Вайна на Пірэнэйскім паўвостраве: розьніца паміж вэрсіямі
вікіфікацыя, артаграфія
(Створана старонка са зьместам '{{Узброены канфлікт |Назва = Гішпана-француская вайна |Частка ...') |
(вікіфікацыя, артаграфія) |
||
|
|Супернік1 = [[Файл:Flag of New Spain.svg|22px|border]] [[Гішпанская імпэрыя|Гішпанія]]<br />[[Файл:PortugueseFlag1707.png|22px|border]] [[Партугальская імпэрыя|Партугалія]]<br />[[Файл:Flag of the United Kingdom.svg|22px|border]] [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанія]]
|Супернік2 = [[Файл:Flag of France.svg|22px|border]] [[Француская імпэрыя|Францыя]] <br />[[Файл:OrzelekPoniatowski.jpg|border|22px]] [[Польскія
|Супернік3 =
|Супернік4 =
|align=left|'''[[Вялікабрытанія]]''' ||11 600 000 ||61 511 || 8 889 ||24 930 || 19 300
|-
|align=left|'''[[Гішпанія]]''' || 11 800 000|| 192 000<ref>Тут паказана колькасць
|-
|align=left|'''[[Партугалія]]''' ||2 960 000||200 000 ||10 000 ||40 000 ||
|align=left|'''Усяго''' ||'''26 360 000'''|| '''453 511 '''|| '''80 889 '''|| '''302 930 '''||
|-
|align=left|'''[[Францыя]]''' ||29 150 000 ||162 200<ref>Тут паказана колькасьць
|-
|align=left|'''Саюзьнікі Францыі (галоўным чынам палякі)''' |||| ||14 300 ||50 000 ||41 500
Вызваленчая барацьба ў Гішпаніі стала аднае з першых нацыянальных войнаў і адным з першых зьяўленьняў вялікіх [[Партызанская вайна|партызанскіх рухаў]]. Хоць падчас францускае акупацыі французы зьнішчылі гішпанскую адміністрацыю, якая раскалолася на правінцыйныя [[Хунта|хунты]] (у [[1810]] годзе ў адроджаны нацыянальны ўрад умацаваўся ў [[Кадыс]]е) і апынулася не ў стане набіраць, навучаць, ці абсталёўваць эфэктыўнае войска, аднак няздольнасьць Напалеона супакоіць народ Гішпаніі дазволіла гішпанскім, брытанскім і партугальскім сілам заставацца ў Партугаліі й даймаць францускія сілы на межах, а гішпанскім [[партызан]]ам зьнішчаць [[акупант]]аў у самай Гішпаніі. Дзейнічаючы ўзгоднена, рэгулярныя й нерэгулярныя сілы саюзьнікаў прадухілілі падначаленьне мяцежных гішпанскіх правінцыяў.
Гады баёў у Гішпаніі паступова выматалі Напалеона й ягонае [[Вялікае войска|Вялікае Войска]]. Хоць францускія войскі нярэдка перамагалі ў бою, іх лініі паведамленьня былі часьцяком перарэзаны партызанскімі атрадамі, што абцяжарвала баявыя дзеяньні. Хоць французы разбілі гішпанскае войска й адсунулі яе да меж, яна не была зьнішчана й працягвала ваяваць. У [[1812]], калі Францыя
Вайна й рэвалюцыя супраць акупантаў прывяла да прыняцьця [[Канстытуцыя Гішпанія 1812 году|Канстытуцыі Гішпаніі 1812 году]], пасьля сталае краевугольным каменем эўрапейскага [[лібэралізм]]у. Цяжар вайны зьнішчыў сацыяльную й эканамічную базу Гішпаніі ды Партугаліі, адкрыўшы шлях у эпоху сацыяльных беспарадкаў, палітычнае нестабільнасьці й эканамічнага застою. Спусташальныя [[Грамадзянская вайна|грамадзянскія войны]] паміж лібэральнымі й [[Абсалютная манархія|абсалютыскімі]] [[Фракцыя (палітыка)|фракцыямі]], пачатак якім паклалі атрады, якія прайшлі падрыхтоўку на гэтай вайне, працягваліся ў [[Пірэнэйскі паўвостраў|Ібэрыі]] аж да [[1850-я гады|1850-х гадоў]]. Крызыс, выкліканы ўзрушэньнямі ад уварваньня й рэвалюцыі, садзейнічаў здабыцьцю незалежнасьці большасьці [[Калёніі Гішпаніі|калёніяў Гішпаніі ў Амэрыцы]] й аддзяленьню [[Бразылія|Бразыліі]] ад Партугаліі.
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://csforester.narod.ru/gfb/peninsula/indexbook.htm Вайна на Пірэнэйскім паўвостраве
| |||