Вікіпэдыя

Чан Кайшы: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д r2.7.2+) (робат зьмяніў: fa, gan, ka, my, sk, sr, tg, th, zh, zh-min-nan, zh-yue; касмэтычныя зьмены
афармленьне
Радок 1:
{{Артаграфія}}
{{Палітык
| імя = Чан Кайшы
| выява = Chiang Kai-shek Colour.jpg
| подпіс_пад_выявай = галоўнакамандуючы ўзброенымі сіламі Кітая, [[гэнералісімусгенэралісімус]] Чан Кайшы. Сакавік [[1945]]
| шырыня партрэта =
| пасада = Старшыня Нацыянальнага ўрадаўраду Кітайскай рэспублікі
| пачатак_тэрміну = [[10 кастрычніка]] [[1928]]▼
| сьцяг = Flag of the Republic of China.svg
| канец_тэрміну = [[15 сьнежня]] [[1931]]▼
▲| пачатак_тэрміну = [[10 кастрычніка]] [[1928]]
| папярэднік = [[Тань Янькай]]▼
▲| канец_тэрміну = [[15 сьнежня]] [[1931]]
| наступнік = [[Лін Сэнь]]▼
▲| папярэднік = [[Тань Янькай]]
| пасада2 = Старшыня Нацыянальнага ўрадаўраду Кітайскай рэспублікі▼
▲| наступнік = [[Лін Сэнь]]
| пачатак_тэрміну2 = [[10 кастрычніка]] [[1943]]▼
▲| пасада2 = Старшыня Нацыянальнага ўрада Кітайскай рэспублікі
| канец_тэрміну2 = [[20 траўня]] [[1948]]▼
| сьцяг_5 = Flag of the Republic of China.svg
| папярэднік2 = [[Лін Сэнь]]▼
▲| пачатак_тэрміну2 = [[10 кастрычніка]] [[1943]]
| наступнік2 = Пасада адменена▼
▲| канец_тэрміну2 = [[20 траўня]] [[1948]]
| пасада3 = Старшыня Выканаўчага Юаня Кітайскай Рэспублікі▼
▲| папярэднік2 = [[Лін Сэнь]]
| пачатак_тэрміну3 = [[4 сьнежня]] [[1930]]▼
▲| наступнік2 = Пасада адменена
| канец_тэрміну3 = [[15 сьнежня]] [[1931]]▼
▲| пасада3 = Старшыня Выканаўчага Юаня Кітайскай Рэспублікі
| папярэднік3 = [[Сун Цзывэнь]]▼
| сьцяг_2 = Flag of the Republic of China.svg
| наступнік3 = [[Чэнь МиншуМіншу]]▼
▲| пачатак_тэрміну3 = [[4 сьнежня]] [[1930]]
| пасада4 = Старшыня Выканаўчага Юаня Кітайскай Рэспублікі▼
▲| канец_тэрміну3 = [[15 сьнежня]] [[1931]]
| пачатак_тэрміну4 = [[20 лістапада]] [[1939]]▼
▲| папярэднік3 = [[Сун Цзывэнь]]
| канец_тэрміну4 = [[31 траўня]] [[1945]]▼
▲| наступнік3 = [[Чэнь Миншу]]
| папярэднік4 = [[Кун Сянсі]]▼
▲| пасада4 = Старшыня Выканаўчага Юаня Кітайскай Рэспублікі
| наступнік4 = [[Сун Цзывэнь]]▼
| сьцяг_4 = Flag of the Republic of China.svg
| дата_нараджэньня = 1887/10/31 кастрычніка 1887▼
▲| пачатак_тэрміну4 = [[20 лістапада]] [[1939]]
| месца_нараджэньня = <br />Сікоў, павет Фэнхуа, [[Чжэцзян]], каля [[Нінбо]] [[Файл: China Qing Dynasty Flag 1862.png|30 px]]▼
▲| канец_тэрміну4 = [[31 траўня]] [[1945]]
| дата_сьмерці = 5 красавіка 1975/04/05▼
▲| папярэднік4 = [[Кун Сянсі]]
| месца_сьмерці = <br />[[Тайбэй]], [[Тайвань]] [[Файл: Flag of the Republic of China.svg|30 px]]▼
▲| наступнік4 = [[Сун Цзывэнь]]
| партыя = [[Гаміньдан]]▼
▲| дата_нараджэньня = 1887/10/31
| бацька =▼
▲| месца_нараджэньня = Сікоў, павет Фэнхуа, [[Чжэцзян]], каля [[Нінбо]] [[Файл: China Qing Dynasty Flag 1862.png|30 px]]
| маці =▼
▲| дата_сьмерці = 1975/04/05
| пахаваны = Маўзалей Чан Кайшы, Цыху▼
▲| месца_сьмерці = [[Тайбэй]], [[Тайвань]] [[Файл: Flag of the Republic of China.svg|30 px]]
| жонка = 1) Мао Фумэй <br /> 2) Яо Ечэн <br /> 3) Чэнь Цзежу <br /> 4) [[Сун МэйлинМэйлін]]▼
▲| партыя = [[Гаміньдан]]
| дзеці ='' 'сыны:''' [[Цзян Цзінга]] і [[Цзян Вэйга]] (прыёмны)▼
▲| бацька =
| подпіс = Chiang Kaishek signature.svg▼
| веравызнаньне =蒋介石 宋美龄 结婚照 入 "上海 大 辞典"] </ref>
▲| маці =
▲| пахаваны = Маўзалей Чан Кайшы, Цыху
▲| жонка = 1) Мао Фумэй <br /> 2) Яо Ечэн <br /> 3) Чэнь Цзежу <br /> 4) [[Сун Мэйлин]]
▲| дзеці ='' 'сыны:''' [[Цзян Цзінга]] і [[Цзян Вэйга]] (прыёмны)
▲| подпіс = Chiang Kaishek signature.svg
}}
'''Чан Кайшы''' ([[Кітайская {{мова-zh|па-кітайску]]: 蒋介石, 蒋介石}}, Jiǎng Jièshí, Цзян Цзешы); [[31 кастрычніка]] [[1887]] -— [[5 красавіка]] [[1975]]) -— ваеннывайсковы і палітычны дзеячдзяяч [[Кітай|КітаяКітаю]], які ўзначаліў [[Гаміньдан]] ўу [[1925]] г. пасьля сьмерці [[Сунь Ятсэн]]а.
 
== РанніяРаньнія гады ==
Чан Кайшы нарадзіўся ў мястэчку Сікоў павета Фэнхуа правінцыі [[Чжэцзян]], прыкладна ў 40 кілямэтрах ад партовага горада [[Нінбо]], размешчанага паўднёвей за [[Шанхай]]. Згодна з запісам ў кнізе сямейнага летапісу, ён належаў да 28-га пакаленьню роду Чан, які бярэ пачатак ад нашчадкаў Чжоу-Гуна (мудрага кіраўніка, якім захапляўся сам [[Канфуцый]]). Сям'я Чан Кайшы жыла ў доме, які адначасова зьяўляўся і крамай: яго бацька - тыповы сельскі грамацей з старога кітайскага грамадства - быў гаспадаром салянай крамы, ашчадным, строгім і сталым. Ва ўзросце 6 гадоў бацькі аддалі яго ў прыватную школу, дзе ён пачаў сваю рэгулярную адукацыю пад кіраўніцтвам настаўніка Жэнь Цземая. <ref> [Http://www.peoples.ru/state/king/china/kai-shek/ Чан (Цзян ) Кайшы (Чжунчжэн) / Chiang Kai-shek <! - Загаловак дададзены ботам ->] </ref>
 
Радок 53 ⟶ 49:
 
[[18 сакавіка]] [[1910]] а ў Чан Кайшы зьявіўся першы і адзіны, які афіцыйна лічыцца родным сын, якому ён даў імя [[Цзян Цзінга|Цзінга]].
 
 
== На шляху да ўлады ==
 
У [[1911]] , пасьля пачатку [[Сіньхайская рэвалюцыя|Сіньхайскай рэвалюцыі]] у Кітаі, Чан Кайшы вярнуўся ў Кітай, дзе стаў дапамагаць [[Чэнь Цімэй|Чэнь Цімэю]] разгортваць ўзброеныя дзеяньні ў [[Шанхай|Шанхаі]] і ў [[Ханчжоў]] супраць цінскіх уладаў. Камандуючы авангардам, ён праклаў шлях да сталіцы сваёй роднай правінцыі [[Чжэцзян]] - гораду [[Ханчжоў]]. У ўзнагароду за посьпехі ў гэтай апэрацыі ён быў прызначаны камандзірам палка. Затым ён дапамог Чэнь Цімэю паставіць пад кантроль паўсталых правінцыю [[Цзянсу]].
 
Радок 78 ⟶ 72:
 
== Паўночны паход ==
 
[[Файл: Chiang1926.jpg|thumb|right|250px|Чан Кайшы ў 1926.]]
У [[1926]], на 2-м зьездзе партыі Гаміньдан Чан Кайшы быў абраны сябрам Цэнтральнага выканаўчага камітэта (ЦВК), а на пленуме ЦВК - сябрам Пастаяннага камітэта. На зьездзе Чан Кайшы выступіў з дакладам аб ваенным становішчы. Ён адстойваў прапанову аб тым, каб урад распачаў [[Паўночны паход]] з мэтай аб'яднаньня краіны.
Радок 95 ⟶ 88:
[[4 студзеня]] [[1928]] Чан Кайшы вярнуўся на пасаду галоўнакамандуючага Нацыянальнай рэвалюцыйнай арміяй і быў прызначаны камандуючым сіламі [[Паўночны паход|Паўночнага паходу]], які пасьпяхова завяршыў у ліпені таго ж года. [[10 кастрычніка]] [[1928]] а Чан Кайшы стаў старшынёй Нацыянальнага ўрада [[Гісторыя Кітайскай Рэспублікі|Кітайскай рэспублікі]].
 
