Вікіпэдыя

Аляска (штат): розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д r2.7.1) (робат выдаліў: ks:अलास्‍का
афармленьне, выпраўленьне спасылак
Радок 40:
 
== Геаграфія ==
Штат разьмешчаны на крайнім паўночным захадзе кантынэнту, аддзелены ад [[Чукоцкая паўвыспа|Чукоцкай паўвыспы]] ([[Расея]]) [[БерынгаваБерынгаў пратокапраліў|БерынгавайБерынгавым пратокайпралівам]], на ўсходзе мяжуе з [[Канада]]й. Складаецца з мацерыковай часткі і вялікай колькасьці абтокаў: [[Аляксандра архіпэляг|архіпэляг Аляксандра]], [[Алеуцкія абтокі]], [[Абтокі Прыбылава]], [[Кадзяк (абток)|абток Кадзяк]], [[Сьвятога Ляўрына (абток)|абток Сьвятога Ляўрына]]. Абмываецца [[Паўночны Ледавіты акіян|Паўночным Ледавітым]] і [[Ціхі акіян|Ціхім акіянамі]]. На Ціхаакіянскім узьбярэжжы — [[Аляскінскі хрыбэт]]; унутраная частка — [[плято]] вышынёй ад 1200 м на ўсходзе да 600 м на захадзе; пераходзіць у нізіну. На поўначы — [[Брукс (хрыбэт)|хрыбэт Брукс]], за якім разьмешчаная Арктычная нізіна.
 
[[Гара Мак-Кінлі]] (6194 м) — найвышэйшая ў Паўночнай Амэрыцы. Ёсьць дзейныя вульканы. У гарах ледавікі ([[Мэйлсьпін]]).
Радок 71:
 
== Гісторыя ==
Групы сыбірскіх плямёнаў перайшлі пярэсмык (цяпер [[БерынгаваБерынгаў пратокапраліў]]) 16—10 тысячаў гадоў таму. [[Эскімосы]] сталі сяліцца на арктычным узьбярэжжы, [[алеуты]] засялілі Алеуцкі архіпэляг.
 
Першымі эўрапейцамі, якія наведалі Аляску, былі [[Вітус БерынгБэрынг]] і [[Аляксандар Чырыка]] ([[1741]]). Аляска стала калёніяй [[Расея|Расеі]] з [[1744]] (калёнія называлася «Расейская Амэрыка»). Сталае паселішча [[Амэрыканцы расейскага паходжаньня|расейцаў]] было заснаванае ў [[1784]] годзе на абтоку [[Кадзіяк]] [[Рыгор Шолахаў|Рыгорам Шолахавам]] (цяпер адзінае цалкам расейскае паселішча — [[Нікалаеўск (ЗША)|Нікалаеўск]] на паўвыспе [[Кенай]], заснаванае і заселенае з [[1968]] году [[стараверы|стараверамі]]).
 
Тэрыторыя Аляскі была прададзеная Расеяй ЗША па дамове паміж дзьвюма краінамі ад [[30 сакавіка]] [[1867]]<ref>http://memory.loc.gov/cgi-bin/ampage?collId=llsl&fileName=015/llsl015.db&recNum=572</ref> за 7,2 млн даляраў, што склала каля 2 цэнтаў за акр зямлі (банкаўскі чэк № 9759<ref>http://www.ourdocuments.gov/doc.php?flash=true&doc=41</ref>). Перамовы вялі расейскі амбасадар у ЗША [[Эдуард Сьцекль|Э. А. Сьцекль]] і дзяржсакратар ЗША [[Уільям Генры Сьюард|У. Сьюард]]. Сярод чыньнікаў, паводле якіх Расея вырашыла пазбавіцца Аляскі, называюць слабую разьвітасьць эканомікі і аддаленасьць Аляскі, а таксама боязь страціць калёнію ў выніку вайсковых дзеяньняў супраць ангельцаў без аніякага кампэнсаваньня. Амэрыканцы жа гэтай угодай хацелі нашкодзіць Вялікабрытаніі, «атачыўшы» Канаду, якая ў той час была брытанскай.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Аляска_(штат)»