Вікіпэдыя

Валынскае ваяводзтва: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д r2.7.1) (робат дадаў: lt:Voluinės vaivadija
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 4:
| Назва = Валынскае ваяводзтва
| Назва ў родным склоне = Валынскага ваяводзтва
| Арыгінальная назва = Palatinatus Volhynensis
| Герб = Coat of Arms ofVolyn. VałyńВолинь Voivodeship(1720).svgjpg
| Сьцяг = Banner of Vałyń Voivodeship.svg
| Краіна = [[ВКЛВялікае Княства Літоўскае]],<br />[[Карона Польскага каралеўства|Каралеўства Польскае]]
| Гімн =
| Статус =
Радок 16:
| БуйныяГарады =
| ДатаЎтварэньня =
| Кіраўнік = гл. [[ВалынскаеВаяводы ваяводзтва#Урадоўцы|Урадоўцывалынскія]]
|Назва пасады кіраўніка = Ваяводы
| Кіраўнік2 = [[Кашталяны валынскія]]
|Назва пасады кіраўніка2 = Кашталяны
| АфіцыйныяМовы =
|АфіцыйныяМовы =
Радок 30:
|Нацыянальны склад =
|Канфэсійны склад =
| Плошча = 38,3 300тыс.
|Адсотак ад плошчы =
|Месца паводле плошчы =
Радок 38:
| Шырата =
| Даўгата =
| Мапа = WołyńskieIRPVałynskaje vajavodztva.png Валынскае ваяводзтва.svg
| Памер мапы =
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
Радок 51:
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|ВКЛ}}
}}
'''Валынскае ваяводзтва'''<ref group="а">{{мова-be-old|Воеводство Волынское|скарочана}}; ({{мова-la|Palatinatus Volhynensis|скарочана}}), {{мова-pl|Województwo wołyńskie|скарочана}}</ref> — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў [[ВКЛВялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], (з [[1569]] року ў складзе [[Карона Польскага каралеўства|Каралеўства Польскага]]). Сталіцай ваяводзтва зьяўляласяСталіца — [[места]] [[Луцак]].▼
 
== Сымболіка ==
▲'''Валынскае ваяводзтва''' ({{мова-la|Palatinatus Volhynensis}}) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў [[ВКЛ|Вялікім Княстве Літоўскім]], з [[1569]] року ў складзе [[Карона Польскага каралеўства|Каралеўства Польскага]]. Сталіцай ваяводзтва зьяўлялася [[места]] [[Луцак]].
МелаВаяводзкая харугвухаругва была карычневага колеру з выявайвыяваю [[Пагоня|Пагоні]] (або зямельнага гербу — простага белага крыжа) у белым полі.<ref name="evkl">[[Валеры Пазднякоў|Валерый Пазднякоў]]. Валынскае ваяводства // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 385.</ref>.▼
 
▲Мела харугву карычневага колеру з выявай [[Пагоня|Пагоні]] (або зямельнага гербу — простага белага крыжа) у белым полі.<ref name="evkl">[[Валеры Пазднякоў|Валерый Пазднякоў]]. Валынскае ваяводства // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 385</ref>
 
== Гісторыя ==
*Утварылася паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы ([[1566|1565/66]]: утварылася—[[1566]]) на аснове Валынскай зямлі.<ref name="evkl"/>.
 
*У [[1569]]:, згодна з умовамі [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]], перайшлоапынулася пад уладууладай Каралеўства Польскага.
* [[1772]]: у выніку [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]] паўднёва-заходняя частка Крэменецкага павету адышла да Аўстрыі.▼
 
*У выніку [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) паўднёва-заходняя частка Крэменецкага павету адыйшла да Аўстрыі. У [[1793]]:, па [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другім падзеле Рэчы Паспалітай]], палова ваяводзтва апынулася пад уладай [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. Таго ж року са складу Валынскага вылучылі Ўладзімераўскае ваяводзтва.
* [[1795]]: ліквідаванае ў выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]].
 
