Кансэрватызм: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.6.4) (робат зьмяніў: ta:பழைமைவாதம்; касмэтычныя зьмены |
дапаўненьне крыніца — http://uk.wikipedia.org/wiki/Консерватизм?oldid=9376774 |
||
Радок 1:
[[Файл:DodgerBlue flag waving.svg|міні|180пкс|справа|Сьцяг кансэрватызму]]
'''Кансэрватызм''' ({{lang-fr|conservatisme}}, ад [[лацінская мова|лац.]] conservo — «захоўваю») — [[ідэалёгія|ідэалягічная]] прывержанасьць да [[традыцыя|традыцыйных]] каштоўнасьцей і парадкаў, сацыяльных ці рэлігійных дактрынаў. У палітыцы — кірунак, які адстойвае каштоўнасьць дзяржаўнага і грамадзкага парадку, непрыманьне радыкальных рэформаў і [[экстрэмізм]]у. Галоўнай каштоўнасьцю ў кансэрватызме прымаецца захаваньне традыцый грамадзтва, ягоных інстытутаў,
У [[зьнешняя палітыка|зьнешняй палітыцы]] кансэрватызм праяўляецца праз стаўку на ўмацаваньне бясьпекі, прымяненьне вайсковай сілы, падтрымку традыцыйных хаўрусьнікаў, у [[зьнешнеэканамічныя адносіны|зьнешнеэканамічных адносінах]] — [[пратэкцыянізм]]. Для кансэрватызму характэрныя прыхільнасьць да існуючых і ўсталяваных сацыяльных сыстэмаў і нормаў, «скептычнае» ўспрыманьне ідэяў роўнасьці людзей, непрыманьне [[рэвалюцыя]]ў і радыкальных рэформаў, адстойваньне эвалюцыйнага арганічнага, максымальна павольнага разьвіцьця. Ідэалягічна кансэрватызм супрацьстаіць як [[лібэралізм]]у, гэтак і [[сацыялізм]]у. Кансэрватызм варта адрозьніваць ад [[рэтраградзтва]] як ад імкненьня назад і варожасьці да новаўвядзеньняў, і ад [[традыцыяналізм]]у. Сучасны кансэрватызм часам аказваецца нават больш гнуткім і рухомым, чым іншыя палітычныя плыні.
Упершыню тэрмін «кансэрватызм» ужыў у [[1891]] годзе францускі палітык і пісьменьнік [[Франсуа Рэнэ дэ Шатабрыян]], падчас [[Француская рэвалюцыя|Францускае рэвалюцыі]]. У заходняй палітыцы кансэрватызмам часьцяком называюць школу мысьленьня, распачатую [[Эдмунд Бэрк|Эдмундам Бэркам]], [[Люі дэ Банальд|Люі дэ Банальдам]] і падобнымі мысьлярамі. Акрамя Бэрка, вялікі ўнёсак у афармленьне кансэрватызму зрабілі францускі езуіт [[Жазэф дэ Мэстр]] і аўстрыйскі канцлер [[Клемэнт Мэтэрніх]].
Меркаваньні кансэрватыўных партыяў у сьвеце вельмі розныя. Асноўнымі кансэрватыўнымі палітычнымі сіламі ў сваіх краінах лічацца [[лібэральна-дэмакратычная партыя Японіі]], [[Рэспубліканская партыя|Рэспубліканская партыя ЗША]], [[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]], [[Лібэральная партыя Аўстраліі]]. Сьветапогляд і палітыка ўсіх гэтых партыяў моцна адрозьніваюцца адзін ад аднаго.
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.conservapedia.com/Main_Page Кансэрватыўная энцыкляпэдыя]
[[Катэгорыя:Палітыка]]
[[Катэгорыя:Ідэалёгія]]
| |||