Вікіпэдыя

Слонімскі павет: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Smal (гутаркі | унёсак)
1840 правак
дапаўненьне, стыль, выява
Радок 1:
{{Іншыя значэньні|Слонімскі павет (неадназначнасьць)}}
{{Адміністрацыйная адзінка
| Назва = Слонімскі павет
Радок 5:
| Арыгінальная назва =
| Герб =
| Сьцяг = Pahonia - Пагоня, Banner of Słonim Country (1588—1633).jpg
| Краіна = [[Вялікае Княства Літоўскае]]
| Гімн =
Радок 15:
| БуйныяГарады =
| ДатаЎтварэньня =
| Кіраўнік = гл. [[СлонімскіСтаросты павет#Урадоўцы|Урадоўцыслонімскія]]
|Назва пасады кіраўніка = Старосты
| Кіраўнік2 =
Радок 21:
| АфіцыйныяМовы =
|АфіцыйныяМовы =
| Насельніцтва = гл. [[Слонімскі павет#НасельніцтваДэмаграфія|НасельніцтваДэмаграфія]]
|Год перапісу =
|Адсотак ад насельніцтва =
Радок 37:
| Шырата =
| Даўгата =
| Мапа = Słonimski paviet. Слонімскі павет.svg
| Памер мапы =
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
Радок 54:
| Сайт =
| Дадаткі =
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|БеларусьВКЛ}}
| Колер фону герб-сьцяг =
}}
'''Сло́німскі паве́т'''  — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе [[Наваградзкае ваяводзтва|Наваградзкага ваяводзтва]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Сталіцай павету былоСталіца — [[места]] [[Слонім]].
 
Месты і мястэчкі: [[Бусяж]], [[Быцень]], [[Дзярэчын]], [[Жыровічы]], [[Зьдзецел]], [[Зьдзітава (Спораўскі сельсавет)|Зьдзітаў]], [[Івацэвічы]], [[Косава (горад)|Косаў]], [[Лыскава (Берасьцейская вобласьць)|Лыскаў]], [[Ружаны]].
Мяжа з [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскім паветам]] ішла па рацэ [[Зальвянка]], з [[Наваградзкі павет|Наваградзкім]] — спачатку праходзіла па рацэ [[Моўчадзь (рака)|Моўчадзь]], далей праставала да [[Пінскі павет|Пінскага павету]] паміж [[Сталавічы|Сталавічамі]], [[Палонка (Берасьцейская вобласьць)|Палонкай]], [[Уславічы|Уславічамі]] з аднаго боку і [[Бусяж]]ам, [[Быцень|Быценем]] і Слонімам зь іншага.<ref name="sg">Powiat słonimski // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|5}} S. 340</ref>▼
 
== Сымболіка ==
У Слонімскі павет уваходзілі тэрыторыі [[Слонімскае староства|Слонімскага гродавага]], [[Моўчадзкае староства|Моўчадзкага]], [[Зьдзітаўскае староства|Зьдзітаўскага]] і [[Сакалоўскае староства|Сакалоўскага]] старостваў (дзяржаўных воласьцяў), а таксама прылеглыя прыватнаўласьніцкія маёнткі.▼
Павятовая харугва была чырвонага колеру з выяваю [[Пагоня|Пагоні]] ў цэнтры<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Слонімскі павет // {{Літаратура/ЭГБ|6-1к}} С. 340.</ref>.
 
Меў павятовую харугву чырвонага колеру з выявай «[[Пагоня|Пагоні]]».
 
