Царква Сьвятога Духа (Менск): розьніца паміж вэрсіямі

Некаторыя дасьледнікі<ref name="Z43">{{Літаратура/Рэха даўняга часу|к}} С. 43.</ref> мяркуюць, што мураваную царкву Сьвятога Духа збудавалі каля [[1616]] року. Аднак беларускі гісторык архітэктуры [[Уладзімер Дзянісаў|У. Дзянісаў]] паказвае на тое, што будова храму вялася пазьней, у [[1630-я|30-я]]—[[1640-я|40-я]] рокі [[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]] Рэч у тым, што на плошчы побач з базылянскім манастыром знаходзіўся вольны пляц «Лужына», які толькі ў [[1636]] року вылучылі Сьвята-Духаўскаму манастыру для будовы мураванай царквы замест драўлянай<ref>Беларускі архіў. Т. 3. С. 178.</ref>. Відаць, будова новага храму зрабілася магчымай па атрыманьні манастыром у [[1634]] року 2000 злотых паводле [[тастамэнт]]у заможнага [[Полацак|полацкага]] месьціча<ref>Беларускі архіў. Т. 3. С. 137.</ref><ref name="dzian334">[[Уладзімер Дзянісаў|У. М. Дзянісаў]]. Комплекс уніяцкіх кляштароў // {{Літаратура/Памяць/Менск|1к}} С. 334.</ref>.

 

 

Мяркуецца, што будова бажніцы скончылася да [[1650-я|1650-х]] рокаў<ref name="dzianisau">[[Уладзімер Дзянісаў|У. М. Дзянісаў]]. Комплекс базыльянскіх манастыроў у Мінску // Помнікі старажытнабеларускай культуры: Новыя адкрыцці. — Мн.: Навука і тэхніка, 1984.</ref>, бо ўжо ў [[1651]] року вуніяцкі мітрапаліт [[Антон Сялява]] наказаў у спадчыну кляштару базылянак 20 000 злотых з адзінай умовай — быць пахаваным у царкве Сьвятога Духа<ref name="habr117">{{Літаратура/Мураваныя харалы|к}} С. 117.</ref>. Пазьней, у часе [[Вайна 1654—1667 гадоў|Крывавагу патопу]] ([[1654]]—[[1667]]) царква як частка комплексу базылянскіх манастыроў выкарыстоўвалася ў абарончых мэтах<ref>Беларускі архіў. Т. 3. С. 201.</ref>.

[[Файл:Church of Holy Spirit in Miensk (reconstruction).jpg|міні|Пачатковы выгляд комплексу базылянскіх кляштараў. Рэканструкцыя Л. Івановай паводле матэрыялаў [[Уладзімер Дзянісаў|У. Дзянісава]]]]

 

 

Царква — 1-[[нэф|нэфавы]] бязьвежавы храм зь 5-граннай апсідай, перакрыты, як паказвае [[Тамара Габрусь|Т. Габрусь]], цыліндрычнымі з распалубкамі (а не крыжовымі<ref name="habr118">{{Літаратура/Мураваныя харалы|к}} С. 118.</ref>, як меркаваў У. Дзянісаў<ref name="dzian334"/>) скляпеньнямі, што абапіраліся на масіўныя ўнутраныя [[контрфорс]]ы. У архітэктуры царквы прысутнічалі элемэнты готыкі — сьцены прарэзвалі вялікія сьпічастыя вокны. Аднак галоўны [[фасад]] прадстаўляў лёгкую ярусную кампазыцыю, выкананую пад відавочным уплывам паўночнага рэнэсансу. Спалучэньне готыкі і рэнэсансу — адна з характэрных асаблівасьцяў разьвіцьця дойлідзтва Беларусі ў гэтую эпоху.