Астрына: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
дапаўненьне |
||
Радок 29:
|Колер = {{Колер|Беларусь}}
}}
'''Астрына''' — [[пасёлак гарадзкога тыпу|мястэчка]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Астрынка]]. Цэнтар [[Астрынскі пасялковы савет|пассавету]] [[Шчучынскі раён|Шчучынскага раёну]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]. Насельніцтва 2,2 тыс. чалавек ([[2008]]). Знаходзіцца за 22 км ад [[Шчучын]]а, за 29 км ад чыгуначнай станцыі [[Ражанка]] (лінія [[Масты]] — [[Ліда]]); на скрыжаваньні аўтамабільных шляхоў [[Горадня]] — [[Ліда]] і [[Масты]] — [[Шчучын]] — [[Радунь]] — [[Вільня]].
Астрына — [[Магдэбурскае права|магдэбурскае]] [[Мястэчка|мястэчка]] [[Лідзкі павет|гістарычнай Лідчыны]] (частка [[Віленскае ваяводзтва|Віленшчыны]]).
== Назва ==
Радок 38 ⟶ 39:
Беларускія археолягі [[Міхась Ткачоў|М. Ткачоў]] і [[Сяргей Піваварчык|С. Піваварчык]] праводзілі раскопкі на гарадзішчы, якое знаходзіцца за два кілямэтры ад Астрыны. Яны высьветлілі, што [[Славянскія мовы|славяне]] жылі тут яшчэ ў [[10 стагодзьдзе|Х ст.]], каля гарадзішча захаваліся курганныя могілкі таго часу.
Першы пісьмовы ўспамін пра Астрыну зьмяшчаецца ў [[Літоўская мэтрыка|Літоўскай
[[Файл:Coat of Arms of Astryna (1792).jpg|міні|165пкс|зьлева|Мескі герб з прывілею [[1792]]]]
У пач. [[16 стагодзьдзе|ХVI ст.]] у Астрыне знаходзілася сядзіба татарскіх князёў [[Астрынскія|Астрынскіх]], якія паходзілі з роду [[Гірэевічы|Гірэевічаў]], ад Гірэева ўнука Даўлета.
У [[1641]] [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Уладзіслаў Ваза]] надаў Астрыне прывілей на няпоўнае [[Магдэбурскае права]], паводле якога ў мястэчку штотыдзень адбываліся таргі. У [[1666]] тут збудавалі касьцёл, фундаваны магнатамі [[Пацы|Пацамі]] — [[Крыштап Пац|Крыштапам]] і ягонай жонкай [[Кляры дэ Мальгі Ляскарыс]]. Станам на [[1738]] у мястэчку было 57 дымоў. У [[1771]] намесьнікам (старостам) у Астрыне быў дуэлянт і авантурыст [[Андрэй Зянковіч]], што займаў пасаду [[інстыгатар вялікі літоўскі|інстыгатара вялікага]]. [[16 чэрвеня]] [[1792]] [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]] надаў мястэчку прывілей, які пацьвярджаў мескі герб: «''у блакітным полі срэбная вежа з чырвоным дахам, на даху збройная рука з палашом''»<ref>[http://knihi.com/hierb/astry.html Астрына] // {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}}</ref>.
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Астрына апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласьці [[Шчучынскі павет|Шчучынскага павету]] [[Віленская губэрня|Віленскай губэрні]]. Станам на [[1829]] тут было 159 будынкі (66 хрысьціянскіх і 93 юдэйскія)
Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) Астрына апынулася ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], дзе ў [[1926]] зрабілася цэнтрам гміны [[Шчучынскі павет|Шчучынскага павету]]. Станам на [[1921]] у мястэчку было 275 двароў. У [[1931]]
У [[1939]] Астрына ўвайшла ў [[БССР]]
== Насельніцтва ==
[[Файл:Astryna. Астрына (XX).jpg|міні|Царква, фота пач. [[XX стагодзьдзе|XX ст.]]]]
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1829]] — 591 чал., у тым ліку 257 хрысьціянаў і 334 юдэі<ref>[[Іна Соркіна]]. Мястэчкі Лідскага ўезда ў XIX — пачатку ХХ ст. // Ліда і Лідчына: да 685-годдзя з дня заснавання горада: матэрыялы рэспуб. навук.-практ. канф., (Ліда, 3 кастр. 2008 г.) / рэдкал.: Худык А. П. (гал. рэд.). — Ліда, 2008.</ref>; [[1859]] — 970 чал.; [[1863]] — 970 чал.; [[1866]] — 1196 чал., зь іх 481 праваслаўныя, 669 юдэяў, 12 каталікоў і 34 магамэтаніны; [[1869]] — 1206 чал.<ref>{{Літаратура/Мястэчкі Беларусі (2010)|к}} С. 380.</ref>; [[1882]] — 1984 чал. (973 муж. і 1011 жан.)<ref>Ostryna // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. 733.</ref>; [[1885]] — 1210 чал.; [[1897]] — 2410 чал
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1905]] — 1776 чал.; [[1909]] — 1145 чал.; [[1919]] — 1481 чал.; [[1921]] — 1574 чал.; [[1940]] — 2744 чал.; [[1990]] — 2,5 тыс. чал.
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[1 студзеня]] [[2001]] — 2407 чал.<ref>{{Літаратура/Памяць/Шчучынскі раён|к}}</ref>; [[2006]] — 2,2 тыс. чал.; [[2008]] — 2,2 тыс. чал.
=== Інфраструктура ===
Радок 93 ⟶ 94:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Памяць/Шчучынскі раён}}
* {{Літаратура/ЭГБ|1}}
* {{Літаратура/Мястэчкі Беларусі (2010)}}
|