== Асноўныя падзеі ==
*У [[1413]]: папярэднік Слонімскага павету  — аднайменнае намесьніцтва  — увайшло ў склад [[Троцкае ваяводзтва|Троцкага ваяводзтва]].<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Слонімскі павет // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 586.</ref>.
* [[1566|1565/66]]: у выніку адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы павет атрымаў акрэсьленыя межы і ўвайшоў у Наваградзкае ваяводзтва.
* [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]]: на Слонімшчыне пачаў дзейнічаць Жыровіцкі манастыр базылянаў.
* [[1795]]: у выніку [[Трэці падзел Рэчы Паспалітай|Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] тэрыторыя павету апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].▼
 
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) павет атрымаў акрэсьленыя межы і ўвайшоў у склад Наваградзкага ваяводзтва. У [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]] на Слонімшчыне пачаў дзейнічаць Жыровіцкі манастыр базылянаў.
== Насельніцтва ==
На сяр. [[17 стагодзьдзе|XVII ст.]] колькасьць насельніцтва павету складала 88 176 чал.<ref>[http://jivebelarus.net/history/gistografia/unknown-war-1654-1667.html?page=14#lnk13 Насельніцтва Беларусі ў сярэдзіне ХVІІ ст. па паветах] // {{Літаратура/Невядомая вайна: 1654—1667|к}}</ref>▼
 
▲* [[1795]]: уУ выніку [[Трэці падзел Рэчы Паспалітай|Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) тэрыторыя павету апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].
Паводле люстрацыі [[1775]] року налічваў 11,803 тыс. [[дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымоў]]. Найвялікшыя паселішчы — [[Ружаны]], [[Лыскава (Берасьцейская вобласьць)|Лыскава]].<ref name="sg"/>▼
 
== УрадоўцыДэмаграфія ==
[[Файл:Słonim-Pahonia. Слонім-Пагоня (1747).jpg|міні|250пкс|Павятовая харугва, ужываная ў [[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]]]]
[[Павятовы соймік]] праходзіў у Слоніме, тамака ж месьціліся [[падкаморны суд|падкаморны]], [[земскі суд|земскі]] і [[гродзкі суд|гродзкі]] суды. Мясцовая шляхта абірала двух паслоў на [[вальны сойм]] і двух дэпутатаў у [[Вярхоўны трыбунал ВКЛ|Вярхоўны Трыбунал]].▼
 
▲НаУ сяр. [[17 стагодзьдзе|XVII ст.]] налічваў 11 022 [[Дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымоў]]. Паводле сучасных падлікаў, да [[Вайна 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовай вайны]] ([[1654]]—[[1667]]) колькасьць насельніцтва павету складала 88каля 17677 тыс. чал., па вайне яно скарацілася да 63 тыс. чал.<ref>[http://jivebelarus.net/history/gistografia/unknown-war-1654-1667.html?page=14#lnk13 Насельніцтва Беларусі ў сярэдзіне ХVІІ ст. па паветах] // {{Літаратура/Невядомая вайна: 1654—1667|к}}</ref>
На [[Гарадзенскі Сойм (1793) |Гарадзенскім сойме]] [[12 студзеня]] [[1793]] дзеля павелічэньня колькасьці сэнатараў ад [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]] быў намінаваны [[кашталян]] шляхам павышэньня да кашталянскай годнасьці пінскага [[маршалак павятовы|павятовага маршалка]], якім на той момант быў [[Ян Казімер Макавецкі]]. 24.1.[[1793]] ён прысягнуў у [[Гародня|Гародне]], атрымаў прывілей 26.10.[[1793]], але ўжо ў сьнежне гэтага ж года ў выніку новай адміністратыўна-тэрытарыяльнай рэформы [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] пінская кашталянія была скасавана. У выніку пінскі [[кашталян]] захаваў свой тытул, але ўжо ня меў сэнатарскіх паўнамоцтваў.▼
 
▲Паводле люстрацыі [[1775]] року налічваў 11, 803 тыс. [[дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымоў]]. Найвялікшыя паселішчы — [[Ружаны]], [[Лыскава (Берасьцейская вобласьць)|Лыскава]].<ref name="sg"/>
 
== Геаграфія ==
▲Мяжа з [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскім паветам]] ішла па рацэракою [[Зальвянка]], з [[Наваградзкі павет|Наваградзкім]]  — спачаткусьпярша праходзіла па рацэракою [[Моўчадзь (рака)|Моўчадзь]], далей праставала да [[Пінскі павет|Пінскага павету]] паміж [[Сталавічы|Сталавічамі]], [[Палонка (Берасьцейская вобласьць)|Палонкай]], [[Уславічы|Уславічамі]] з аднаго боку і [[Бусяж]]ам, [[Быцень|Быценем]] і Слонімам зь іншага.<ref name="sg">Powiat słonimski // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|5}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_V/340 340].</ref>.
 
