|
[[Выява:LudovicoSforza dePredis.jpg|міні|партрэтПартрэт ЛюдовікоЛядавіка Сфорца паводлеаўтарства [[ДжованніДжаваньні АмброджджоАмброджа дедэ ПрэдісПрэдыс]].]]
'''ЛюдовікоЛядавіка Сфорца''' ({{мова-it|Ludovico Sforza}}, празваны Ludovico il Moro “Маўр”«Маўр») ([[27 ліпеня]] [[1452]] – — [[27 траўня]] [[1508]]) — [[Герцаг Мілана]]герцаг Міляна. Паходзіў ззь міланскаймілянскай дынастыі [[Сфорцы|Сфорцаў]] у [[Італіі]]. Ён быўБыў другім сынам [[Франчэска Сфорца]], і быў услаўлёны за патранаж [[Леанарда да Вінчы]] ды іншых выбітных мастакоў. Кажуць,Празваны што ён быў празваны ''Маўрам''«маўрам» за цёмны колер яго скуры. Некаторыя навукоўцы лічаць, што імя ''«Маўр''» з'явіласязьявілася з герба, які ён ужываў.
== Біяграфія ==
ЛюдовікЛядавіка Сфорца нарадзіўся ў [[Віджэвана]] ў цяперашняй [[Лямбардыя|Лямбардыі]] ({{мова-it|Vigevano, Lombardia|скарочна}}).
ЛюдовікоЛядавіка ажаніўся на малодшай дачцэ [[Эколь І д'Эстэ]], [[БеатрысБэатрыс д'Эстэ]] ў студзені 1491 годагоду ў падвойным шлюбе, які звязаўзлучыў сем'ісем’і Сфорца дыі Эстэ. ЛюдовікоЛядавіка Сфорца ажаніўся на БеатрысБэатрыс д'Эстэд’Эстэ ў той час, калі яе брат Беатрыс, [[АльфонсоАльфонса д'Эстэ]], узяў шлюб ззь сястрой [[Джана ГалеаццоГалеацца Сфорца]]. Шлюбныя ўрачыстасціўрачыстасьці былі арганізаваныя [[Леанардам да Вінчы]].
[[Выява:Ambrogio de Predis - Ritratto di una dama.jpg|міні|зьлева|партрэтПартрэт БеатрысБэатрыс д'Эстэд’Эстэ паводлеаўтарства [[ДжованніДжаваньні АмброджджоАмброджа дедэ ПрэдісПрэдыс]] і [[Леанарда да Вінчы]].]]
Сястра БеатрысБэатрыс і Альфонса, [[ІзабэллаІзабэльля д'Эстэ]] ([[1474]] - —[[1539]]) выйшла замыжзамуж за [[Франчэска ІІ Ганзага]], [[маркіза Мантуі]].
ЛюдовікоЛядавіка меў шмат пазашлюбных рамантычных сувязяў. [[Чэчылія ГаллераніГальлерані]] была улюбёнейулюбёнею каханкай ЛюдовікоЛядавіка. Яна нарадзіла ад ядо дзіцяці,яго сына, у год яго шлюба наз БеатрысБэатрыс д'Эстэд’Эстэ. Існуе думка, што яна стала натурайнатураю для напісаннянапісаньня карціны Леанарда да Вінчы "«Жанчына з гарнастаем"». Гарнастай быў геральдычнайгеральдычнаю жывёлайжывёлаю ЛюдовікоЛядавіка Маўра.
Па забойстве старэйшага брата ЛюдовікоЛядавіка, [[ГалеаццоГалеацца]], ў [[1476]] годзе, карона перайшла яго сямігадоваму пляменнікупляменьніку [[Джан ГалеаццоГалеацца Сфорца|Джану Галеацца Сфорца]]. ЛюдовікоЛядавіка захапіў кантроль над урадам МіланаМіляна ў часе непаўналеццяяго Джан Галеаццонепаўналецьця, нягледзячынезважаючы на спробы недапусціцьнедапусьціць яго да ўлады. Калі Джан ГалеаццоГалеацца памёр ў [[1494]] годзе, ЛюдовікоЛядавіка нарэшце атрымаў герцагскую карону ад нобіляў МіланаМіляна ў 22-гі дзень [[кастрычніка]].
У той жа самы год ён адначасова падбіў французаў, на чале з каралём [[Карлам VІІІ]], і імпэратара [[СвятойСьвятой Рымскай Імпэрыі]] [[Максыміліяна І]] ўмяшацца ў італьянскую палітыку, спадзяючыся на тое, што ён дасцьдасьць сабе рады маніпуляваць абодвума і дастаць усе выгоды самамубакамі, такім чынам распачаўшы [[Італьянскія войны]]. Пляны неня спраўдзіліся, і знаходзячы сябе ў небяспечнымнебясьпечным становішчы, ён далучыўся да лігі, якая супрацьстаяла [[Карлу VІІІ]], выдаўшы сваю пляменніцупляменьніцу, [[Бланку]], за [[Максыміліяна І]] і атрымаўшы імпэратарскую інвэстытуру на герцагства.
ПасляПасьля першапачатковай перамогі над французамі ў [[бітве пры Форнава]] ў [[1495]] (вырабіўшы зброю з 70 тоннаў бронзы, якая мела быць ужыта на [[статую паводле да Вінчы]]) ЛюдовікоЛядавіка быў выгнаны ззь МіланаМіляна новым каралём Францыі, [[Людовікам ХІІ]] у [[1499]]. У [[1500]], [[Людовік ХІІ]] ўзяў у аблогу горад [[НовараНавара]], якая была новай базай ЛюдовікоЛядавіка. Абодвы бойсківойскі мелі швайцарскіх наймітаў ў сваіх шэрагах. Швайцарцы не хацелі ваяваць супраць адно аднаго і вырашылі пакінуць НоваруНавару. ЛюдовікоЛядавіка быў выданы французам у красавіку 1500 і памёр у палоне, у замку Лёш. ПазнейПазьней швайцарцы пакаралі смерцюсьмерцю жаўнера Ганса ТурманнаТурмана з [[Уры]], які, як яны сцвяржалісьцьвяржалі, выдаў ЛюдовікоЛядавіка за грошы.
ЗЗь цягам часу швайцарцы узнавіліаднавілі сына ЛюдовікоЛядавіка, [[Максыміліяна Сфорца]], на герцагскім пасадзе. Яго іншы сын, [[Франчэска ІІ]], так саматаксама стаў міланскіммілянскім герцагам на непрацяглы час. ДжованніДжаваньні [[Паоло]]Паолё, яшчэ адзін сын ЛюдовікоЛюдовіка, быў паспяховымпасьпяховым [[кондоткандат'ерро]]ера і першым ў сямейным дрэве маркізаў [[Караваджо]]Караваджа.
== Вонкавыя спасылкі ==
{{ізаляваны артыкул}}
[[Катэгорыя:Герцагі МіланаМіляна|Сфорца, Людовіко]]
[[Катэгорыя:Сфорцы]]
| 