Flag of Australia.svg |
|Герб = Australian Coat of Arms.png |
|НацыянальныДэвіз = |
|Месцазнаходжаньне = Location Australia.svg |
|АфіцыйнаяМова = няма, [[ангельская мова|ангельская]] (дэ-факта) |
|Сталіца = [[Канбэра]] |
|НайбуйнейшыГорад = [[Сыднэй]] |
|ТыпУраду = [[канстытуцыйная манархія]] |
|ПасадыКіраўнікоў = [[каралева]] <br /> [[губэрнатар]] |
|ІмёныКіраўнікоў = [[ЭлізабэтаЛізавета ІІII]] <br /> [[Майкл Джэфры]] |
|Плошча = 7 617 930 |
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 6-е |
|АдсотакВады = 1 |
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2010 |
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 51-е |
|Насельніцтва = 22 203 464 |
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 2,833 |
|ГодАцэнкіСУП = 2008 |
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 18 |
|СУП = $799,054 млрд |
|СУПНаДушуНасельніцтва = $36 918 |
|Валюта = [[Аўстралійскі даляр]] |
|КодВалюты = AUD |
|ЧасавыПас = UTC+8 да UTC+11,5 |
|ЧасРозьніцаUTC = +8 да +11,5 |
|ЧасавыПасУлетку = +8 да +11,5 |
|ЧасРозьніцаUTCУлетку = +8 да +11,5 |
|НезалежнасьцьПадзеі= — ад [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] |
|НезалежнасьцьДаты = <br />[[1 студзеня]] [[1901]] |
|ДзяржаўныГімн = Advance Australia Fair |
|АўтамабільныЗнак = AUS |
|ДамэнВерхнягаЎзроўню = au |
|ТэлефонныКод = 61 |
|Дадаткі = [[Файл:Map of Australia.png|цэнтар|250пкс|Мапа Аўстраліі]]
}}
'''Аўстралійскі Саюз''' ({{langмова-en|Commonwealth of Australia}}), '''Аўстра́лія''' ({{langмова-en|Australia}}, ад {{langмова-la|austrālis|скарочана}} «паўднёвы») — дзяржава ў [[Паўднёвае паўшар'епаўшар’е|Паўднёвым паўшар'іпаўшар’і]], чалец [[Садружнасьць нацыяў|Садружнасьці Нацыяў]]. Сталіцай дзяржавы зьяўляецца горад [[Канбэра]]. Разьмешчана на [[Аўстралія (кантынэнт)|матэрыкемацерыку Аўстралія]], высьпе [[Тасманія]] і некалькіх іншых выспах [[Індыйскі акіян|Індыйскага]] і [[Ціхі акіян|Ціхага акіянаў]]. ШостаеШостая паводле плошчы дзяржава сьвету, адзіная дзяржава, якая займае цэлы матэрыкмацярык. На поўнач ад Аўстралійскага Саюзу разьмешчаныя [[Усходні Тымор|Ўсходні Тымор]], [[Інданэзія]] і [[Папуа-Новая Гвінэя|Папуа — Новая Гвінэя]], да паўночнага ўсходу — [[Вануату]], [[Новая Каледонія]] і [[Саламонавы выспы]], на паўднёвы ўсход — [[Новая Зэляндыя]]. Найкарацейшую адлегласьць паміж галоўнай выспай Папуа — новайНовай Гвінэяй і матэрыковай часткай Аўстралійскага Саюзу складае ўсяго 145 км, а адлегласьць ад аўстраліскайаўстралійскай выспы Боігу да Папуа — новай Гвінэі — усяго 5 кілямэтраў.
 
== Назва ==
Радок 46:
Сучасныя дасьледаваньні даказалі, што Аўстралія была заселеная ўжо 60 тыс. гадоў таму перасяленцамі з [[Азія|Азіі]].
 
Для эўрапейцаў першапачаткова Аўстралію адкрылі [[Партугалія|партугальцы]], якія ў гэтыя гады будавалі свае гандлёвыя базы ў [[Індыя|Індыі]], [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай Азіі]] і [[Кітай|Кітаі]]. Аўстралія іх не зацікавіла, таму што была незаселеная, і мела неспрыяльныя для эўрапейцаў кліматычныя ўмовы. Таксама і [[Нідэрлянды|галяндцы]], якія дасьледавалі ў [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] заходняе і паўночнае ўзьбярэжжа кантынэнта, далі яму толькі назву — ''Новая Галяндыя''.
 