▲У Слонімскісклад паветСлонімскага уваходзіліпавету тэрыторыіўваходзіла тэрыторыя [[Слонімскае староства|Слонімскага гродавага]], [[Моўчадзкае староства|Моўчадзкага]], [[Зьдзітаўскае староства|Зьдзітаўскага]] і [[Сакалоўскае староства|Сакалоўскага]] старостваў (дзяржаўных воласьцяў), а таксама прылеглыя прыватнаўласьніцкія маёнткі.
 
== Ураднікі ==
{{Асноўны артыкул|Старосты слонімскія}}
 
▲[[Павятовы соймік]] праходзіў у Слоніме, тамака ж месьціліся [[падкаморны суд|падкаморныпадкаморскі]], [[земскі суд|земскі]] і [[гродзкі суд|гродзкі]] судыы. Мясцовая шляхта абірала двух [[Пасол соймавы|паслоў]] на [[вальныВальны сойм]] і двух дэпутатаў уна [[ВярхоўныТрыбунал Вялікага трыбуналКняства ВКЛЛітоўскага|ВярхоўныГалоўны Трыбунал]].
 
▲На [[Гарадзенскі Сойм (1793) |Гарадзенскім сойме]] [[12 студзеня]] [[1793]] дзеля павелічэньня колькасьці сэнатараў ад [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]] быў намінаваны [[кашталян]] слонімскі шляхам павышэньня да кашталянскай годнасьці пінскагамясцовага [[маршалак павятовы|павятовага маршалка]], якім на той момант быў [[Ян Казімер Макавецкі]]. [[24 студзеня|24.1]].[[1793]] ён прысягнуў у [[ГародняГорадня|ГароднеГорадні]], і атрымаў прывілей [[26 кастрычніка|26.10]].[[1793]], але ўжо ў сьнежнесьнежні гэтагатаго ж годагоду ў выніку новайновая адміністратыўнаадміністрацыйна-тэрытарыяльнайтэрытарыяльная рэформырэформа [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] пінскаяскасавала кашталяніяслонімскую была скасаванакашталянію. У выніку пінскі, [[кашталян]] слонімскі захаваў свой тытул, але ўжо ня меў сэнатарскіх паўнамоцтваў.
 
== Галерэя ==
<center><gallery widths=150 heights=150 perrow="4">
Файл:Słonim. Слонім (XIX).jpg|[[Слонім]]
Файл:Bycień. Быцень (XIX).jpg|[[Быцень]]
Файл:Catholic Church and Monastery of Dominican in Dziarečyn, N. Orda.jpg|[[Дзярэчын]]
Файл:Žyrovičy, Napaleon Orda.jpg|[[Жыровічы]]
Файл:Ździecieł, Napaleon Orda.jpg|[[Зьдзецел]]
Файл:Kaściuška Manor in Maračoŭščyna (Kosava), N. Orda.jpg|[[Косава (горад)|Косаў]]
Файл:Łyskaŭ. Лыскаў (1878).jpg|[[Лыскава (Берасьцейская вобласьць)|Лыскаў]]
Файл:Sapieha Estate in Ružany.jpg|[[Ружаны]]
</gallery></center>
 
== Крыніцы ==
Радок 86 ⟶ 107:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
* {{Літаратура/ЭГБ|6-1}}
* Powiat słonimski // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|5}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_V/340 340]
 
* Powiat słonimski // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|10}} S. [http://www.dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_X/825 825]
{{Месты і мястэчкі гістарычнай Слонімшчыны}}
 
[[Катэгорыя:Наваградзкае ваяводзтва]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Слонімскі_павет»