Міхаіл Хадаркоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EugeneZelenko (гутаркі | унёсак)
д Афармленьне. + Interwikis. - Некаторыя памылкі
Czalex (гутаркі | унёсак)
rv
Радок 1:
[[image:Ignacy_Domeyko.jpg|thumb|right|Ignacy Domeyko]]
[[Выява:Khodorkovsky.jpg|міні|Міхаіл Хадаркоўскі на форуме "Адкрытая Расея".]]
'''Ignacy Domeyko''' (also spelled ''Domejko''; [[July 31]], [[1802]], Niedźwiadka [now Miadźviedka], [[Belarus]] - [[January 23]], [[1889]], [[Santiago de Chile]]) was a [[geologist]] and [[mineralogist]].
 
Domeyko studied at [[Vilnius University]] under [[Jedrzej Sniadecki|Jędrzej Śniadecki]], and at the [[Ecole des Mines]] in [[Paris]]. He was a close friend of the [[Romanticism|Romantic]] [[poet]] [[Adam Mickiewicz]]. After participating in the [[November Uprising]], in [[1831]] he chose to [[emigration|emigrate]] to [[France]] rather than face [[Russia]]n reprisals. In [[1838]] he left for [[Chile]] and lived there until [[May 22]], [[1884]], when he returned for an extended visit to [[Europe]]. He stayed four years in Poland, receiving an honorary doctorate at the [[Jagiellonian University]] in [[Krakow|Kraków]] and touring Europe, then returned to Chile.
'''Хадаркоўскі, Міхаіл Барысавіч''' ([[расейская мова|па-расейску]]: ''Ходорковский, Михаил Борисович'', нарадзіўся [[26 чэрвеня]] [[1963]]) — расейскі прадпрымальнік, палітык, палітзьняволены.
 
He was a professor at a mining college in [[Coquimbo]], and later ([[1867]]-[[1883]]) president of the [[University of Santiago de Chile]].
==Дзяцінства і маладосьць==
 
He greatly advanced studies in [[mineralogy]] and [[mining]] techniques, researched several new [[minerals]], and was also a [[meteorologist]] and [[ethnographer]].
Міхаіл Хадаркоўскі нарадзіўся ў [[Масква|Маскве]]. Яго бацькі былі інжынэры, усё жыцьцё працавалі на заводзе «Калибр». Сям'я жыла небагата, у камунальнай кватэры. Уласную кватэру Хадаркоўскія займелі толькі ў [[1971]] годзе.
 
Several entities have been named in his honor, including the mineral ''Domeykit'', the shellfish ''Nautilus domeykus'', the ammonite ''Amonites domeykanus'', the asteroid ''2784 Domeyko'', the [[Andes|Andean]] mountain range ''Cordillera Domeyko'', and the Chilean city of ''Domeyko''.
Зь дзяцінства Хадаркоўскі цікавіўся [[хімія]]й, скончыў школу з паглыбленым вывучэньнем хіміі, а ў [[1981]] годзе паступіў у [[Маскоўскі Хіміка-Тэхналягічны Інстытут імя Д. Мендзялеева]].
 
On the 200th Anniversary of Domeyko’s birth, [[UNESCO]] declared the year [[2002]] "Ignacy Domeyko Year." Several commemorative events were held in Chile under the auspices of Polish President [[Aleksander Kwasniewski|Aleksander Kwaśniewski]] and Chilean President [[Ricardo Lagos]].
Паколькі сям'я жыла сьціпла, зь першага курсу Міхаіл пачаў падрабляць цесьляром у жыльлёвым каапэратыве. Гэта не замінала яму пасьпяхова вучыцца і цягам усіх гадоў навучаньня быць найлепшым студэнтам свайго курсу. Аднак ня гледзячы на выдатныя акадэмічныя посьпехі і працу ў камсамоле, разьмеркаваньне пасьля заканчэньня інстытуту прынесла яму расчараваньне — па прычыне савецкай дыскрымінацыі (бацька Хадаркоўскага — [[жыды|жыд]]), ён ня змог атрымаць накіраваньне ў навукова-дасьледчы інстытут, чыёй тэматыкаю асабліва цікавіўся.
 
