Паўстаньне 1830—1831 гадоў: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д артаграфія |
артаграфія |
||
Радок 23:
== Паўстаньне ў Беларусі ==
[[4 красавіка]] [[1831]] году невялікая групка мясцовых паўстанцаў ахапіла магазынам зброі ў [[Ашмяны|Ашмянах]] і выдала яе жыхарам. Паўстанцы ўзялі ў палон каля 70 расейцаў-інвалідаў з афіцэрамі, якія абаранялі горад. Узятыя ў палон афіцэры таксама выдалі загад здацца каля 40 салдатаў з расейскага Велікалуцкага полку, якія прыйшлі да гораду й рыхтаваліся да бою на вуліцах. Пры касьцёле дамініканцаў ксёндз Ясінскі заклікаў жыхароў да ўдзелу ў паўстаньні. За прыкладам жыхароў паўсталі некаторыя земскія ўладальнікі: [[Караль Пшэздзецкі]] і [[Юзэф Зянковіч]]
Па просьбе жыхара вялейскага павету Валадкевіча Караль Пшэздзецкі выслаў невялікі атрад да [[Вялейка|Вялейкі]]. [[14 красавіка]] маёр Любанскі прыбыў у горад і казаў біць у касьцельныя званы. На гэты знак жыхары паўсталі, але мясцовы расейскі гарнізон таксама падрыхтаваўся да бою. Калі аднак да гораду прыбыў атрад Ходзька, расейцы здаліся ў палон<ref name="Callier-74"> Edmund Callier, [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=oai:www.wbc.poznan.pl:6083&from=http://fbc.pionier.net.pl Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831], Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, s. 74. (.djvu) {{ref-pl}}</ref>.
Радок 29:
[[16 красавіка]] ашмянскія паўстанцы пад камандаваньнем Біруты й Стэльніцкага беспасьпяхова сутыкаліся з атрадам расейцаў пад камандаваньнем палкоўніка Вежуліна (полк казакоў, невядомая колькасьць пяхоты, 2 гарматы). Пасьля сутычкі расейцы пачалі разьню жыхароў. Загінула 150 чалавека, ў тым ліку ксёндз Кужэлеўскі і доктар Закшэўскі<ref name="Callier-74"/>.
[[20 красавіка]] атрад Пшэздзецкага быў разьбіты пад Вішневам
[[4 траўня]] атрады Радзішэўскага й Валадкевіча паспрабавалі зноў ўзяць Вялейку. Атак
[[8 траўня]] тры атрады паўстанцаў, пад камандаваньнем Тамаша Лапацінскага, Брахоцкага й Леапольда Клёта супольным атакам занялі [[Дзісна|Дзісну]]. Некалькі дзесятак кавалерыстаў загінула, калі непатрэбна сьпяшаючы й паслухаўшы габрэя, ўвайшлі ў горад наўпрост у засаду. Паўстанцы ўзялі некалькі дзесятак расейцаў у палон. Утрымліваліся ў горадзе некалькі дзён<ref> Edmund Callier, [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=oai:www.wbc.poznan.pl:6083&from=http://fbc.pionier.net.pl Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831], Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, s. 107—109. (.djvu) {{ref-pl}}</ref>.
|