Камунізм: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Робот: хорошая статья yi:קאמוניזם
артаграфія, выпраўленьне спасылак
Радок 1:
{{Камунізм}}
{{камунізм}}
 
'''Камуні́зм''' ({{мова-la|commūnis — агульны}}) — грамадзка-эканамічная фармацыя, якая заснавана на грамадзкай уласнасьці на галоўныя сродкі вытворчасьці.
 
З пункту гледжаньня тэарэтыкаў камунізму, гэтае вучэньне здольнае пераадолець узаемную дыстантаванасьць [[працадзейнасьць чалавека|працы]] і зрабіць магчымым свабоднае самазьдзяйсьненьне [[чалавек]]а ў матэрыяльнай і духоўнай вытворчасьці. Канчатковай мэтаю камунізму зьяўляецца стварэньне ўмоваў дзеля ўсебаковага разьвіцьця кожнага індывіда і ўсяго грамадзтва. Канцэпцыя камунізму найболей распрацавана ў [[марксізм]]е.
 
== Гістарычнае разьвіцьцё камунізму ==
 
=== Прымітыўны камунізм ===
Згодна з [[Фрыдрых Энгельс|Энгельсам]] найболей старажытныя чалавечыя супольнасьці, існаваўшыя да ўзьнікненьня клясаў, можна назваць «прымітыўным камунізмам». Энгельс, аднак, лічыць, што сучасны, разьвіты камунізм можа ўзнікнуцьўзьнікнуць толькі пасьля таго, як гісторыя пройдзе праз усе астатнія грамадзкія фармацыі, уключаючы [[рабаўладальніцкі лад]], [[фэадалізм]], [[капіталізм]] ды [[сацыялізм]].
 
=== Утапічны камунізм ===
Клясычнаю выяваю гэтага віду камунізму можа служыць праца [[Томас Мор|Томаса Мора]] «Утопія» ([[1516]]), у якой малюецца ідылічная карціна прымітыўнага камунізму, якая супрацьпастаўляецца фэадалізму. Да [[1700]] году фармулююцца новыя, болей разьвітыя вэрсіі ўтапічнага камунізму, прадстаўленыя канцэпцыямі [[Клод Анры дэ Рувруа Сэн-Сімон|Сэн-Сімона]], [[Франсуа Мары Шарль Фур'е|Фур'еФур’е]] ды [[Роберт Оўэн|Оўэна]].
 
=== Ваенны камунізм ===
Радок 17 ⟶ 16:
 
=== Таталітарны камунізм ===
Дастаткова ўмоўная назва рэальных практык камунізму (больш карэктна казаць тут пра сацыялізм), зьдзейсьненых у [[XX стагодзьдзе|XX стагодзьдзі]]. Дадзены від камунізму характарызуецца палітычным дыктатам адной партыі і згубленьнем працоўным клясам кіраваньня ўладай. Сучасная марксісцкая тэорыя сьцьвярджае, што таталітарны камунізм магчымы толькі ў разьвіваючыхся краінах, дзе пралетарыят вымушаны ўступаць у саюз ззь сялянствам і дзе буржуа маюць яшчэ адносна слабы ўплыў.
 
=== Поўны камунізм ===
Апошняя стадыя ў разьвіцьці чалавечага грамадзтва з пункту гледжаньня марксізму[[марксізм]]у, на якой рэалізуецца асноўны лёзунг камуністычнага руху: «ад кожнага па магчымасьцях, кожнаму па патрэбах». Неабходнай умоваю поўнага камунізму папаводле [[Карл Маркс|Марксу]] зьяўляецца дастаткова працяглае існаваньне сусьветнай сацыялістычнай дзяржавы, якое прывяло б да зьліквідаваньня клясаў ды адміраньня ўлады ўрадаўраду.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Communism|выгляд=міні}}
 
[[Катэгорыя:Камунізм| ]]