Жортай: розьніца паміж вэрсіямі

| Назва = Жортай

| Назва ў родным склоне = ЖортаяЖортаю

| Краіны = Беларусі

| Першыя згадкі = [[1766]]

| Плошча =

| Вышыня = 200

| Колькасьць насельніцтва = 240

| Год падліку насельніцтва = 2007

| Шчыльнасьць насельніцтва =

| Колькасьць двароў = 100

| Тэлефонны код = +375 177

| Паштовы індэкс = 222152

| Аўтамабільны код = 5

| Выява =

| Апісаньне выявы =

| Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць

| Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Менская вобласьць|Менская]]

| Адміністрацыйная адзінка2 = Раён

| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Барысаўскі раён|Барысаўскі]]

| Сельсавет = [[Майсееўшчынскі сельсавет|Майсееўшчынскі]]

| Шырата_паўшар'е = паўночнае

| Шырата_градусаў = 54

| Шырата_хвілінаў = 34

| Шырата сэкундаў =

| Даўгата_паўшар'е = усходняе

| Даўгата_градусаў = 28

| Даўгата_хвілінаў = 34

| Даўгата сэкундаў =

| Колер = {{Колер|Беларусь}}

Пра час заснаваньня Жортая дакладна зараз сказаць немагчыма. Але было гэта хутчэй за ўсё вельмі даўно. Сьведчаньнем таму можа быць і вялікая курганная група, якая знаходзіцца за паўтара кілямэтракілямэтру на паўночны ўсход ад вёскі абапал дарогі на [[Каршавіца|Каршавіцу]]. Сваю назву Жортай верагодна атрымаў ад ракі [[Жартайка (рака)|Жартайкі]], якая працякае каля трох кілямэтраў ад вёскі.

Найбольш старое (зь вядомых) пісьмовае сьведчаньне пра адну з тых вёсак — [[Вялікі Жортай]] адносіцца да [[1766]] году. На той час у ім было шаснаццаць хат. Належаў ён да фальваркафальварку ў [[Латыгаль|Латыгалі]] ([[Латыголічы|Латыголічах]]).

Лягічна выказаць меркаваньне, што раз існаваў Вялікі Жортай, значыць, павінен быў быць і [[Малы Жортай]]. Аднак пісьмовыя сьведчаньні пра яго не захаваліся.

Па стане на [[1800]] год у Жортаі адзначаецца 22 двары, у якіх жыло 204 жыхары. Быў ля яго [[засьценак]], у якім была адна хата з васьмярыма жыхарамі. Цікава адзначыць, што на найбольш падрабязных мапах першай паловы — сярэдзіны ХІХ стагодзьдзя Жортай не адзначаны. Хаця на іх ёсьць вёска [[Жартаец]], якая знаходзілася каля двух-трох кілямэтраў ад Жартайкі ў накірунку вёскі [[Люцец (вёска)|Люцец]].

У 30-я — 40-я гады [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзя]] зямлёй у Жортаі валодалі Корсак (па стане на [[1834]] год ён меў 31 прыгоннага селяніна), Капец (на той жа год — 53 прыгонных сялян) і Пяркоўскі (на той жа год — 7 прыгонных сялян). У гаспадарках Корсака і Капца было па аднамуадным [[фальварак|фальварку]].

Па стане на [[1876]] год сярод землеўладальнікаў у Жортаі згадваецца Іван Сьпірыдовіч. Аднак ён валодаў землямі ля [[Няўбор]]а ([[хутар]], потым вёска каля двух-трох кілямэтраў на ўсход ад ЖартаяЖартаю; заразцяпер не існуе). У тым жа годзе ў Жортаі сярод землеўладальнікаў адзначаецца Ганна Чарткова, якая атрымала тут 108 дзесяцін зямлі ў спадчыну. Яе гаспадаркай кіраваў арандатар.

З пачатку ХІХ стагодзьдзя і амаль да самага яго заканчэньня Жортай згадваецца выключна як адзіная вёска. Аднак ужо з [[1890]] году можна сустрэць згадваньні ЖортаяЖортаю першага і ЖортаяЖортаю другога. Так, у тым годзе ў першым Жортаі было 14 сялянскіх гаспадарак, у другім — 6. Адносіліся яны да [[Дуброўскае сельскага таварыства|Дуброўскага сельскага таварыства]] [[Красналуцкая воласьць|Красналуцкай воласьці]]. У [[1897]] годзе ў першым Жортаі ўжо было 24 двары, у якіх жыло 204 жыхары, у другім — 14 двароў і 60 жыхароў.

Цікава адзначыць, што старыя жыхары Жортая распавядаюць, што ў даўнія часы Жортай дзяліўся на дзьве часткі. Людзей, якія жылі ў адной зь іх, называлі карсакоўскімі (а тую частку вёскі, дзе заразцяпер [[сельсавет]], [[крама]] — называлі карсакавічы), а тых, што жылі ў другой (астатняя частка старой часткі вёскі) — капыцяне. Магчыма, што гэта і ёсьць адказ на пытаньне, дзе было два Жортаі. Паходжаньне і сэнс гэтых назваў ужо даўно згублены. Але, калі ўзгадаць, што ў першай палове ХІХ стагодзьдзя ў часы прыгоннага права сялянамі тут валодалі Корсак і Капец, то паходжаньне назваў карсакоўцы і капыцяне становіцца відавочным.

На пачатку ХХ стагодзьдзя пра Жортай пісалі ў асобных дакумэнтах як пра адзіную вёску, у асобных — як пра дзьве вёскі. У [[1911]] годзе Жортай згадваецца як адзіная вёска, у якой было каля 70 хат. Асноўным заняткам яе людзей у той час называецца нарыхтоўка [[лес]]у і сплаў яго на [[Пялік (возера)|Пялік]]. У той час пісалі, што палову з заробленых грошай «плытагоны» трацілі ў шынках на гарэлку (іх было шмат у навакольлях). Зямля ў той час з-за вялікай колькасьці камянёў і пяску для апрацоўкі выкарыстоўвалася мала.

* [http://pda.weather-in.by/by/minskaja/1403 Прагноз надвор'янадвор’я ў в. Жортай]