== У барацьбе ззь Японіяй ==
[[Файл: Chiang1933.jpg|thumb|right|300px|Чан Кайшы ў 1933 годзе.]]
 
Радок 109 ⟶ 102:
 
== Рэлігійныя погляды ==
 
Насуперак антыхрысьціянскім настроям у Гаміньдане, жадаючы ажаніцца на Сун Мэйлін, гэнерал Чан Кайшы пагадзіўся з умовай, пастаўленай яе маці - прыняць хрысьціянства. Вясельле адбылася [[1 сьнежня]] [[1927]], аднак хрышчэньне ў [[метадызм|метадысцкай]] царквы Чан Кайшы прыняў толькі па сканчэньні амаль трох гадоў - [[23 кастрычніка]] [[1930]], перад гэтым старанна даследаваўшы хрысьціянскае веравучэньне. <ref name="r2176"> [http://portal-credo.ru/site/?act=lib&id=2176 Партал-Credo.Ru - Кс <! - Загаловак дададзены ботам ->] </ref>. Пасьля ён рэгулярна выступаў з пропаведзямі ў радыёзвароце на хрысьціянскія тэмы.
 
Радок 116 ⟶ 108:
Да гэтага часу на Тайвані карыстаецца папулярнасьцю кніга «Салодкая крыніца ў пустыні» ('' Хуанмо ганьцюань''), якая ўяўляе сабой пераклад кнігі Летта Кауман «Streams in the Desert» з каментарамі «ананімнага кітайскага хрысьціяніна», аўтарам якіх з'яўляецца Чан Кайшы, які чытаў яе зь ліпеня [[1944]] <ref name="r2176"/>.
 
== Тайванскі пэрыяд ==
== Тайваньскі перыяд ==
[[Файл: Stamp China 1945 2 inauguration.jpg|right|thumb|Паштовая марка Кітая 1945 года, прысвечаная інаўгурацыі Чан Кайшы]]
[[Файл: Chiang Kai-shek and his wife.jpg|thumb|left|300px|center|Чан Кайшы з жонкай у 1955 годзе]]
Пасьля паразы Гаміньдана ў [[1949]] Чан Кайшы ўзначаліў урад і Гаміньдан на [[Тайвань|Тайвані]]. Прэзыдэнт ([[1950]]) і Вярхоўны галоўнакамандуючы ўзброеных сіл [[Кітайская Рэспубліка|Кітайскай Рэспублікі]] (як афіцыйна называецца дзяржава на Тайвані). Да пачатку 1970-х гадоў карыстаўся падтрымкай [[ЗША]] і шматлікіх (але далёка не ўсіх) іх саюзнікаў як адзіны законны кіраўнік усяго Кітая. Доўгі час прадстаўнікі рэжыму Чан Кайшы займалі ў [[Савет Бясьпекі ААН|Савеце Бясьпекі ААН]] кітайскае месца, аднак [[25 кастрычніка]] [[1971]] у Савет Бясьпекі быў уведзены прадстаўнік [[КНР]].
 
Памёр [[5 красавіка]] [[1975]] г. на Тайвані, дзе правёў апошнія 26 гадоў свайго жыцьця. У сваім палітычным завяшчаньні Чан Кайшы заклікаў сваіх суайчыннікаў працягваць ажыццяўляць 3 народных прынцыпы Сунь Ятсена: дамагацца аздараўленьня і вяртаньня да жыцьця кантынентальнай часткі Кітая, адраджаць нацыянальную культуру і рашуча абараняць дэмакратыю. Перад сваёй сьмерцю ён прасіў, каб яго астанкі былі перавезены на мацярык ў Нанкін для пастаяннага пахаваньня на гары Цзыцзіньшань, дзе знаходзіцца труна з целам Сунь Ятсэна <ref> [http://www.epochtimes.ru/content/view/1157/17/Чан Кайшы: гісторыя кітайскага Банапарта - Вялікая Эпоха (The Epoch Times) - Актуальныя навіны і фотарэпартажы з усяго свету. Эксклюзіўныя навіны з Кітая <! - Загаловак дададзены ботам ->] </ref>. Сын Чан Кайшы - [[Цзян Цзінга]] - стаў новым кіраўніком тайваньскай адміністрацыі.
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1887 годзе]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Чан_Кайшы»