У [[1787]] годзе на кантынэнт прыбылі першыя [[Вялікабрытанія|брытанскія]] караблі з арыштантамі з Англіі, [[Шатляндыя|Шатляндыі]] і [[Валія|Валіі]]. Большасьць былых арыштантаў заставалася ў Аўстраліі і была заснаваная брытанская калёнія ''Новы Паўднёвы ЎэльсЎэйлз''.
 
Унутраныя вобласьці кантынэнта заставаліся недасьледаваныя да пачатку [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]]. Большасьць дасьледчыкаў, якія кіраваліся ў глыб аўстралійскіх [[пустэльня]]ў не вярталіся. Нават у нашы дні гэта застаецца адным з самых складаных месцаў на Зямлі.
Радок 55:
Аўстралія зьяўляецца ўдзельнікам [[Брытанская Садружнасьць Нацыяў|Брытанскай Садружнасьці Нацыяў]], захоўвае ў дзяржаўных дакумэнтах назву [[дамініён]]. Палітычная будова краіны фармальна зьяўляецца фэдэрацыйная канстытуцыйная манархія, з дзьвюхпалатным парлямэнтам. Канстытуцыя краіны была прынятая ў [[1900]] годзе, згодна зь ёй кіраўніком дзяржавы зьяўляецца каралева Аўстраліі (цяпер [[Элізабэта ІІ]]), якая ажыцьцяўляе сваю ўладу праз [[губэрнатар]]а. Тытул каралевы Аўстраліі быў дадзены брытанскай каралеве ў [[1971]] годзе аўстралійскім парлямэнтам.
 
Практычна кіраўніком Аўстраліі зьяўляецца губэрнатар [[Майкл Джэфры]] і [[прэм'ерпрэм’ер-міністар]] Аўстраліі [[Кэвін Руд]]. [[Заканадаўчая ўлада]] належыць дзьвюхпалатнаму парлямэнту, дэпутаты якога выбіраюцца на ўсеагульных выбарах: Сэнат на шасьцігадовы тэрмін, налічвае 76 сэнатараў (па 12 прадстаўнікоў ад кожнага штату і па два прадстаўнікі ад Паўночнай тэрыторыі і Аўстралійскай сталічнай акругі) і Палата Прадстаўнікоў з трохгадовым тэрмінам дзеяньня, якая налічвае 150 дэпутатаў, якія выбіраюцца прапарцыянальна колькасьці насельніцтва.
 
[[Выканаўчая ўлада]] належыць [[урад]]у, які фармальна кіруецца губэрнатарам, але фактычна падпарадкоўваецца прэм’ер-міністру. Прэм’ер-міністра назначаецца ад імя каралевы губэрнатарам.
Радок 78:
 
# [[Тэрыторыя фэдэральнай сталіцы]] (мацерыковая тэрыторыя)
# [[Новы Паўднёвы ЎэльсЎэйлз]]
# [[Вікторыя (штат)|Вікторыя]]
# [[КвінслэндКўінзлэнд]]
# [[Паўднёвая Аўстралія]]
# [[Заходняя Аўстралія]]
Радок 110:
* [[Сыднэй]] — 4 293 100 жыхароў,
* [[Мэльбурн]] — 3 730 000 жыхароў,
* [[БрысбэнБрысбэйн]] — 1 810 900 жыхароў,
* [[ПертПэрт]] — 1 507 900 жыхароў,
* [[Адэлаіда]] — 1 138 833 жыхары,
* [[Голд -Кост]] — 554 638 жыхароў,
* [[Ньюкасл (Аўстралія)|Ньюкасл]] — 512 000 жыхароў,
* [[Канбэра]] — 323 000 жыхароў.
 
Прыкладна 63,8% насельніцтва Аўстраліі зьяўляюцца [[хрысьціянства|хрысьціянамі]], 2,1% — [[будызм|будысты]], 1,7% — [[іслам|мусульмане]], 0,7 — [[індуізм|індусы]], 0,4 — [[юдаізм|юдзеі]], 1,2% — мясцовыя веравызнаньні, 30,6% — [[атэізм|атэісты]]. Сярод хрысьціянаў самай вялікай групай зьяўляюцца [[каталіцызм|каталікі]] (25,8%) і [[анліканства|англікане]] (18,7%).
 
== Культура ==
 
== Глядзіце таксама ==
Радок 125 ⟶ 123:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Australia|выгляд=міні}}
 
{{Краіны Акіяніі}}