==See also==
==Пачатак прадпрымальніцкае дзейнасьці==
* [[Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko]]
 
==Reference==
Магчымасьці навуковае кар'еры ў [[СССР]] для Хадаркоўскага былі абмежаваныя, таму ён вырашыў карыстацца магчымасьцямі, якія давала энэргічным людзям [[Міхаіл Гарбачоў|Гарбачоўская]] «[[Перабудова]]». На той момант Хадаркоўскі ўжо быў жанаты з аднакурсьніцай і меў сына.
*Ignacy Domeyko, ''Moje podróże: pamiętniki wygnańca'' (My Travels: Memoirs of an Exile), [[Wroclaw|Wrocław]], [[Ossolineum]], [[1962]].
*Zbigniew Wójcik, ''Ignacy Domeyko: Litwa, Francja, Chile'' (Ignacy Domeyko: Lithuania, France, Chile), [[Wroclaw|Wrocław]], Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, [[1995]].
*{{Web reference | title=Ігнат Дамейка — светач сусветнай цывілізацыі | work=Матэрыялы VI Карэліцкіх чытанняў | URL=http://www.skc.edu.by/vydanni/damiejka-zmiest.htm | date=May 29 | year=2005}}
 
== External links ==
Хадаркоўскі вырашыў заняцца ўкараненьнем навукова-тэхнічных распрацовак у вытворчасьць. У [[1987]] годзе ён стварае Цэнтар Навукова-Тэхнічнае Творчасьці Моладзі. Паралельна з работай ён вучыўся ў Інстытуце Народнае Гаспадаркі імя Плеханава. Цэнтар хутка стаў эфэктыўнай і пасьпяховай арганізацыяй, злучывам паміж патрабаваўшымі сьвежых тэхналягічных ідэяў у вытворчасьці і фундамэнтальнай навукай.
* [http://www.uj.edu.pl/IRO/NEWSLET/IRO13/RYN-P.html Ignacy Domeyko – Spiritual Bridge between Poland and Chile]
 
* [http://www.dziennik.com/www/dziennik/kult/archiwum/07-12-02/pp-07-26-01.html An article about Domeyko]
У [[1989]] годзе заробленыя цэнтрам грошы сталіся асновай для арганізацыі аднаго зь першых камэрцыйных банкаў у [[Расея|Расеі]] — банка «[[Менатеп]]». Той час быў спрыяльным для банкаўскага сэктару — як дзяржаўным, так і камэрцыйным прадпрыемствам былі патрэбныя крэдыты. Банк актыўна ўдзельнічаў у шэрагу дзяржаўных праграмаў — у прыватнасьці, быў упаўнаважаны банкам кампаніі «[[Росвооружение]]».
[[Category:1802 births|Domeyko, Ignacy]]
 
У кастрычніку [[1992]] году рада дырэктароў банку «Менатеп» прыняла рашэньне аб зьмене канцэпцыі разьвіцьця і пераходзе ад чыста банкаўскага бізнэсу да стратэгіі стварэньня фінансава-прамысловае групы. У [[1994]] – [[1995]] гадах банк актыўна ўдзельнічаў у інвэстыцыйных конкурсах, цягам якіх набыў пакеты акцый шэрагу буйных прамысловых прадпрыемстваў — АО «Апатит», «Воскресенские минеральные удобрения», «Уралэлектромедь», Сярэднерасейскага і Кіраваґрадзкага медзеплавільных заводаў, Усць-Ілімскага лесапрамысловага камбінату, АО «АВИСМА», Волскага трубнага заводу.
 
==[[ЮКОС]]==
 
У [[1995]] годзе дзяржава вырашыла выставіць на закладавы аўкцыён буйны пакет дзяржаўнае нафтавае кампаніі «ЮКОС». Гэтае рашэньне было выкліканае дзьвюма прычынамі: сыстэмнай крызыс, якая ахапіла нафтавую эканоміку краіны, і адсутнасьцю грошай у бюджэце Расеі. Да [[1995]] году «ЮКОС» быў стратнай кампаніяй зь вялізнымі пазыкамі, стала падаючай добычай і састарэлым абсталяваньнем. На прадпрыемствах кампаніі была перадстрайкавая сытуацыя, выкліканая шасьцімесячнай затрымкаю выплаты заробкаў. Дзяржава прапанавала ўдзельнічаць у акцыі ўсім буйным фінансавым структурам, але акрамя банку «Менатеп» ніхто не рызыкнуў інвэставаць у практычна абанкруціўшуюся кампанію, хтосьці ня здолеў знайсьці дастаткова сродкаў для ўнясеньня дзяржаве закладу. У выніку пад заклад $350 млн. «Менатеп» атрымаў у кіраваньне 78% акцый НК «ЮКОС».
 
