Максім Багдановіч: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EugeneZelenko (гутаркі | унёсак)
д Рэдагаваньні 178.120.115.219 (гутаркі) скасаваныя да папярэдняй вэрсіі 178.125.145.62
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д Авідыюс, Гарацыюс
Радок 158:
 
== Перакладчыцкая дзейнасьць Максіма Багдановіча ==
Па шырыні і разнастайнасьці творчага дыяпазону дзейнасьць Максіма Багдановіча ў галіне беларускага мастацкага перакладу зьяўялецца беспрэцэдэнтнай<ref name = "kazyra">[[Леанід Казыра]]. [http://maksimbogdanovich.ru/articles/30.htm Перакладчыцкая спадчына Максіма Багдановіча]</ref>. Паэт пераклаў на беларускую мову вершы Поля Вэрлена, [[Эміль Вэрхарн|Эміля Вэрхарна]], [[Генрых Гайнэ|Генрыха Гайнэ]], [[Аляксандар Пушкін|Аляксандра Пушкіна]], [[АвідыйАвідыюс|АвідыяАвідыюса]], [[Гарацыюс|ГарацыяГарацыюса]] і іншых замежных паэтаў, на расейскую — творы [[Янка Купала|Янкі Купалы]], [[Тарас Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]], [[Іван Франко|Івана Франко]]. Максім Багдановіч быў першым сярод беларускіх пісьменнікаў, хто так востра і глыбока актуалізаваў мэтазгоднасьць і патрэбу далучэньня беларускае літаратуры да сусьветнае, галоўным чынам эўрапейскае літаратуры<ref name = "kazyra"/>. На фармаваньне мэтаду перакладчыцкай практыкі Максіма Багдановіча зрабілі ўплыў набыткі ў галіне мастацкага перакладу, пакінутыя А. Пушкіным, М. Міхайлавым, М. Горкім, I. Франко, В. Самійленкам, а таксама [[Францішак Багушэвіч|Ф. Багушэвічам]], [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. Дуніным-Марцінкевічам]]<ref name = "kazyra"/>.
 
У сваім праграмным крытычным артыкуле «Забыты шлях», напісаным у 1915 годзе Максім Багдановіч абгрунтовае актуальнасьць беларускага мастацкага перакладу для новае беларускае літаратуры:
Радок 168:
Т. Готье занимает одно из самых почтенных мест во французской поэзии. Поэтому можно лишь приветствовать попытку Н. Гумилева познакомить нашу читающую публику совершеннейшими произведениями этого «ювелира слова» [...] Главное достоинство стихотворений Т. Готье, как известно, заключается в изяществе отделки всегда безукоризненного стиха [...] и именно эта черта творчества Готье нашла себя в переводах Н. Гумилёва наиболее внимательное отношение. Но при всем том разбираемая книга имеет один убийственный недостаток: то, что в ней искусно, в то же время и весьма искусственно. В ней очень много мастерства и мало поэзии. В ее тщательно отточеных стихах не чувстуется «веяния духа живого», все они красивы, но холодны [...] Что касается отдельных промахов переводчика, то можно иной раз посетовать на него за стремление к буквальной передаче подлинника. Фраза «И дьявол кожу ей дубил», употребленная при описании Кармен, очень близка к оригиналу, но в то же время и очень смешна<ref>Багдановіч М. Поўны збор твораў. У 3 т. Т. 2. Маст. проза, пераклады, літаратурныя артыкулы, рэцэнзіі і нататкі, чарнавыя накіды. — Мн:. Навука і тэхніка, 1993.— С. 360—361</ref>.
</blockquote>
Маючы добрыя лінгвістычныя здольнасці, Максім Багдановіч вывучыў і дастаткова глыбока засвоіў лацінскую, нямецкую, францускую мовы, валодаў мовамі славянскіх народаў, а таму мог абыйсьціся без падрадкоўніка і працаваць непасрэдна з тэкстам арыгінала. Беларускі дасьледчык мастацкага перакладу [[Леанід Казыра]] выказвае думку, што «ніхто зь беларускіх пісьменьнікаў ні да Багдановіча, ні пасьля яго так шырока не выкарыстоўваў у сваёй арыгінальнай творчасьці антычных матываў, тэм, вобразаў, сюжэтаў і форм»<ref name = "kazyra"/>. У галіне перакладчыцкай дзейнасьці імкненьне Максіма Багдановіча адаптаваць узоры антычнае паэзіі да беларускага верша знайшло сваё увасабленьне ў перастварэньні твораў ГарацыяГарацыюса і АвідыяАвідыюса, а менавіта славутай трыццатай оды «[[Exegi monumentum]]» («Помнік») з трэцяй кнігі одаў Гарацыя, якую паэт пераклаў нязнаным датуль у беларускай паэзіі аўтэнтычным асклепідаўскім вершам арыгіналу, і дзвух фрагмэнтаў з «Мэтамарфозаў» АвідыяАвідыюса з назвамі «Грамада зорак „Карона“» і «Ікар і Дэдал», у якіх паэту ўдалося дакладна ўзнавіць зьмест, інтанацыю і стыль арыгінала<ref name = "kazyra"/>.
 
Разам зь [[Янка Купала|Янкам Купалам]], [[Якуб Колас|Якубам Коласам]], іншымі пісьменьнікамі-перакладчыкамі нашаніўскай пары Максім Багдановіч далучаецца да перакладу нямецкае паэзіі<ref name = "kazyra"/>, у прыватнасьці творчай спадчыны Генрыха Гайнэ і Фрыдрыха Шылера. Дасьледчык беларуска-нямецкіх літаратурных сувязей Уладзімер Сакалоўскі сьцьвярджае, што: