Міхал Жыгімонтавіч: розьніца паміж вэрсіямі

Сын вялікага князя ВКЛ Жыгімонта Кейстутавіча ад ягонай першай жонкі, дачкі князя Андрэя Адзінцэвіча. У 1390 г. разам з бацькам і іншымі быў аддадзены Вітаўтам у заклад да крыжакоў за падтрымку яго ў барацьбе за велікакняжацкі пасад. Калі Вітаўт не стрымаў слова і заключыў з Ягайлам Востраўскае пагадненьне 1392 г., ён і іншыя закладнікі былі зьняволеныя крыжакамі і пасаджаны ў вязьніцу. З 1398 г. ён ізноў у ВКЛ, дзе ажаніўся з Ганнай, дачкой плоцкага князя Земавіта. У 1427-1429 гг. знаходзіўся пры двары вялікага магістра Нямецкага ордэна. З 1434 г., калі ягоны бацька заняў велікакняжацкі пасад, знаходзіўся пры ім, быў прызначаны камандуючым войскамі, што выступілі супраць Свідрыгайлы, і 1 верасьня 1435 г. атрымаў над ім перамогу пад Вількамірам, заняў Воршу, узяў у аблогу Віцебск і Полацк. Атрымаў ва ўладаньне Слуцк, Хоўхлу, Слонім, землі на Падляшшы. Пасьля забойства ягонага бацькі, у сакавіку 1440 г., некаторыя фэадалы, у асноўным на Жамойці, падтрымалі ягоную кандыдатуру на велікакняжацкі пасад, але ў 1440 г. вялікім князем ВКЛ быў абраны Казімір Ягелончык. Паводле “Хронікі Быхаўца”, Казімір, умацаваўшыся на велікакняжацкім пасадзе, падараваў Міхалу Жыгімонтавічу Бельск, Сураж, Клецк, Койданава, Бранск ды Старадуб. У 1439 г. Міхал Жыгімонтавіч заснаваў ў Койданаве касьцёл Сьвятой Ганны, які існуе і цяпер. У Клецку Міхал Жыгімонтавіч задумаў змову супраць вялікага князя ВКЛ Казіміра IV, у якой удзельнічалі таксама князі Валожынскія, але яна была раскрытая. Паводле іншых крыніц, Міхал Жыгімонтавіч пасьля абраньня Казіміра IV Ягелончыка вялікім князем ВКЛ выехаў да сваякоў у Мазоўша за падтрымкай у барацьбе супраць яго, потым у Малдову, а затым і да хана Сеід-Ахмеда. У пачатку 1449 г. Міхаіл Жыгімонтавіч з татарскім войскам на кароткі час захапіў у ВКЛ Севершчыну і Кіеў. Пасьля шукаў падтрымкі ў Маскве, але там быў зьняволены і, паводле некаторых зьвестак, атручаны.▼

Пазднякоў В. Міхаіл Жыгімонтавіч. // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Т. 5. Мінск. 1999. С. 213.▼

Валахановіч А. І. Міхаіл Жыгімонтавіч. // Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Дзяржынскага раёна. Мінск. 2004. С. 77-78.▼