▲* [[1772]]: уУ выніку [[першытрэці падзел Рэчы Паспалітай|першагатрэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] паўднёва-заходняя частка Крэменецкага павету([[1795]]) адышласпыніла дасваё Аўстрыііснаваньне.
 
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел ==
Падзялялася на тры паветы: Луцкі, Уладзімераўскі і Крэменецкі.
Валынскае ваяводзтва складалася з трох паветаў — Луцкага, Уладзімераўскага і Крэменецкага.
 
[[Ваяводзкі соймік]] праводзіўся ў Луцку, тамака ж склікалася [[паспалітае рушаньне]]. [[Павятовы соймік|Павятовыя соймікі]] праходзілі ў Луцку, [[Уладзімер]]ы ды [[Крэменец|Крэменцы]].
Мясцовая шляхта абірала шасьцёх паслоў на [[вальны сойм]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў]], а таксама трох дэпутатаў у [[Вярхоўны трыбунал ВКЛ|Вялікалітоўскі вярхоўны трыбунал]].▼
 
== Урадоўцы ==
[[Файл:POL województwo wołyńskie IRP COA.svg|міні|120пкс|Герб ваяводзтва пасьля 1569 року]]
 
▲Мясцовая шляхта абірала шасьцёх [[Пасол соймавы|паслоў]] на [[вальныВальны сойм]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў]], а таксама трох дэпутатаў у [[Вярхоўны трыбунал ВКЛ|Вялікалітоўскі вярхоўны трыбунал]].
У [[Сэнат|Сэнаце]] Рэспублікі Абодвух Народаў ваяводзтва прадстаўлялі 3 сэнатары — луцкі біскуп і валынскія [[ваявода]] і [[кашталян]].
 
== Ураднікі ==
Ваяводамі валынскімі былі:
{{Асноўны артыкул|Бікупы луцкія|Ваяводы валынскія|Кашталяны валынскія}}
* [[Аляксандар Чартарыйскі]] ([[1566]]—[[1571]])
* [[Аляксандар Астроскі]] (ад [[1593]])
* [[Адам Аляксандар Сангушка]] ([[1630]]—[[1653]])
* [[Мікалай Юры Чартарыйскі]] (ад [[1657]])
* [[Міхал Юры Чартарыйскі]] (ад [[1661]])
* [[Мікалай геранім Сяняўскі]] (ад [[1679]])
* [[Ян Станіслаў Ябланоўскі (канцлер)|Ян Станіслаў Ябланоўскі]] ([[1693]]—[[1697]])
* [[Ян Стадніцкі]] (да [[1713]])
* [[Атаназы Мянчынскі]] ([[25 жніўня]] [[1713]]—[[1723]])
* [[Станіслаў Ледахоўскі]] ([[26 сакавіка]] [[1724]]—[[1726]])
* [[Міхал Патоцкі]] (ад [[1726]])
* [[Францішак Салезы Патоцкі (1700-1772)|Franciszek Salezy Potocki]] ([[1755]])
* [[Юзэф Канты Асалінскі]] ([[1757]]—[[1775]])
 
У [[Сэнат|Сэнаце]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] Кіеўскае ваяводзтва мела двух сьвецкіх прадстаўнікоў — [[ваявода|ваяводу]] і [[кашталян]]а, а таксама духоўнага — [[біскуп]]а.
Першымі валынскімі кашталянамі былі М.Ц. Казінскі ([[1566]]—[[1568]]) і А.І. Вішнявецкі ([[1568]]—[[1572]]).
 
== Заўвагі ==
== Глядзіце таксама ==
{{Зноскі|група=а}}
* [[Валынская вобласьць]]
 
== Крыніцы ==
Радок 99 ⟶ 85:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|1}}
* Z. Zychyliński. Złota księga szlachty polskiej. T. XIII. S. 210
 
{{Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Вялікага Княства Літоўскага}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Валынскае_ваяводзтва»