Хадаркоўскаму дасталася цалкам разбуранае і амаль безнадзейнае прадпрыемства. Каб паправіць справы спатрэбіліся 6 гадоў. Хадаркоўскі цалкам адышоў ад банкаўскага бізнэсу, займаўся выключна нафтаваю кампаніяй, дамаўляўся з урадам аб рэструктурызацыі пазыкаў, прыцягаў інвэстыцыі выключна пад уласную рэпутацыю. У кіраваньне кампаніяй былі запрошаныя сусьветна вядомыя мэнэджэры з буйных замежных нафтавых кампаній. Да [[2003]] году НК «ЮКОС» з стратнага прадпрыемства ператварыўся ў лідэра сусьветнага энэргетычнага рынку, удзельнікам дзясяткі сусьветных кампаній з найбольш празрыстай сыстэмай кіраваньня і справаводзтва, з капіталізацыяй у 40 млрд. даляраў.
 
==Мэцэнат==
 
Дасягнуўшы посьпехаў у бізнэсе, Хадаркоўскі пачаў шмат рабіць для вырашэньня праблемаў Расеі, для разьвіцьця моладзі.
 
У [[2001]] годзе Міхаіл Хадаркоўскі заснаваў дабрачынную фундацыю «Адкрытая Расея», мэтаю якое сталася рэалізацыя праектаў у галіне культуры і адукацыі, разьвіцьцё інтэлектуальнага патэнцыялу краіны.
 
У Падмаскоўі Хадаркоўскім быў заснаваны каледж для дзяцей-сіротаў.
 
Зь цягам часу Хадаркоўскі меў намер цалкам пераключыцца на кіраўніцтва фундацыяй, перадаўшы справы НК «ЮКОС» сваім калегам.
 
==Арышт і зьняволеньне==
 
[[25 кастрычніка]] [[2003]] году ў Новасыбірску самалёт Хадаркоўскага штурмам бярэ [[ФСБ]]. Хадаркоўскага абвінавачваюць у парушэньнях ОАО «Апатит» у [[1994]] годзе і арыштоўваюць. Знаходзячыся ў затачэньні, Хадаркоўскі складае зь сябе паўнамоцтвы кіраўніка нафтавае кампаніі, каб не пашкодзіць свайму прадпрыемству.
 
Арышт Хадаркоўскага зьвязваюць з палітычнымі амбіцыямі прадпрымальніка. «ЮКОС» выступаў спонсарам расейскіх дэмакратычных партый. Меўшаеся адбыцца зьліцьцё «ЮКОС»у зь іншым нафтавым гігантам «[[Сибнефть]]» прывяло б да зьяўленьня буйнейшае нафтавае кампаніі ў сьвеце, якая была б непадкантрольнаю Крамлю і рэжыму [[Уладзімір Пуцін|Ўладзіміра Пуціна]].
 
Пасьля арышту Хадаркоўскага значна пагоршылася інвэстыцыйная прыцягальнасьць Расеі. Пачаліся размовы аб высокай палітычнай рызыцы інвэстыцый у Расейскую Фэдэрацыю.
 
У сакавіку [[2004]] году газэта «Ведомости» публікуе перададзены Хадаркоўскім праз адвакатаў артыкул «Крызіс лібэралізму ў Расеі». Артыкул выклікаў моцны грамадзкі рэзананс і даў пачатак дыскусіі аб шляхах далейшага разьвіцьця расейскага грамадзтва.
 
Міхаіл Хадаркоўскі паўтары гады трымаўся ў турме, пакуль супраць яго фабрыкавалася крымінальная справа. Дэмакратычная грамадзкасьць Расеі пратэставала супраць зьняволеньня бізнэсмэну. Міжнародныя арганізацыі прызналі Хадаркоўскага вязьням сумленьня.
 
[[31 траўня]] [[2005]] году суд прысудзіў Хадаркоўскаму 9 год турмы.
 
Хадаркоўскі жанаты другім шлюбам, мае чатырох дзяцей.
 
==Зьнешнія спасылкі==
*[http://khodorkovsky.ru/ Прэсавы цэнтар Міхаіла Хадаркоўскага]
*[http://www.sovest.org/ Совесть.org] — група падтрымкі М. Хадаркоўскага і абвінавачаных па «справе ЮКОСу»
 
[[Катэгорыя:Расейскія палітыкі|Хадаркоўскі, Міхаіл]]
[[Катэгорыя:Расейскія прадпрымальнікі|Хадаркоўскі, Міхаіл]]
 
[[de:Michail Borissowitsch Chodorkowski]]
[[et:Mihhail Hodorkovski]]
[[en:Mikhail Khodorkovsky]]
[[fr:Mikhaïl Khodorkovsky]]
[[ru:Ходорковский, Михаил Борисович]]
[[fi:Mihail Hodorkovski]]
[[sv:Michail Chodorkovskij]]